Romaj ciferoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 20:36, 7 mar. 2013

La sistemo de Romiaj ciferoj (aŭ Romanaj ciferoj) aperis ĉirkaŭ la jaro 800 a.K. ĉe etruskoj kaj ĝin uzis ankaŭ latinlingvaj romianoj. Anoj de la eŭropa kulturo ankoraŭ uzas ĝin hodiaŭ por datoj (monatnombroj, jarcentoj), por nomoj de seriaj moŝtuloj (reĝoj, imperiestroj, papoj...), por ĉapitroj en libroj aŭ simple por dekoraj celoj en horloĝo.

Unu	I	Dek unu	XI	Tridek	XXX
Du	II	Dek du	XII	Kvardek	XL
Tri	III	Dek tri	XIII	Kvindek	L
Kvar	IV (IIII en horloĝoj)	Dek kvar	XIV	Sesdek	LX
Kvin	V	Dek kvin	XV	Sepdek	LXX
Ses	VI	Dek ses	XVI	Okdek	LXXX
Sep	VII	Dek sep	XVII	Naŭdek	XC
Ok	VIII	Dek ok	XVIII	Cent	C
Naŭ	IX	Dek naŭ	XIX	Kvincent	D
Dek	X	Dudek	XX	Mil	M

La regulo por skribi naturalajn nombrojn estas simpla: oni skribas romiajn ciferojn en vico, dume, se la granda cifero staras antaŭ malgranda, ili adiciiĝas (VI = 5+1 = 6), kontraŭkaze - oni subtrahas la malgrandan nombron de la granda (IX = 10-1=9). La dua principo estas uzata nur por eviti kvarfojan ripeton de la sama nombro: oni skribas XL = 50-10 = 40 anstataŭ XXXX = 10+10+10+10 = 40.

Plenumo de aritmetikaj operacioj per romanaj ciferoj estas maloportuna. Romianoj uzis abakon.

Unikodo

En Unikodo, estas specialaj signoj por skribitaj per romiaj ciferoj nombroj 1...12 kaj apartaj signoj L, C, D, M. Ili havas kodojn respektive U+2160 ... U+216F majusklaj kaj U+2170 ... U+217F minusklaj. Tamen, ĉi tio ne malebligas uzon de kutimaj latinaj literoj U+0041 ... U+005A por skribado de la romiaj ciferoj.

Vidu en listo de signoj de Unikodo 2000-23FF.

Vidu ankaŭ

Cifero

Eksteraj ligiloj

Ŝablono:LigoLeginda

@@ Linio 51: / Linio 51: @@
 {{LigoLeginda|de}}
-[[af:Romeinse syfers]]
-[[ar:أرقام رومانية]]
-[[az:Rum rəqəmləri]]
-[[be:Рымская сістэма злічэння]]
-[[be-x-old:Рымскія лічбы]]
-[[bg:Римски цифри]]
-[[bo:རོ་མའི་ཨང་ཀི།]]
-[[br:Niveradur roman]]
-[[bs:Rimski brojevi]]
-[[ca:Numeració romana]]
-[[cs:Římské číslice]]
-[[cv:Рим шутлав йĕрки]]
-[[da:Romertal]]
-[[de:Römische Zahlschrift]]
-[[el:Ρωμαϊκοί αριθμοί]]
-[[en:Roman numerals]]
-[[es:Numeración romana]]
-[[et:Rooma numbrid]]
-[[eu:Zenbaketa erromatar]]
-[[fa:عددنویسی رومی]]
-[[fi:Roomalaiset numerot]]
-[[fr:Numération romaine]]
-[[ga:Uimhir Rómhánach]]
-[[gl:Numeración romana]]
-[[gn:Papaha Rómapegua]]
-[[he:ספרות רומיות]]
-[[hi:रोमन अंक]]
-[[hr:Rimski brojevi]]
-[[hu:Római számírás]]
-[[ia:Numeration roman]]
-[[id:Angka Romawi]]
-[[is:Rómverskir tölustafir]]
-[[it:Sistema di numerazione romano]]
-[[ja:ローマ数字]]
-[[kk:Рим сандары]]
-[[kn:ರೋಮನ್ ಅಂಕಿಗಳು]]
-[[ko:로마 숫자]]
-[[ku:Hejmarên romî]]
-[[la:Numeri Romani]]
-[[lb:Réimesch Zuelen]]
-[[lt:Romėniški skaičiai]]
-[[lv:Romiešu skaitļi]]
-[[mk:Римски бројки]]
-[[ml:റോമൻ സംഖ്യാസമ്പ്രദായം]]
-[[mr:रोमन अंक]]
-[[ms:Angka Rumi]]
-[[nds:Röömsche Tallen]]
-[[ne:रोमन संख्या]]
-[[nl:Romeinse cijfers]]
-[[nn:Romartal]]
-[[no:Romertall]]
-[[nrm:Chiffes romaines]]
-[[nso:Lebadi la roma]]
-[[oc:Numeracion romana]]
-[[pl:Rzymski system zapisywania liczb]]
-[[pt:Numeração romana]]
-[[ro:Cifre romane]]
-[[ru:Римские цифры]]
-[[scn:Nùmmura rumani]]
-[[sh:Rimski brojevi]]
-[[simple:Roman numeral]]
-[[sk:Rímske číslice]]
-[[sl:Rimske številke]]
-[[sq:Numrat romakë]]
-[[sr:Римски бројеви]]
-[[sv:Romerska talsystemet]]
-[[sw:Namba za Kiroma]]
-[[ta:ரோம எண்ணுருக்கள்]]
-[[th:เลขโรมัน]]
-[[tr:Roma rakamları]]
-[[uk:Римська система числення]]
-[[vi:Số La Mã]]
-[[yi:רוימישע צאל]]
-[[zh:罗马数字]]
-[[zh-min-nan:Lô-má sò͘-jī]]
-[[zh-yue:羅馬數字]]