Naciaj parkoj de Usono

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Afiŝo de 1938 por la Nacia Parko Yellowstone

Usono havas 59 protektitajn areojn, konatajn kiel naciaj parkoj, kiuj estas administrataj de la Nacia Parkoservo, nome ŝtata agentejo de la Ministerio pri Enlandaj Aferoj. Naciaj parkoj devas esti establitaj per leĝo act de la Usona Kongreso. La unua nacia parko, Yellowstone, estis suprenigita al leĝo fare de la Prezidento Ulysses S. Grant en 1872, sekve de la Nacia Parko Mackinac en 1875 (malkomisiita en 1895), kaj poste Sekvoja kaj Josemite en 1890. La Organic Act de 1916 kreis la Naciparkan Servon "por konservi la pejzaĝon kaj la naturajn kaj historiajn objektojn kaj naturon ene de ili, kaj por provizi por la ĝuado de tiuj tiele kaj tiamaniere ke oni lasu ilin netuŝite por la ĝuado fare de estontaj generacioj."[1] Multaj nunaj naciaj parkoj estis antaŭe protektitaj kiel Naciaj Monumentoj fare de la Prezidento laŭ la Antiquities Act antaŭ esti suprengraditaj de la Kongreso. Sep naciaj parkoj (ses en Alasko) estas kunigitaj kun Naciaj Rezervejoj. Kvankam administrataj kune, ili estas konsiderataj kiel separataj unuoj kaj ties areoj ne estas inkluditaj en la suba listo. La plej nova nacia parko estas Nacia Parko Pinnacles, suprengradita en 2013.

Kriterioj por la selektado de naciaj parkoj inkludas naturan belecon, unikajn geologiajn ecojn, nekutimajn ekosistemojn, kaj distrajn ŝancojn (kvankam tiuj kriterioj ne estas ĉiam pripensitaj kune). Naciaj Monumentoj, aliflanke, estas ofte elektitaj pro sia historia aŭ arkeologia signifo.

Dudek sep usonaj ŝtatoj havas naciajn parkojn, same kiel la teritorioj de Usona Samoo kaj la Usonaj Virgulininsuloj. Kalifornio havas la la plej grandan parton (naŭ), sekve fare de Alasko (ok), Utaho (kvin), kaj Koloradio (kvar). La plej granda nacia parko estas Nacia Parko Wrangell-St. Elias en Alasko: kun pli ol 8 milionoj da akreoj (32,000 km²), ĝi estas pli granda ol ĉiu el la naŭ plej malgrandaj ŝtatoj. La venontaj tri plej grandaj parkoj estas ankaŭ en Alasko. La plej malgranda parko estas Nacia Parko Hot Springs, Arkansaso, je malpli ol 6 mil akreoj (24 km²). La suma areo protektita per naciaj parkoj estas ĉirkaŭ 51.9 milionoj da akreoj (210,000 km²), por mezumo de 895 mil akreoj (3,620 km²) sed mezaveraĝe de nur 317 mil akreoj (1,280 km²).[2] La plej-vizitita nacia parko estas Nacia Parko Great Smoky Mountains en Norda Karolino kaj Tenesio, kun pli ol naŭ milionoj da vizitantoj en 2011, sekvita de Nacia Parko Granda Kanjono de Arizono, kun pli ol kvar milionoj. En kontrasto, nur 5,227 homoj vizitis la malproksiman Nacia Parko Lago Clark en Alasko en la sama jaro.[3] Dek kvar naciaj parkoj estis elektitaj kiel Monda Heredaĵo de UNESKO.

Kelkaj iamaj naciaj parkoj jam ne estas traktitaj kiel tio, aŭ estis prirezignitaj. Aliaj unuoj de la Nacia Parko-Servo foje estas neĝuste referitaj kiel naciaj parkoj; ili estas listigitaj ĉi tie.

