Piteaso: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 8: | Linio 8: | ||
== La vojaĝo de Piteaso == |
== La vojaĝo de Piteaso == |
||
Piteaso veturis verŝajne ŝipe de [[Marsejlo]], trapasis la [[Heraklaj Kolonoj|heraklajn kolonojn]] ([[Ĝibraltara Markolo]]), iris norden preter la marbordoj de [[Gaŭlio]], albordiĝis en [[Britio (insulo)|Britio]] kaj fine alvenis ĉe la [[Ŝetlandaj Insuloj]] antaŭ ol pluvojaĝi, pli norden, al lando nomata tiam [[Tuleo]], kiun li ne povas trapasi. |
|||
Li revenis tra la [[norda maro]] |
Li revenis tra la [[norda maro]]; kaj poste irante suden ĝis la marbordoj de la [[Germania Magna|Granda Germanio]], li alvenis al la [[sukceno]]-riĉaj [[insulo]]j, eble la [[insularo]] de [[Helgoland]], la insulo [[Sjælland]] aŭ la marbordoj de la [[Balta Maro]]. Li revenis finfine al Marsejlo, aŭ uzante la saman vojon aŭ laŭ la riveroj [[Rejno]] kaj [[Rodano]]. |
||
Je la pli norda punkto de lia navigado, la |
Je la pli norda punkto de lia navigado, la nokto daŭris nur du horojn, tiel Tuleo lokiĝus en [[Islando]], en [[Norvegio]] aŭ sur la [[Ferooj]]<ref>La loko de [[Tuleo]] daŭre estas debata temo.</ref>. Piteaso komprenis la influon de la [[luno]] super la [[tajdo]]j. Li kalkulis je precizeco de dek kvar minutoj la [[latitudo]]n de Marsejlo pere de [[gnomo]]. |
||
== La malkovroj de Piteaso == |
== La malkovroj de Piteaso == |
||
Kiel registrite je 15:38, 16 dec. 2008
Piteaso aŭ Pytheas de Marsejlo (malnovgreke: Πυθέας ὁ Μασσαλιώτης; naskiĝis ĉ. 380 a.K.; mortis ĉ. 310 a.K.), estis helena geografo kaj esploristo el la greka kolonio Massilia, la nuntempa Marsejlo en suda Francio).
Piteaso famiĝis interalie pro sia vojaĝo en la nordokcidento de Eŭropo. Lia vojaĝraporto Tra la oceano (Περὶ τοῦ ᾿Ωκεανοῦ, Perí tou Okeanoú) perdiĝis. Malmultaj fragmentoj de la libroj estas konataj nur pro citaĵoj de aliaj verkistoj, kiel ekzemple Strabono, Eratosteno aŭ Plinio la pli maljuna, kiu tamen parte nomis Piteason monsogulo, ĉar ili opiniis liajn vojaĝojn neeblaj. Aliaj indikoj troviĝas en la verkoj de antikvaj astronomoj, kiel Hiparko de Rodiso.
La vojaĝo de Piteaso
Piteaso veturis verŝajne ŝipe de Marsejlo, trapasis la heraklajn kolonojn (Ĝibraltara Markolo), iris norden preter la marbordoj de Gaŭlio, albordiĝis en Britio kaj fine alvenis ĉe la Ŝetlandaj Insuloj antaŭ ol pluvojaĝi, pli norden, al lando nomata tiam Tuleo, kiun li ne povas trapasi.
Li revenis tra la norda maro; kaj poste irante suden ĝis la marbordoj de la Granda Germanio, li alvenis al la sukceno-riĉaj insuloj, eble la insularo de Helgoland, la insulo Sjælland aŭ la marbordoj de la Balta Maro. Li revenis finfine al Marsejlo, aŭ uzante la saman vojon aŭ laŭ la riveroj Rejno kaj Rodano.
Je la pli norda punkto de lia navigado, la nokto daŭris nur du horojn, tiel Tuleo lokiĝus en Islando, en Norvegio aŭ sur la Ferooj[1]. Piteaso komprenis la influon de la luno super la tajdoj. Li kalkulis je precizeco de dek kvar minutoj la latitudon de Marsejlo pere de gnomo.