Ardaŝiro la 1-a
| Ardaŝiro la 1-a | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg)
| |||||
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 1-an de januaro 180 en Istakhr, Persio | ||||
| Morto | 1-an de januaro 242 (62-jaraĝa) | ||||
| Religio | Zaratuŝtrismo vd | ||||
| Ŝtataneco | Sasanida Imperio  vd
| ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Sasanidoj vd | ||||
| Patro | Pabag (en)  vd
| ||||
| Gefratoj | Denag (en) kaj Shapur (en) vd
| ||||
| Edz(in)o | Denag (en) Khwarranzem (en) Murrod (en) vd
| ||||
| Infanoj | Ŝapuro la 1-a (  Murrod (en) )Ardashir (en) ( ) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | politikisto vd
| ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Adarŝiro aŭ Ardaĉero la 1-a ( ? - 240), estis la fondinto de la Sasanida imperio, kaj reĝo de Persio de 226 ĝis sia morto.
Filo de Pabhag kaj nepo de Sasano, heredis la regnon de Faros (Persio) en 208. Atakita de la "reĝo de reĝoj" Artabano la 5-a, tiu venkis lin kaj iĝis "reĝo de reĝoj" (imperiestro). Ardaŝiro pligrandigis sian imperion kaj venkis la partojn gvidatajn de Artabano la 5-a en la ebenaĵo Ormidzdagano aŭ Hormizdagano (224) kaj okupis la ĉefurbon Ktesifonto. En 226 Ardaŝiro en la ĉefurbo Ktesifonto kroniĝis imperiestro. En 228 li findetruis la Partan imperion. Li proklamis la zoroastrismon (ankaŭ nomata zaratuŝtrismo aŭ mazdaismo) oficiala religio. La venontaj generacioj de regantoj ĉiuj estos ideoj de Ardaŝiro la 1-a kaj li tial estas prapatro de rega dinastio, kiu tamen laŭ la avo de Ardaŝiro nomiĝos sasanida dinastio.