Naciaj parkoj de Usono[redakti | redakti fonton]

Nomo Foto Loko Datoestablo[2][4] Areo[2] Distraj vizitantoj (2013)[5] Priskrino
Acadia Maine
44° 21′ Nordo 68° 13′ Okcidento / 44.35 °N, 68.21 °U / 44.35; -68.21 (Acadia) (mapo)
26a de Februaro, 1919 191.8 km² 2,254,922
Usona Samoo Usona Samoo
14° 15′ Sudo 170° 41′ Okcidento / 14.25 °S, 170.68 °U / -14.25; -170.68 (National Park of American Samoa) (mapo)
31 de Oktobro, 1988 36.4 km² 17,919
Arkoj Utah
38° 41′ Nordo 109° 34′ Okcidento / 38.68 °N, 109.57 °U / 38.68; -109.57 (Arches) (mapo)
12a de Novembro, 1971 309.7 km² 1,082,866
Badlands South Dakota
43° 45′ Nordo 102° 30′ Okcidento / 43.75 °N, 102.50 °U / 43.75; -102.50 (Badlands) (mapo)
10a de Novembro, 1978 982.4 km² 892,372
Big Bend Texas
29° 15′ Nordo 103° 15′ Okcidento / 29.25 °N, 103.25 °U / 29.25; -103.25 (Big Bend) (mapo)
12a de Junio, 1944 3,242.2 km² 316,953
Bizkaja Florida
25° 39′ Nordo 80° 05′ Okcidento / 25.65 °N, 80.08 °U / 25.65; -80.08 (Biscayne) (mapo)
28a de Junio, 1980 699.8 km² 486,848
Nigra Kanjono Colorado
38° 34′ Nordo 107° 43′ Okcidento / 38.57 °N, 107.72 °U / 38.57; -107.72 (Black Canyon of the Gunnison) (mapo)
21a de Oktobro, 1999 133.3 km² 175,852
Kanjono Bryce Utah
37° 34′ Nordo 112° 11′ Okcidento / 37.57 °N, 112.18 °U / 37.57; -112.18 (Bryce Canyon) (mapo)
25a de Februaro, 1928 145.0 km² 1,311,875
Canyonlands Utah
38° 12′ Nordo 109° 56′ Okcidento / 38.2 °N, 109.93 °U / 38.2; -109.93 (Canyonlands) (mapo)
12a de Septembro, 1964 1,366.2 km² 462,242
Capitol Reef Utah
38° 12′ Nordo 111° 10′ Okcidento / 38.20 °N, 111.17 °U / 38.20; -111.17 (Capitol Reef) (mapo)
18a de Decembro, 1971 979.0 km² 663,670
Carlsbad Caverns New Mexico
32° 10′ Nordo 104° 26′ Okcidento / 32.17 °N, 104.44 °U / 32.17; -104.44 (Carlsbad Caverns) (mapo)
14a de Majo, 1930 189.3 km² 388,566
Kanalinsuloj California
34° 01′ Nordo 119° 25′ Okcidento / 34.01 °N, 119.42 °U / 34.01; -119.42 (Channel Islands) (mapo)
5a de Marto, 1980 1,009.9 km² 212,029
Congaree South Carolina
33° 47′ Nordo 80° 47′ Okcidento / 33.78 °N, 80.78 °U / 33.78; -80.78 (Congaree) (mapo)
10a de Novembro, 2003 107.4 km² 120,340
Kraterlaga Oregon
42° 56′ Nordo 122° 06′ Okcidento / 42.94 °N, 122.1 °U / 42.94; -122.1 (Crater Lake) (mapo)
22a de Majo, 1902 741.5 km² 523,027
Valo Cuyahoga Ohio
41° 14′ Nordo 81° 33′ Okcidento / 41.24 °N, 81.55 °U / 41.24; -81.55 (Cuyahoga Valley) (mapo)
11a de Oktobro, 2000 133.0 km² 2,103,010
Valo de Morto California, Nevada
36° 14′ Nordo 116° 49′ Okcidento / 36.24 °N, 116.82 °U / 36.24; -116.82 (Death Valley) (mapo)
