Saltu al enhavo

Respubliko Komi

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Subjekto de Rusia federacio
Respubliko Komiio
ruse Республика Коми
komie Коми Республика

Flago

Blazono

Flago Blazono
respubliko de Rusio
Administrado
Federacia regiono Nordokcidenta federacia regiono
Ĉefurbo Siktivkar
Estro Vladimir Uyba

(ekde )

Fondita 22-a de Aŭgusto 1921
Demografio
Loĝantaro 901 189 loĝantoj
(Stato: 14-a de oktobro 2010)[1]
Loĝdenso 2,2 loĝ./km²
Oficialaj lingvoj Komia, rusa
Etnoj rusoj (61,7 %)
komioj (22,5 %)
ukrainoj (4,0 %)
tataroj (1,2 %)
belorusoj (1,0 %)
germanoj (0,6 %)Ŝablono:Informkesto federacia subjekto de Ruslando/zorgado/etnoj
Geografio
Areo 416 774 km²[2]
Pliaj informoj
Horzono UTC+3
Poŝtkodoj 167000–169999
Aŭtokodoj 11, 111
OKATO 87
ISO 3166-2 RU-KO
Retpaĝaro www.rkomi.ru
Situo en RuslandoIranTurkmenistanoĈinioKazaĥioUzbekioMongolioJapanioNorda KoreioĈinioNorvegioDanioGermanioSvedioUsonoFinnlandoKirgisistanoGeorgioTurkioArmenioAzerbajĝanoUkrainioPollandoLitovioLatvioEstonioBelarusioNorvegioSaĥalena provincoKamĉatka regionoJüdische Autonome OblastRegion PrimorjeRegion ChabarowskTuwaĤakasioKemerowa provincoAltajoRegiono AltajNovosibirska provincoOmska provincoTjumena provincoTomska provincoBurjatioRegiono TransbaikalioAmura provincoMagadana provincoAutonomer Kreis der TschuktschenIrkutska provincoJakutioRegiono KrasnojarskAutonomer Kreis der Jamal-NenzenAutonomer Kreis der Chanten und Mansen/JugraSverdlovska provincoĈeljabinska provincoKurgana provincoOrenburga provincoAutonomer Kreis der NenzenKomiioBaŝkirioRegion PermVologda provincoKarelioMurmanska provincoArĥangelska provincoKaliningrada provincoSankt-PeterburgoLeningrada provincoTatarioUdmurtioKirova provincoKostroma provincoSamara provincoPskova provincoTverja provincoNovgoroda provincoJaroslavla provincoSmolenska provincoMoskvoMoskva provincoVladimira provincoIvanova provincoMariioĈuvaŝioMordvioPenza provincoNiĵnij-Novgoroda provincoUljanowska provincoSaratova provincoBrjanska provincoKaluga provincoTula provincoRjazana provincoOrjola provincoLipecka provincoVoroneĵa provincoBelgoroda provincoKurska provincoTambova provincoVolgograda provincoRostova provincoAstraĥana provincoKalmukioDagestanoAdigeioKrasnodara regionoKaraĉajio-ĈerkesioKabardio-BalkarioStavropola regionoNord-Ossetio-AlanioInguŝioĈeĉenio
Situo en Ruslando
vdr
63.855.8
Mapo de Komiio.
Mapo de Komiio.

Komiio (Respubliko Komi, ruse Республика Коми, komie Коми Республика) estas aŭtonoma respubliko (konstitucia ento) de la Rusia Federacio en ties nordokcidenta federacia regiono.

La Respubliko Komi estis aŭtonoma provinco la 22-an de aŭgusto 1921 kaj de 5-a de decembro 1936 la Komia Aŭtonoma Sovetia Socialisma Respubliko ene de la Rusa Socialisma Federacia Sovetia Respubliko. En la momento de la malintegriĝo de Sovetunio, la respubliko ricevis la statuson de socialisma sovetia respubliko la 23-an de novembro 1990, kiu siavice transformiĝis en la Respublikon de Komi la 26-an de majo 1992.

