Fremantle
| Fremantle | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| havenurbo | |||||
| Administrado | |||||
| |||||
| Poŝtkodo | 6160 | ||||
| Demografio | |||||
| Geografio | |||||
| Geografia situo | 32° 3′ S, 115° 45′ O (mapo)-32.054166666667115.7475Koordinatoj: 32° 3′ S, 115° 45′ O (mapo) [+] | ||||
| Alto | 1 m [+] | ||||
| |||||
|
| |||||
| Alia projekto | |||||
 Vikimedia Komunejo Fremantle, Western Australia [+]
| |||||
Fremantle (Noongare Walyalup, en angla prononce f|r|iː|m|æ|n|t|l) estas urbo de Okcidenta Aŭstralio, situanta ĉe la elfluo de la Cigna Rivero. La Haveno Fremantle utilas kiel haveno por Perth, la ŝtata ĉefurbo. Fremantle estis la unua areo setliĝinta de la koloniistoj de Cigna Rivero en 1829. Ĝi estis deklarita urbo en 1929, kaj havas enloĝantaron de proksimume 25,000 loĝantoj.
La urbo nomiĝas laŭ la kapitano Charles Howe Fremantle, nome angla ŝipoficiro kiu havis elstaran posedon en Okcidenta Aŭstralio kaj kiu starigis kampadekon tie. La urbo enhavas bone konservatajn konstruaĵojn de la 19a jarcento kaj aliajn heredaĵojn. La surloka aŭstraliangla karesnomo por Fremantle estas Freo.[1]
Historio[redakti | redakti fonton]
Fremantle estis fondita kiel parto de la Swan River Colony en 1829 fare de britaj setlantoj [2]. En 1837 unu el la unuaj balenĉasadfirmaoj de Okcidenta Aŭstralio estis fondita, la Fremantle Balenĉasado-Firmao, kiu establis la Bathers Beach Balenkaptado-Stacion ĉe la orienta enirejo al la haveno.
En 1876, Fremantle estis la sceno de sensacia prizonliberigo en kiu ses Fenianoj, irlandaj liberecbatalantoj, eskapis el malliberejo, fuĝis al Rockingham kaj faris sian fuĝon al Usono sur la usona ŝipo Catalpa. La Catalpa vojaĝis de Usono al Aŭstralio dum preskaŭ unu jaro por kolekti la malliberulojn.
En 1929 Fremantle estis deklarita urbo kaj havis populacion de proksimume 25,000 [3].
Demografio[redakti | redakti fonton]
En Fremantle, etnaj komunumoj de Italio, Portugalio kaj Kroatio kontribuis al la karakteriza heredaĵo kaj kulturo de la urbo. Fremantle ankaŭ ludas rolon en Noongar indiĝena mitologio.
Ekonomio[redakti | redakti fonton]
Ĉe la buŝo de la Cigno Rivero situas la haveno de Fremantle, kiu estas grava kiel transŝippunkto por la Granda Perta Metropola Regiono. La Fremantle Port Authority respondecas pri la infrastrukturo kaj operacioj en la havena areo. Por certigi ŝiptrafikon, pluraj lumturoj estis konstruitaj sur la marbordo antaŭ la riverbuŝo kaj sur proksimaj insuloj, kiel ekzemple la Norda Talpo-Lumturo kaj ĝia ekvivalento sur la suda moleo sur la du pilastroj antaŭ la havenirejo, kaj la Wadjemup kaj Bathurst -lumturoj sur la insulo Rottnest sude de ĝi sur la terkapo de Woodman Point estas la Woodman Lighthouse.
Kulturo kaj vidindaĵoj[redakti | redakti fonton]
Fremantle estas konsiderita unu el la kulturaj centroj de Perto. Koloniaj konstruaĵoj konstruitaj fare de malliberuloj, la malnova ĝeto kaj haveno, la Marmuzeo kaj multaj aliaj konstruaĵoj de ĝenerala historia intereso povas esti trovitaj ĉi tie.