31a de Oktobro, 1994 13,647.6 km² 951,972
Denali Alaska
63° 20′ Nordo 150° 30′ Okcidento / 63.33 °N, 150.50 °U / 63.33; -150.50 (Denali) (mapo)
26a de Februaro, 1917 19,185.8 km² 530,922
Sekaj Testudoj Florida
24° 38′ Nordo 82° 52′ Okcidento / 24.63 °N, 82.87 °U / 24.63; -82.87 (Dry Tortugas) (mapo)
26a de Oktobro, 1992 261.8 km² 58,401
Everglades Florida
25° 19′ Nordo 80° 56′ Okcidento / 25.32 °N, 80.93 °U / 25.32; -80.93 (Everglades) (mapo)
30a de Majo, 1934 6,104.8 km² 1,047,116
Pordoj de Arkto Alaska
67° 47′ Nordo 153° 18′ Okcidento / 67.78 °N, 153.30 °U / 67.78; -153.30 (Gates of the Arctic) (mapo)
2a de Decembro, 1980 30,448.1 km² 11,012
Glaĉero Montana
48° 48′ Nordo 114° 00′ Okcidento / 48.80 °N, 114.00 °U / 48.80; -114.00 (Glacier) (mapo)
11a de Majo, 1910 4,101.8 km² 2,190,374 </ref>
Glaĉergolfo Alaska
58° 30′ Nordo 137° 00′ Okcidento / 58.50 °N, 137.00 °U / 58.50; -137.00 (Glacier Bay) (mapo)
2a de Decembro, 1980 13,050.5 km² 500,590
Granda Kanjono Arizona
36° 04′ Nordo 112° 08′ Okcidento / 36.06 °N, 112.14 °U / 36.06; -112.14 (Grand Canyon) (mapo)
26a de Februaro, 1919 4,926.7 km² 4,564,840
Granda Tetono Wyoming
43° 44′ Nordo 110° 48′ Okcidento / 43.73 °N, 110.80 °U / 43.73; -110.80 (Grand Teton) (mapo)
26a de Februaro, 1929 1,254.5 km² 2,688,794
Granda Baseno Nevado
38° 59′ Nordo 114° 18′ Okcidento / 38.98 °N, 114.30 °U / 38.98; -114.30 (Great Basin) (mapo)
27a de Oktobro, 1986 312.3 km² 92,893
Grandaj Sablodunoj Koloradio
37° 44′ Nordo 105° 31′ Okcidento / 37.73 °N, 105.51 °U / 37.73; -105.51 (Great Sand Dunes) (mapo)
13a de Septembro, 2004 173.9 km² 242,841
Great Smoky Mountains North Carolina, Tennessee
35° 41′ Nordo 83° 32′ Okcidento / 35.68 °N, 83.53 °U / 35.68; -83.53 (Great Smoky Mountains) (mapo)
15a de Junio, 1934 2,110.4 km² 9,354,695
Guadalupe Montoj Texas
31° 55′ Nordo 104° 52′ Okcidento / 31.92 °N, 104.87 °U / 31.92; -104.87 (Guadalupe Mountains) (mapo)
15a de Oktobro, 1966 349.7 km² 145,670
Haleakalā Havajo
20° 43′ Nordo 156° 10′ Okcidento / 20.72 °N, 156.17 °U / 20.72; -156.17 (Haleakala) (mapo)
1a de Aŭgusto, 1916 117.7 km² 785,300
Havajaj Vulkanoj Havajo
19° 23′ Nordo 155° 12′ Okcidento / 19.38 °N, 155.20 °U / 19.38; -155.20 (Hawaii Volcanoes) (mapo)
1a de Aŭgusto, 1916 1,308.9 km² 1,583,209
Hot Springs Arkansaso
34° 31′ Nordo 93° 03′ Okcidento / 34.51 °N, 93.05 °U / 34.51; -93.05 (Hot Springs) (mapo)
4a de Marto, 1921 22.5 km² 1,325,719
Insulo Reĝa Miĉigano
48° 06′ Nordo 88° 33′ Okcidento / 48.10 °N, 88.55 °U / 48.10; -88.55 (Isle Royale) (mapo)
