Saltu al enhavo

Esen Taiŝi

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Esen Taiŝi
Persona informo
Naskiĝo 1-an de januaro 1407 (1407-01-01)
en Mongolio
Morto 1-an de januaro 1454 (1454-01-01) (47-jaraĝa)
en Mongolio
Ŝtataneco Norda Juano Redakti la valoron en Wikidata
Familio
Patro Toghon Taishi (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Infanoj Qiqikebiji (en) Traduki, Öštemür (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Okupo
Okupo militisto Redakti la valoron en Wikidata
vdr

Esen Taiŝi aŭ simple Esen (en mongola: Эсэн; ᠡᠰᠡᠨ; en ĉina: 也先)[1] estis pova oirata taiŝi kaj reganto de facto de la Norda dinastio Yuan inter la 12a de Septembro 1453 kaj 1454. Li estis plej bone konata ĉar kaptis la imperiestron Ĝingzong de Ming en 1450 en la Batalo de la Tumu Fortikaĵo kaj por mallonge reunuigis la Mongolajn tribojn. La Kvar Oiratoj atingis la pinton de sian povon sub lia regado.

Esen signifas "bonan sanon" en mongola. Taiŝi estas derivata el la ĉina titolo 太師 (tàiŝī), kun la signifo de Granda Instruisto. Inter mongolaj triboj, tiu titolo estis uzata por povaj nobeloj kiuj ne estis parto de la Ĉinggisida stirpo.

Ĵu Kiĵen, imperiestro kaptita de Esen Taiŝi.

La kampanjo de 1449 estis amasa venko de Norda Yuan, kaj la mongoloj venkegis la fortojn de Ĵu Kiĵen. Eĉ se la trupoj de Ĵu en la regiono estis ĉirkaŭkalkulita en 500 000, Ĵu estis venkegita de la 20 000 kavaliroj de Esen Taiŝi.

  1. Robinson, "Politics, Force and Ethnicity in Ming China: Mongols and the Abortive Coup of 1461," 80.

Bibliografio

[redakti | redakti fonton]