Tio inkluzivas la Ronddomon, la plej malnovan restantan konstruaĵon en Okcidenta Aŭstralio, kiu estis konstruita kiel malliberejo en 1830/1831. Ĝi konsistis el ok ĉeloj kaj la loĝejo de malliberulo, ĉio aranĝita ĉirkaŭ centra korto. En la 1800-aj jaroj, balenoj estis ĉasitaj en Bathers Beach Bay sub la Ronda House. Por tiu celo, tunelo estis konstruita sub la Ronda Domo tra kiu la balenĉasistoj povis eniri la urbon. Kiam la unuaj 75 malliberuloj alvenis de Britio en 1850 por kompletigi la malkreskantan populacion de la kolonio, la Ronda Domo pruvis tro malgranda por alĝustigi ilin. La kondamnitoj konstruis novan malliberejon, kiu estis kompletigita en la 1850-aj jaroj kaj estis utiligita kiel Fremantle Prison ĝis 1991.
Fremantle Prison iam estis unu el la plej famaj malliberejoj de la Brita Imperio. Britaj kondamnitoj same kiel lokaj, armeaj kaj militmalliberuloj estis loĝigitaj ĉi tie. Hodiaŭ ĝi estas konsiderata unu el la plej gravaj kulturaj heredaĵoj de la lando. Samtempe ĝi ankaŭ enhavas gastejon de dorsosakuloj.
La Ronda Domo situas en la Okcidenta Kvartalo de Fremantle, kvartalo kovrita de koloni-epokaj konstruaĵoj sur la suda rando de la haveno kaj vage rememoriga pri Stokholmo. Procezo de gentrifikado en la fruaj 1990-aj jaroj estis akcelita per la establado de la Universitato de Notre Dame Aŭstralio, kiam la universitato reestigis kaj uzas multajn el la konstruaĵoj en la Okcidenta Kvartalo.
La majesta Fremantle History Museum ankaŭ estis konstruita fare de malliberuloj de loka kalkŝtono en la 1860-aj jaroj. La konstruaĵo sur Ord Street antaŭe loĝigis psikiatrian hospitalon kaj dum Dua Mondmilito ĝi funkciis kiel usona mararmea bazo. Hodiaŭ, unu el la plej okulfrapaj punktoj de la urbo enhavas la Enmigrado-Muzeon, kiu estas dediĉita al la historio de ĉiuj enmigrintoj kiuj alvenis en Okcidenta Aŭstralio.
La Fremantle Merkatoj estas bonkonata vidindaĵo. Ili situas en la urbocentro sur la "Cappuccino Strip", tiel nomata pro la granda nombro da restoracioj kaj kafejoj. La Ĉefministro de Okcidenta Aŭstralio, John Forrest, metis la fundamentan ŝtonon por la merkato la 6an de novembro 1897. Pli ol 150 budoj situas en la viktoria konstruaĵo, kiu estis listigita fare de la National Conservation and Heritage Council en 1980.
La novgotika Baziliko de Sankta Patriko estis konstruita super la haveno en 1900.
Bildaro[redakti | redakti fonton]
-
Artejo -
La Nacia Hotelo -
Aŭstralia Hotelo (ĉ. 1900), nune gastejo por dorsosakistoj -
Iama Prizono -
Merkato -
Preĝejo de Sankta Patriko -
-
Urbodomo
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Aŭstralanoj ĝenerale preferas la prononcon "FREE-mantle" super ties angla antaŭaĵo "Fre-MAN-tle". Tamen la akcento komune revenas al la dua silabo en fonetikaj komponaĵoj kiaj 'North Fre-MAN-tle', 'South Fre-MAN-tle', ktp. "Freo" estas prononcata FREE-oh.
- ↑ Davidson, Ron. (2010) Fighting for Fremantle. Fremantle, Western Australia: Fremantle Society. ISBN 9781921361913. “"For millennia the Noongar people met there in spring and autumn to feast on fish and game."”.
- ↑ "Fremantle A City", 4 June 1929, paĝo 17.