Saltu al enhavo

Börries von Münchhausen

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Börries von Münchhausen
Persona informo
Börries von Münchhausen
Naskonomo Börries Albrecht Conon August Heinrich Freiherr von Münchhausen
Naskiĝo 20-an de marto 1874 (1874-03-20)
en Hildesheim, Provinco Hanovrio,  Germana Regno
Morto 16-an de marto 1945 (1945-03-16) (70-jaraĝa)
en Windischleuba, State of Thuringia (1920–1952),  Germana Regno
Mortis pro Sinmortigo Redakti la valoron en Wikidata vd
Mortis per Toksiĝo Redakti la valoron en Wikidata vd
Lingvoj germana vd
Ŝtataneco Germanio
Vajmara Respubliko
Germana Imperiestra Regno
Nazia Germanio Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Universitato de Lepsiko Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo poeto
poeto-juristo
verkisto
prozisto Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva dum 1898– vd
vd Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Börries Albrecht Conon August Heinrich von MÜNCHHAUSEN (naskiĝinta la 20-an de marto 1874 en Hildesheim, mortinta la 16-an de marto 1945 en Windischleuba) estis germana juristo kaj verkisto kontraŭjudisma.

Kastelo Windischleuba, ĝis 1945 en la posedo de la Münchhausen-oj

Vivo

[redakti | redakti fonton]

Post pasigo de la junulaj jaroj sur bienoj en la proksimeco de Göttingen, Hannover kaj Altenburg li lernejanis en Ilfeld; la abiturientan ekzamenon li trapasis en Hannover. Sekvis studoj pri juraj kaj politikaj sciencoj ĝis 1899 en Heidelberg, Munkeno, Göttingen kaj Berlino; doktoriĝo estis en 1899 ĉe la Universitato de Lepsiko. Sekvis okupiĝo pri filozofio kaj naturscienco en Göttingen. Tie li sukcesis kolektigi literaturemulojn ĉirkaŭ sin kun kiuj li fondis akademieton: inter ili plej gravis la arto verki kaj interpreti baladojn. Kvar jarkolektojn de Göttinger Musenalmanach redaktitis de li.

Lia unua verko publikiĝis en 1898 Gedichte; danke al la verkoj Juda (1900), Balladen (1901), Ritterliches Liederbuch (1903) kaj Das Herz im Harnisch (1911) la balada ĝenro denove pli altestimitis en Germanlingvio. Danke al lia engaĝiĝo apogitis ekz. Agnes Miegel kaj Lulu von Strauß und Torney. Liaj baladoj pri intrigoj el la Malnova Testamento furoris; ilustraĵojn liveris tie lia amiko Ephraim Moses Lilien. Ankaŭ Theodor Herzl admiris liajn baladojn. Dum restado en Berlino li konfrontiĝis je junaj literaturaj movadoj kaj la socialdemokratia idearo; li eĉ pensis malkristaniĝi kaj forigi la nobelan titolon. Poste li kontraŭe interesiĝis pri germanaj tradicioj kaj hontis publike en 1911 pri la verkado de la balado Juda: la juda kulturo, kiel li ekopiniis, forigotu el Germanujo. Dum la Unua mondmilito li batalis ĉe la orienta fronto sed, pro rena malsano, post mallonga tempo resenditis al buroo milita de la ministerio pri eksteraj aferoj Berlinon. Tie li renkontis Arthur Moeller van den Bruck, Hans Grimm, Waldemar Bonsels kaj Friedrich Gundolf.

Dum la Vajmara respubliko Münchhausen malverkistis, li nur laŭtlegistis de tempo al tempo kaj zorgis pri la reeldono de siaj verkoj. Li iĝis kontraŭulo akra al modernaj literaturaj kaj artaj tendecoj, ĉefe de ekspresionismo. Li havis amikaron da naciemaj konservativistoj inter kiuj menciindas Hans Grimm, Erwin Guido Kolbenheyer, Wilhelm Schäfer, Hans Friedrich Blunck, Hanns Johst kaj Emil Strauß. Kune kun Hans von der Gabelentz la pli supre menciitaj viroj fondis la rondon Wartburgkreis. Oni organizis ĉiujarajn renkontiĝojn ĉe Wartburg dum kiuj ankaŭ aljuĝitas premio por la pli bona naciema poeto. Planoj ekzistis pligrandigi tiun ĉi (amikaran) rondon je faro de vera akademio en Turingio. Kanceliero Franz von Papen ankaŭ letere prie informitis.

Post la potencakiro de la nazioj Münchhausen kun aliaj samideanoj karieradis ne malsukcese ĉe la oficiala Akademio prusia. Ŝajne Münchhausen tamen timis tro grandan influon de la ministro pri propagando Joseph Goebbels kaj volis eĉ purigi la akademion de aliaj malamikaj membroj. Sintenoj liaj aristokratiaj kaj kelkaj personaj preferoj malkongruaj al la oficiala nacisocialisma direkto arta provokis gazetarajn atakojn kontraŭ li. En 1939 Goebbels nerekte malpermesis Warburgkreis. Münchhausen tamen ne iĝis nacikonservativista rezistanto kontraŭnazia sed faris multajn koncedojn al la oficiala kulturpolitiko. Münchhausen sinmortigis lin mallonge antaŭ la liberigo de Turingio fare de la Usona Armeo.

Li iĝis honora doktoro en Vroclavo en 1924 kaj honora civitano de Altenburg kaj Göttingen en la jaro 1937a.