Geografio

[redakti | redakti fonton]

La Respubliko Komiio situas en la ekstrema nordoriento de Eŭropo, malmulte loĝata regiono de Tajgo kaj Tundro. La pejzaĝo estas plejparte ebena. En la nordokcidento situas Тиманский кряж (Timansky Kryazh), en la oriento ĝi limas al la ural-montaro. La ĉefaj riveroj estas Peĉora kaj Viĉegda, flanka rivero de la Norda Dvina. La praarbaroj de Komiio formas la plej grandan seninterrompan ĝangalan regionon en Eŭropo kaj estas ekde 1995 rekonita kiel Monda Heredaĵo de Unesko. La Manpupunaj Rokoj (rusa : Маньпупунёр) ofte nomata la "sep gigantoj de Uralo". La nura grandurbo estas la ĉefurbo Siktivkar. Aliaj lokoj estas Uĥto, Vorkuta, Peĉoro (urbo), Usinsk kaj Inta. En tiu regiono situas la tiel nomataj Manpupunaj Rokoj.

Manipuraj montaroj aŭ 'sep gigantoj de Uralo'
Manpupunaj rokoj aŭ la 'sep gigantoj de Uralo'

La komioj estas finn-urgra popolo, sed ili fariĝis malplimulto. Nuntempe ĉefe rusoj tie loĝas krom aliaj popoloj kiel ekzemple tataroj, belorusoj, rusiaj germanoj, ĉuvaŝoj kaj aliaj. La plimulto konfesus aparteni al la rusa ortodoksa eklezio.

La oficialaj lingvoj estas la komia kaj rusa lingvoj.

Naturprotektado

[redakti | redakti fonton]

En 1994, pli ol 100,000 tunoj da nafto el difektitaj naftoduktoj fluis en la tundron kaj poluis la terojn kaj la riverojn Kolva kaj Peĉora. Sekve de tio venis pli bonaj kontrolmekanismoj[3]. En la regiono situas unu el la plej malnovaj mediprotekaj movadoj de Rusio. Ĝi estis fondita en la 1980-aj jaroj kaj engaĝas sin por riparigo de la ofte likantaj naftoduktoj. Danke al ĝi, la nukleaj provoj sur Novaja Zemlio estis haltigitaj. Ĝi ankaŭ organizis reziston kontraŭ testoj por naftoelminigado de la rusa naftokompaio Lukoil[4].

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]

Oficiala retejo de Komiio Arkivigite je 2019-09-30 per la retarkivo Wayback Machine.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Itogi Vserossijskoj perepisi naselenija 2010 goda. Tom 1. Čislennostʹ i razmeščenie naselenija (rezultoj de la tutrusia censo 2010. Volumo 1. Nombro kaj disigo de la loĝantaro). Tabeloj 5, S. 12–209; 11, S. 312–979 (elŝuto de la retpaĝaro de la Federacia servo por ŝtata statistiko de la Rusa federacio)
  2. Administrativno-territorialjnoe delenie po subjektam Rossijskoj Federacii na 1 janvarja 2010 goda (Administrativ-teritoria grupigo laŭ subjektoj de la Rusia federacio la 1-an de Januaro 2010). (Elŝuto de la retpaĝaro de la Federacia servo por ŝtata statistiko de la Rusia federacio)
  3. Julia Ponomarewa: Lecks an russischen Erdölleitungen (Likoj en rusaj naftoduktoj Russia beyond the headlines – rbth.com In: The Moscow News, la 30-an de Aŭgusto 2012.
  4. (rusa) "«Из нас делают единый советский народ» (Oni faras el ni unuecan sovetan popolon), Novaja Gazeta


Ĉi tiu artikolo estas verkita en Esperanto-Vikipedio kiel la unua el ĉiuj lingvoj en la tuta Vikipedia projekto.