Municipo Sigulda
| municipo Sigulda (Siguldas novads) | ||
| municipo | ||
 Turaida kastelo
| ||
|
||
| Lando |  Latvio
| |
|---|---|---|
| Historia regiono | Vidzeme | |
| Ŝoseo | A2 Rigo-Pskovo | |
| - Ŝoseo | E264/A3 Inčukalns-Jõhvi | |
| - Ŝoseo | P3 Garkalne-Alauksts | |
| - Ŝoseo | P8 Inciems-Ķegums | |
| Riveroj | Gauja, Lielā Jugla, Brasla | |
| Ĉefurbo | Sigulda | |
| Areo | 1 030 km² (103 000 ha) | |
| Loĝantaro | 30 625 (2021[1]) | |
| Denseco | 29,73 loĝ./km² | |
| Estiĝo | 2021 | |
| Horzono | EET (UTC+2) | |
| - somera tempo | EEST (UTC+3) | |
| ISO 3166-2:LV | LV-091 | |
 | ||
 | ||
 Vikimedia Komunejo: Sigulda Municipality
| ||
| Retpaĝo: sigulda.lv | ||
La distrikto > municipo Sigulda (latve Siguldas novads) estas distrikto en centra Latvio. La distrikto estis kreita en 2021 per unuiĝo de ekzistantaj en 2009-2021 4 iamaj pli malgrandaj komunumoj (latve Siguldas novads, Inčukalna pagasts, Krimuldas novads, Mālpils novads). La centro de la distrikto situas en Sigulda.
Ĝiaj najbaraj distriktoj estas oriente distrikto Cēsis, sude distrikto Ogre, okcidente distrikto Ādaži, distrikto Ropaži kaj distrikto Saulkrasti, kaj norde distrikto Limbaži.
Historio
[redakti | redakti fonton]La ĉirkaŭaĵo de Sigulda estis intense loĝata ekde la 1-a jarmilo a.K. En la antikveco, la zemgalaj triboj (la tielnomitaj Gauja zemgaloj) vivis en la ĉirkaŭaĵo de Sigulda, lasante la tombojn tipaj por zemgaloj kaj selonoj, sed en la 9-a-11-a jarcentoj ĉi tie estis establita la kulturo de livonoj, apartenanta al la finn-ugra popolo (la tielnomitaj Gauja livonoj). Komence de la 13-a jarcento, la plej granda parto de teritorio de la distrikto estis subigita al kastelo Turaida sur la dekstra bordo de Gauja kaj kastelo Satezele maldekstre. Post la invado de la krucistoj, Kaupo, la reganto de Turaida, iĝis ilia fidinda aliancano kaj katoliko, kaj en 1204 vizitis Romon. En 1206, la katolika pastro Alebrand baptis Gauja livonoj kaj konstruis la preĝejon de Kubesele. En 1206, dum la livono ribelo, la livonoj forpelis la krucmilitancan kaj Kaupo kaj detruis lian posedaĵon. Por reakiri lian perditan pozicion, Kaupo gvidis komunan atakon de la krucistoj kaj ilia aliancita zemgaloj sur Turaida. Post tio, la livonaj teroj de Gauja estis dividitaj fare de la Ĉefepiskopejo de Rigo kaj la Ordeno de Glavofratoj (Livonia Ordeno ekde 1237). La maldekstra bordo de Gauja, escepte de malgranda parto ĉirkaŭ Sidgunda, fariĝis posedaĵo de la Ordeno, la dekstra - de la Ĉefepiskopejo. 1212 jare okazis komuna livonaj kaj latgalaj Autine ribelo, kiu estis venkita ĉe Satezele.
Post la Livonia milito, la regiono venis sub polan regon en Pārdaugava Duklando, kaj post 1629 ĝi estis akirita fare de Svedio. Distrikto estis aneksita al la Rusia Imperio en 1721. En 1918 la distrikto estis inkludita en la Respubliko de Latvio.
