Hunedoara (urbo)
Hunedoara | |||||
---|---|---|---|---|---|
municipo de Rumanio | |||||
Blazono | |||||
Administrado | |||||
Ŝtato | Rumanio | ||||
Regiono | Transsilvanio | ||||
Distrikto | distrikto Hunedoara | ||||
| |||||
Poŝtkodo | 331006–331167 | ||||
En TTT | Oficiala retejo [+] | ||||
Demografio | |||||
Loĝantaro | 50 457 (2021) [+] | ||||
Loĝdenso | 520 loĝ./km² | ||||
Geografio | |||||
Geografia situo | 45° 46′ N, 22° 55′ O (mapo)45.76972222222222.920277777778Koordinatoj: 45° 46′ N, 22° 55′ O (mapo) [+] | ||||
Alto | 278 m [+] | ||||
Areo | 97 km² (9 700 ha) [+] | ||||
Horzono | UTC+02:00 [+] | ||||
| |||||
Alia projekto | |||||
Vikimedia Komunejo Hunedoara [+] | |||||
Hunedoara (urbo) [hunedŭara] (hungare Vajdahunyad vajdahunjad, germane Eisenmarkt, Eisenstadt) estas urbo en Rumanio ĉe la orienta piedo de Rusca-montaro laŭ la rivereto Cerna, sude de Deva, en la samnoma distrikto. Sian nomon ĝi ricevis de Johano Hunyadi, al kies familo donacis ĝin Sigismondo la 1-a. Administre apartenas al ĝi Buituri, Răcăştia, Peştişu Mare, Teliucu Superior. Oni aligis al ĝi antaŭ 1945 Zlaşti.
Loĝantaro[redakti | redakti fonton]
En 1910 ĝi havis 4 520 loĝantojn (hungaroj, rumanoj, germanoj); en 1992 78 551 (rumanoj, 6,5% hungaroj), kaj laŭ la stato de 2021 en la urbo vivis 50 457 loĝantoj sur areo de 97 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 520 loĝantoj/km².
Historio[redakti | redakti fonton]
Ĝia unua skriba mencio estas en 1265. Ĝis 1919 apartenis al Hungario, (Hunyad vármegye). La fortikaĵo estas menciita unue en 1446. Ĝian konstruigon komencis Johano Hunyadi kaj finis lia filo Matiaso la 1-a. En 1482 li donacis kaj la urbon kaj la fortikaĵon al sia filo Johano Korvin.
Vidindaĵoj[redakti | redakti fonton]
Fonto[redakti | redakti fonton]
- Magyar nagylexikon, 1-18., 1993-2004, Budapest.
Gravaj personoj[redakti | redakti fonton]
- Tibor Balázs (n. la 1-an de oktobro 1959): pentristo.
- Nicolae Bikfalvi (n. la 15-an de marto 1930): grafikisto.
- László Bogsch (n. la 28-an de septembro 1906 en Vajdahunyad, m. la 19-an de februaro 1986 en Budapeŝto): paleontologo, universita profesoro, kandidato de geologiaj sciencoj (1957).
- Károly Borbély (n. en 1976): politikisto, ministro pri trafiko kaj informatiko en la registaro de Rumanio.
- József Fekete (n. la 15-an de junio 1903 en Vajdahunyad, m. en 1979 en Oradea): skulptisto.
- János Kossalka (n. la 19-an de marto 1872 en Vajdahunyad – m. la 20-an de septembro 1944 en Hatvan): inĝeniero, teknikuniversitata profesoro.
- Ilona Kun Kriza (n. la 13-an de januaro 1953 en Turda): infanĝardenistino, komunumorganizantino, poetino.
- Béla Lantos (n. la 26-an de aprilo 1905 – m. la 16-an de marto 1967 en Târgu Mureş): aktoro.
- Angi Máté (n. en Hunedoara en 1971): verkistino.
- Nicolae Moldovan (n. la 20-an de julio 1962): komponisto, ĥorestro.
- Petru Suciu (n. la 17-an de septembro 1913 - ?): pentristo.
- Raoul Vajk (n. la 19-an de decembro 1896 – m. la 4-an de oktobro 1980 en Uniontown, Pensilvanio, Usono): geofizikisto.
- Gyula Winkler (n. la 14-an de marto 1964): inĝeniero pri elektroniko kaj telekomunikado, ekonomikisto, politikisto, ŝtatsekretario por la eksterkomercaj aferoj, ministro por komunikado kaj informatiko.