3a de Aprilo, 1940 2,314.0 km² 16,274
Joshua Tree Kalifornio
33° 47′ Nordo 115° 54′ Okcidento / 33.79 °N, 115.90 °U / 33.79; -115.90 (Joshua Tree) (mapo)
31a de Oktobro, 1994 3,196.0 km² 1,383,340
Katmai Alasko
58° 30′ Nordo 155° 00′ Okcidento / 58.50 °N, 155.00 °U / 58.50; -155.00 (Katmai) (mapo)
2a de Decembro, 1980 14,870.3 km² 28,966
Kenai Fjords Alasko
59° 55′ Nordo 149° 39′ Okcidento / 59.92 °N, 149.65 °U / 59.92; -149.65 (Kenai Fjords) (mapo)
2a de Decembro, 1980 2,711.3 km² 283,502
Kings Canyon Kalifornio
36° 48′ Nordo 118° 33′ Okcidento / 36.80 °N, 118.55 °U / 36.80; -118.55 (Kings Canyon) (mapo)
4a de Marto, 1940 1,869.2 km² 567,544
Kobuka Valo Alasko
67° 33′ Nordo 159° 17′ Okcidento / 67.55 °N, 159.28 °U / 67.55; -159.28 (Kobuk Valley) (mapo)
2a de Decembro, 1980 7,084.9 km² 16,875
Lago Clark Alasko
60° 58′ Nordo 153° 25′ Okcidento / 60.97 °N, 153.42 °U / 60.97; -153.42 (Lake Clark) (mapo)
2a de Decembro, 1980 10,601.7 km² 13,000
Lassen Vulkano Kalifornio
40° 29′ Nordo 121° 31′ Okcidento / 40.49 °N, 121.51 °U / 40.49; -121.51 (Lassen Volcanic) (mapo)
9a de Aŭgusto, 1916 430.5 km² 427,409
Mamuta Groto Kentukio
37° 11′ Nordo 86° 06′ Okcidento / 37.18 °N, 86.10 °U / 37.18; -86.10 (Mammoth Cave) (mapo)
1a de Julio, 1941 213.8 km² 494,541
Mesa Verde Koloradio
37° 11′ Nordo 108° 29′ Okcidento / 37.18 °N, 108.49 °U / 37.18; -108.49 (Mesa Verde) (mapo)
29a de Junio, 1906 210.9 km² 460,237
Monto Rainier Vaŝingtonio
46° 51′ Nordo 121° 45′ Okcidento / 46.85 °N, 121.75 °U / 46.85; -121.75 (Mount Rainier) (mapo)
2a de Marto, 1899 953.5 km² 1,148,552
Nordaj Kaskadoj Vaŝingtonio
48° 42′ Nordo 121° 12′ Okcidento / 48.70 °N, 121.20 °U / 48.70; -121.20 (North Cascades) (mapo)
2a de Oktobro, 1968 2,042.8 km² 21,623
Olimpa Vaŝingtonio
47° 58′ Nordo 123° 30′ Okcidento / 47.97 °N, 123.50 °U / 47.97; -123.50 (Olympic) (mapo)
29a de Junio, 1938 3,733.8 km² 3,085,340
Ŝtoniĝinta Arbaro Arizono
35° 04′ Nordo 109° 47′ Okcidento / 35.07 °N, 109.78 °U / 35.07; -109.78 (Petrified Forest) (mapo)
9a de Decembro, 1962 378.5 km² 644,648
Pinnacles Kalifornio
36° 29′ Nordo 121° 10′ Okcidento / 36.48 °N, 121.16 °U / 36.48; -121.16 (Pinnacles) (mapo)
10a de Januaro, 2013 107.7 km² 237,677
Redwood Kalifornio
41° 18′ Nordo 124° 00′ Okcidento / 41.30 °N, 124.00 °U / 41.30; -124.00 (Redwood) (mapo)
2a de Oktobro, 1968 455.3 km² 393,364
Roka Montaro Koloradio
40° 24′ Nordo 105° 35′ Okcidento / 40.40 °N, 105.58 °U / 40.40; -105.58 (Rocky Mountain) (mapo)
26a de Januaro, 1915 1,075.8 km² 2,991,141
Saguaro Arizono
