Lars Møller

memorŝtono por Møller en Nuko (2014)

Lars Peter Silas Mathæus „Arĸaluk“ MØLLER (naskiĝinta la 9-an de januaro 1842 en Nuko, mortinta samloke la 20-an de januaro 1926) estis gronlanda redaktoro, libropresisto, litografiisto, desegnisto, tradukisto kaj ekpedici-partoprenanto.

Vivo

Estis li filo de Peter Erik Møller (1816–1897) kaj Ane Elisabeth Karen Lynge (1817–1905) kun destino fariĝi ĉasisto kaj marfiŝkaptisto. Sed kiam inspektoro Hinrich Rink malfermis en 1857 presejon nukan, la nur 15-jaraĝulo estiĝis lia lernoknabo. En 1861 Møller plukleriĝis duonan jaron en Danujo pri tipografio kaj litografio antaŭ reveno Nukon. Tie ekaperis tiam la grava gazeto "Atuagagdliutit/Grønlandsposten". En 1873 li posteulis ĉefredaktistece la poeton Rasmus Berthelsen. La periodaĵojn raportojn li ilustris mem kio ja vekis la legademon de la samlandanoj.

Møller tradukis multajn aĵojn el la dana lingvo por plenigi la gronlandon gazeton kaj lia laboro ege kontribuis al evoluo de intelektaj retoj inter Gronlando kaj Danujo. Por la multo da inspektoroj vizitantaj tiam la insulegon li pretis esti kaj interpretisto kaj loka konsilisto. Ĉerpis el liaj konoj ankaŭ arktaj esploristoj. En 1883 li akompanis la geografon Adolf Erik Nordenskiöld faronte dumekspedicie multe da dokumentadaj desegnaĵoj. En 1922 lin sekvantis post 65 jaroj da laboro Kristoffer Lynge.

Familio kaj honoroj

• Edzigis lin en februaro 1867 Louise Malene Kristiane Rasmussen (1847–1928), filino de ĉefĉasisto. Inter iliaj gefiloj estis la fotisto John Møller kaj la artisto Stephen Møller.
• En 1892 Møller ricevis la meritmedalon Fortjenstmedaljen (en arĝento) kaj en 1917 li proklamiĝis kavaliro de la ordeno Dannebrogorden.