Verkoj

[redakti | redakti fonton]
Die Standarte
Eldoniste[1]
  • Göttinger Musen-Almanach für 1898.
  • Göttinger Musen-Almanach für 1901.
  • Göttinger Musen-Almanach für 1905. Verlag Lüder Horstmann, Göttingen 1898; 1901; 1905
  • (kun Gustav Stölting): Die Rittergüter der Fürstentümer Calenberg, Göttingen und Grubenhagen. Hannover 1912
  • Göttinger Musen-Almanach für 1923. Hochschulverlag, Göttingen 1922
  • Volk und Rasse. Vierteljahresschrift für deutsches Volkstum. Beilage Volk im Wort. Lehmann, München 1925ff.
  • Arbeiten zur Familiengeschichte der Freiherren von Münchhausen. (4 vol) Windischleuba 1935
Aŭtore
  • Gedichte, 1897
  • Juda. Gesänge. Lattmann, 1900; Deutsche Verlags-Anstalt (DVA), Stuttgart 1922
  • Balladen. Breslauer & Meyer, 1901
  • Ritterliches Liederbuch. Lattmann, Berlin / Goslar / Leipzig 1903
  • Zur Ästhetik meiner Balladen. Bausteine für die Ästhetik der deutschen Ballade. In: Deutsche Monatsschrift für das gesamte Leben der Gegenwart 11 / 1906, Ausgaben 1 (Oktober), 2 (November), 3 (Dezember)
  • Die Balladen und ritterlichen Lieder. Egon Fleischel, Berlin 1908; DVA, Stuttgart 1921; 1941
  • Das Herz im Harnisch. Neue Balladen und Lieder. Egon Fleischel 1911; DVA, Stuttgart 1922; 1937 (mit Verzeichnis der Vertonungen Münchhausenscher Gedichte); 1940
  • Eine Ablehnung [der Übersetzung von Balladen BvMs durch Henri Guilbeaux ins Französische]. Der Türmer 16 / 1914, p. 7, 98-99
  • Germanisches und romanisches Naturgefühl. Der Türmer 17 / 1915, p. 11, 761–763
  • Alte und neue Balladen und Lieder. Auswahl fürs Feld. Egon Fleischel, Berlin 1915; 1918
  • Die Standarte. Balladen und Lieder. Egon Fleischel, Berlin 1916; DVA, Stuttgart 1922; 1928
  • Münchhausen Beeren-Auslese. Eine Auswahl aus dem Gesamtwerk des Freiherrn Börries von Münchhausen. Egon Fleischel, Berlin 1920; DVA, Stuttgart 1920; Sonderausgabe für den Dienstgebrauch in der Hitlerjugend, DVA, Stuttgart 1937; oft wiederaufgelegt, unter anderem als „Soldatenbücherei Band 82“, herausgegeben vom Oberkommando der Wehrmacht;[2] lastatempe en 1944
  • Gegen die Volkshochschulen! In: Der Kunstwart 33 / 1920
  • Von meinen Vorträgen mit einem Ausfall gegen die Rezitatoren. Velhagen & Klasings Monatshefte, 1921
  • Fröhliche Woche mit Freunden. DVA, Stuttgart 1922
  • Schloß in Wiesen. Balladen und Lieder. DVA, Stuttgart 1921; 1922
  • Zu Coudenhovens Judenmischlingsvorschlag. In: Deutsches Adelsblatt, 1923, p. 144-145
  • Meister-Balladen. Ein Führer zur Freude. DVA, Stuttgart 1923; Verbesserte und stark vermehrte 10. Auflage, DVA, Stuttgart 1940; 1958
  • Das Balladenbuch. DVA, Stuttgart 1924ss.; 1944
  • Das Liederbuch. DVA, Stuttgart 1928
  • Hans Grimm. Von der bürgerlichen Ehre und Notwendigkeit. In: Der Hochwart 2 / 1932, S. 69 f.[3]
  • Die neue Dichtung. In: Deutscher Almanach auf das Jahr 1934. Reclam, Leipzig 1933, p. 28–36
  • Die Garbe: Ausgewählte Aufsätze. DVA, Stuttgart 1933
  • Geschichten aus der Geschichte einer alten Geschlechts-Historie nacherzählt. Philipp Reclam junior, Leipzig 1934
  • Das Weihelied der Elften Olympiade. Leipzig 1935
  • Heinrich Heine in deutschen Tönen. In: Deutsche Zukunft 18, 3. Mai 1936
  • Autophilologie. In: Heinz Otto Burger (Hrsg.): Gedicht und Gedanke. Halle (Saale) 1942, p. 380–390
  • Das dichterische Werk in zwei Bänden. Band 1: Das Balladenbuch - Ausgabe letzter Hand; Band 2: Das Liederbuch. DVA, Stuttgart 1950; 1969
  • Freude war mein Amt. Balladen und Lieder. Ausgewählt von Moritz Jahn. Sachse & Pohl, Göttingen 1965
  • Beate Schücking (eld.): „Deine Augen über jedem Verse, den ich schrieb.“ Levin Ludwig Schücking - Börries von Münchhausen: Briefwechsel 1897–1945. Igel, Oldenburg 2001, ISBN 3-89621-127-7.

Notoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ Thomas F. Schneider: Die Instrumentalisierung der Ballade, in: Srđan Bogosavljević, Winfried Woesler (Hrsg.): Die deutsche Ballade im 20. Jahrhundert. Frankfurt am Main 2009, p. 146–148
  2. ↑ Jörg Weigang: Frontlektüre: Lesestoff für und von Soldaten der deutschen Wehrmacht im Zweiten Weltkrieg. Niemeyer, 2010, ISBN 3827188334, p. 10
  3. ↑ Thomas Vordermayer: Bildungsbürgertum und völkische Ideologie: Konstitution und gesellschaftliche Tiefenwirkung eines Netzwerks völkischer Autoren (1919-1959). De Gruyter / Oldenbourg, München 2015, ISBN 3-11-041475-9, p. 450

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Börries_von_Münchhausen&oldid=8514613"