32° 15′ Nordo 110° 30′ Okcidento / 32.25 °N, 110.50 °U / 32.25; -110.50 (Saguaro) (mapo)
14a de Oktobro, 1994 370.0 km² 678,261
Sequoia Kalifornio
36° 26′ Nordo 118° 41′ Okcidento / 36.43 °N, 118.68 °U / 36.43; -118.68 (Sequoia) (mapo)
25a de Septembro, 1890 1,635.1 km² 909,274
Shenandoah Virginio
38° 32′ Nordo 78° 21′ Okcidento / 38.53 °N, 78.35 °U / 38.53; -78.35 (Shenandoah) (mapo)
22a de Majo, 1926 805.5 km² 1,136,505
Theodore Roosevelt Norda Dakoto
46° 58′ Nordo 103° 27′ Okcidento / 46.97 °N, 103.45 °U / 46.97; -103.45 (Theodore Roosevelt) (mapo)
10a de Novembro, 1978 285.1 km² 545,090
Virgulininsuloj Usonaj Virgulininsuloj
18° 20′ Nordo 64° 44′ Okcidento / 18.33 °N, 64.73 °U / 18.33; -64.73 (Virgin Islands) (mapo)
2a de Aŭgusto, 1956 59.4 km² 438,601
Voyageurs Minesoto
48° 30′ Nordo 92° 53′ Okcidento / 48.50 °N, 92.88 °U / 48.50; -92.88 (Voyageurs) (mapo)
8a de Januaro, 1971 883.0 km² 233,390
Ventogroto Suda Dakoto
43° 34′ Nordo 103° 29′ Okcidento / 43.57 °N, 103.48 °U / 43.57; -103.48 (Wind Cave) (mapo)
9a de Januaro, 1903 114.5 km² 516,142
Wrangell –St. Elias Alasko
61° 00′ Nordo 142° 00′ Okcidento / 61.00 °N, 142.00 °U / 61.00; -142.00 (Wrangell – St. Elias) (mapo)
2a de Decembro, 1980 33,682.6 km² 69,984
Yellowstone Wyoming, Montana, Idaho
44° 36′ Nordo 110° 30′ Okcidento / 44.60 °N, 110.50 °U / 44.60; -110.50 (Yellowstone) (mapo)
1a de Marto, 1872 8,983.2 km² 3,188,030
Yosemite Kalifornio
37° 50′ Nordo 119° 30′ Okcidento / 37.83 °N, 119.50 °U / 37.83; -119.50 (Yosemite) (mapo)
1a de Oktobro, 1890 3,080.7 km² 3,691,191
Zion Utah
37° 18′ Nordo 113° 03′ Okcidento / 37.30 °N, 113.05 °U / 37.30; -113.05 (Zion) (mapo)
19a de Novembro, 1919 593.3 km² 2,807,387

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Notoj[redakti | redakti fonton]

  1. The National Park Service Organic Act. National Park Service (26a de Februaro 2008). Alirita 25a de Januaro 2010.
  2. 2,0 2,1 2,2 The National Parks: Index 2005–2007 (PDF), Washington, D.C.: National Park Service. ISBN 978-0-912627-75-5.
  3. NPS Reports. National Park Service. Alirita 2012-06-29. Note: select "Ranking report" and then 2011.
  4. National Park System Areas Listed in Chronological Order of Date Authorized under DOI (PDF). National Park Service (27 June 2005). Arkivita el la originalo je 2012-03-11. Alirita 18 January 2010. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2012-03-11. Alirita 2015-02-21.
  5. Annual Park Ranking Report for Recreation Visitors in: 2013. Alirita 25a de Aŭgusto 2014.

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]