Geografio
[redakti | redakti fonton]Geografie, la distrikto estas dividita en du partojn. Sur la dekstra bordo de rivero Gauja estas la Idumeja altebenaĵo. La antikva valo de Gauja sur ambaŭ ĝiaj bordoj ankaŭ estas inkludita en la altebenaĵoj. La maldekstra bordo estas preskaŭ tute okupita per la malaltebenaĵo de Centra Latvio (latve Viduslatvijas zemiene), limante la Vidzeme altebenaĵon en la oriento kaj la Ropaži ebenaĵon en la okcidento. Geologie, la suda parto de la distrikto estas dominita per la sedimentoj de la supraj devoniaj, dum la norda parto estas dominita per la mezdevoniaj. Mineraloj: sablo kaj gruzo (en Lorupe).[2]
Averaĝa temperaturo: -5,5 - -6 °C en januaro, +17 °C en julio. Precipitaĵo 750–850 mm jare.[2]
Riveroj
[redakti | redakti fonton]La norda parto de la distrikto apartenas al la baseno Gauja, malgranda parto en nordokcidento al la baseno de Balta Maro, la suda parto al la baseno de Daŭgavo. Gravaj riveroj:
- Gauja baseno - Gauja, sur la dekstra bordo Brasla kaj Loja, sur la maldekstra Vējupīte, Lorupe, Egļupe kaj Inčupīte.
- Daugava baseno - Lielā Jugla kaj ties kunfluejoj Suda kaj Mergupe.
- Baseno de la Balta Maro - Aģe.
Lagoj
[redakti | redakti fonton]Ne estas grandaj lagoj en la distrikto, la pli grandaj estas lagoj Aijažu (3,1 km²) kaj Aģes (1,1 km²).
Loĝantaro
[redakti | redakti fonton]Distrikto Sigulda havas 30 625 loĝantojn (2021) kaj la denseco estas 30 loĝantoj por kvadratkilometro.
| N# | Setlejo | Statuso | Paroĥo | Loĝantaro (2021)[3][4] |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Sigulda | Urbo | — | 14 937 |
| 2. | Inčukalns | Vilaĝo | Inčukalna | 1985 |
| 3. | Mālpils | Vilaĝo | Mālpils | 1804 |
| 4. | Ragana | Vilaĝo | Raganas | 1155 |
| 5. | Gauja | Vilaĝo | Inčukalna | 787 |
| 6. | Allaži | Vilaĝo | Allažu | 700 |
| 7. | Lēdurga | Vilaĝo | Lēdurgas | 564 |
| 8. | Inciems | Vilaĝo | Krimuldas | 539 |
| 9. | Sidgunda | Vilaĝo | Mālpils | 378 |
| 10. | Egļupe | Vilaĝo | Inčukalna | 376 |
Administraj unuoj
[redakti | redakti fonton]Urbo (pilsēta)
[redakti | redakti fonton]Siguldas pilsēta.
Paroĥoj (pagasts)
[redakti | redakti fonton]Allažu pagasts, Inčukalna pagasts, Krimuldas pagasts, Lēdurgas pagasts, Mālpils pagasts, Mores pagasts kaj Siguldas pagasts.
Galerio
[redakti | redakti fonton]-
Sigulda Nova kastelo -
Dauda akvofalo. -
Gauja, vido de Katlapu roko. -
Sidgunda malnova lernejo. -
Slūnu nudroko apud rivero Brasla. -
Kraukļukalns nudroko. -
Gūtmaņa kaverno. -
En la Sigulda parko de promenbastonoj.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ stat.gov.lv
- ↑ 2,0 2,1 Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020
- ↑ PMLP.gov.lv Latvijas iedzīvotāju skaits pašvaldībās (latve)
- ↑ LĢIA.gov.lv Vietvārdu datubāze 29.01.2021 (latve)