Primiera dialekto

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Dialekto de Primiero)
Primiera dialekto
Dialèto primieròt
dialekto
Q303471
Parolata en Valo de Primiero, iuj enmigrintoj en la Sudameriko
Parolantoj 10 000
Lingvistika klasifiko
Hindeŭropaj lingvaroj

Italikaj lingvaroj
Latinidaj lingvaroj
Okcidentlatinidaj lingvaroj
Gaŭlaj-iberiaj lingvoj
Gaŭloj-latinidaj lingvaroj
Gaŭloj-italaj lingvaroj
Venecia lingvo
Nordaj veneciaj lingvoj
Dialekto de Primiero

Lingvaj kodoj
Angla nomo Dialect of Primiero
vdr

La dialekto de Primiero (aŭ Primieròt) estas variaĵo de la venecia lingvo parolata en la valo de Primiero. La dialekto havas latinan originon, sed ĝi havas kelkajn germanajn kaj ladinajn vortojn[1]. En la lastaj jaroj estis multaj variaĵoj pro la Tutmondiĝo kaj la alproksimiĝo de la itala lingvo.

Gramatiko[redakti | redakti fonton]

La dialekto ne havas kazojn, sed estas fleksia. Ĝi havas du genrojn: vira kaj ina.

Malsame ol venecia lingvo, la dialekto de Primiero havas fonemojn, kiujn venecia (aŭ itala) ne havas: θ (Ẑ), ð (Đ) kaj ɣ; sed ĝi ne havas ʎ kaj ʃ.

Verboj[redakti | redakti fonton]

Prezenco[redakti | redakti fonton]

Verbo èser (esti) Verbo aér (havi) Verbo portàr (porti) Verbo créđer (kredi) Verbo dromìr (dormi)
Mi son Mi ò Mi pòrte Mi créđe Mi dròme
Ti ti se Ti ti à Ti ti pòrti Ti ti cređi Ti ti dròmi
El/ela el/la é El el à El el pòrta El el crét El el dròm
Noaltri son Noaltri ón Noaltri portón Noaltri cređón Noaltri dromión
Voaltri sé Voaltri é Voaltri porté Voaltri cređé Voaltri dromì
Lori i é Lori i à Lori i pòrta Lori i cret Lori i dròm

Preterito[redakti | redakti fonton]

Verbo èser Verbo aér Verbo portàr Verbo créđer Verbo dromìr
Mi ère Mi é Mi porté-e Mi cređé-e Mi dromìe
Ti ti èri Ti ti éi Ti ti portéi Ti ti créđi Ti ti dromìi
El/ela el/la èra El el éa El el portéa El el cređéa El el dromìa
Noaltri arène Noaltri ène Noaltri portène Noaltri cređène Noaltri dromiène
Voaltri arèđe Voaltri èđe Voaltri portèđe Voaltri cređèđe Voaltri dromièđe
Lori i èra Lori i éa Lori i portéa Lori i creðéa Lori i dromìa

Demandoj[redakti | redakti fonton]

En la demandaj frazoj devas esti aldonata post la verbo sufikso. Ĝi ŝanĝiĝas laŭ persono, sed estas la sama en ĉiuj verbotempoj. Ĉi tie la ekzemploj èser kaj aér:

Verbo èser Verbo aér
Son-e ... ? Ò-(p)e ... ?
Se-tu ... ? a-tu ... ?
E-lo ... ? a-lo ... ?
Son-e ... ? On-e ... ?
Se-u ... ? E-u ... ?
E-li ... ? A-li ... ?

Preteritaj participoj[redakti | redakti fonton]

Verbo èser Verbo aér
Stàt

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Notoj[redakti | redakti fonton]

  1. (itale) Guida delle valli del Primiero, Enrico Taufer, paĝo 112

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

  • (itale) Livio Tissot, Dizionario primierotto, 1996.
  • (itale) Primiero ieri e oggi.
  • (itale) Primiero - Storia e attualità, pluraj verkintoj, 1956.