Paŝo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA
Irado ---> Paŝo laŭ Diskuto kaj NPIV
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:Blender3D NormalWalkCycle.gif|thumb|[[Animacio]] de irado]]
[[Dosiero:Blender3D NormalWalkCycle.gif|eta|[[Animacio]] de irado]]
'''Irado''' estas speco de mekanika [[movo]] eluzanta subajn [[Membro (anatomio)|ekstremaĵojn]], kiu estas propra al dupiedaj [[animalo]]j kiel estas ekzemple [[homo]], ebliganta [[transporto]]n el unu loko al loko alia. La irado konsistas el unuopaj [[paŝo]]j, kiam regule alternas unu [[kruro]] post la alia, per kio okazas la irado.
'''Paŝo''', aŭ '''piediro''', estas speco de mekanika [[movo]] eluzanta subajn [[Membro (anatomio)|ekstremaĵojn]], kiu estas propra al dupiedaj [[animalo]]j kiel estas ekzemple [[homo]], ebliganta [[transporto]]n el unu loko al loko alia. La piediro konsistas el unuopaj [[paŝo (apartigilo)|paŝo]]j, kiam regule alternas unu [[kruro]] post la alia, per kio okazas la irado.


Por difino de la irado oni konsideras staton, kiam estas ĉiam almenaŭ unu kruro en kontakto kun la tero. Se en la kontakto kun tero estas ambaŭ kruroj, temas pri [[starado]]. Se la movo estas tiom rapida, ke ambaŭ kruroj estas en la aero, temas pri [[kurado]] aŭ [[salto]]. Dum la irado la [[gravitcentro]] estas movebla kaj ĝi estas transprenata depende de la unuopaj paŝoj. Ĉe la homo la irado estas kunigita per tri [[artiko]]j - [[maleolo]], [[genuo|genua artiko]] kaj [[kokso|koksa artiko]]. Por pli facila kaj pli komforta irado la homo estas ekipita helpe de [[ŝuo]]j.
Por la difino de paŝo, oni konsideras staton, kiam estas ĉiam almenaŭ unu kruro en kontakto kun la grundo. Se en la kontakto kun tero estas ambaŭ kruroj, temas pri [[starado]]. Se la movo estas tiom rapida, ke ambaŭ kruroj estas en la aero, temas pri [[kurado]] aŭ [[salto]]. Dum paŝo, la [[gravitocentro]] estas movebla kaj ĝi estas transprenata depende de la unuopaj paŝoj. Ĉe homo, la paŝo estas kunigita per tri [[artiko]]j - [[piedartiko]], [[genuo|genua artiko]] kaj [[kokso|koksa artiko]]. Por pli facila kaj pli komforta paŝo la homo estas ekipita helpe de [[ŝuo]]j.


== Sporta irado ==
== Sporta paŝo ==
En la moderna kompreno la irado estas ankaŭ [[atletiko|atletika]] [[sporto|sporta]] disciplino praktikata en la tuta mondo en formo de [[rapid-irado]]. Temas pri olimpika disciplino, en olimpikoj oni konkursas en la irado por 20 kilometroj (viroj kaj virinoj) kaj 50 km (nur la viroj).
En la moderna kompreno paŝo estas ankaŭ [[atletiko|atletika]] [[sporto|sporta]] disciplino praktikata en la tuta mondo en formo de rapid-paŝo, tio estas la '''[[atletika marŝo]]'''. Temas pri olimpika disciplino, en olimpikoj oni konkursas en la marŝo por 20 kilometroj (viroj kaj virinoj) kaj 50 km (nur la viroj).


== Rapideco de la irado ==
== Rapideco de paŝo kaj marŝo==
Dum [[kuro]]n oni povas fari nur mallongtempe, oni povas iri senpaŭze. Do dum la mezproksima rapideco de la irado estas 5km/horo, rapideco de la kuro povas esti eĉ 24,5 km/horo (vidu [[Kenjo|kenja]] kuristo [[Ngany]] en olimpiko en Sidnejo 2000, kiu distancon 1500 m pasis per kuro kontraŭ 3 minutoj kaj 32 sekundoj).
Permesante iri pli rapide ol paŝo estas [[kuro]]. Dum kuro, oni povas iri nur pli mallongtempe ol paso, oni povas kuri senpaŭze. Do dum la mezproksima rapideco de la paŝo estas 5km/horo, rapideco de la kuro povas esti eĉ 24,5 km/horo (vidu [[Kenjo|kenja]] kuristo [[Ngany]] en [[olimpiko]] en [[Sidnejo]] 2000, kiu distancon 1500 m pasis per kuro kontraŭ 3 minutoj kaj 32 sekundoj).


== Vidu ankaŭ ==
{{commons|Category:Walking}}
{{commons|Category:Walking}}
* [[Marŝado]]
* [[Paŝado (rajdarto)]]
* [[Piediranto]]
* [[Promenado]]


[[Kategorio:Ĉiutaga vivo]]
[[Kategorio:Irado]]
[[Kategorio:Irado]]
[[Kategorio:Movo]]
[[Kategorio:Sporto]]

Kiel registrite je 13:35, 7 aŭg. 2015

Animacio de irado

Paŝo, aŭ piediro, estas speco de mekanika movo eluzanta subajn ekstremaĵojn, kiu estas propra al dupiedaj animaloj kiel estas ekzemple homo, ebliganta transporton el unu loko al loko alia. La piediro konsistas el unuopaj paŝoj, kiam regule alternas unu kruro post la alia, per kio okazas la irado.

Por la difino de paŝo, oni konsideras staton, kiam estas ĉiam almenaŭ unu kruro en kontakto kun la grundo. Se en la kontakto kun tero estas ambaŭ kruroj, temas pri starado. Se la movo estas tiom rapida, ke ambaŭ kruroj estas en la aero, temas pri kuradosalto. Dum paŝo, la gravitocentro estas movebla kaj ĝi estas transprenata depende de la unuopaj paŝoj. Ĉe homo, la paŝo estas kunigita per tri artikoj - piedartiko, genua artiko kaj koksa artiko. Por pli facila kaj pli komforta paŝo la homo estas ekipita helpe de ŝuoj.

Sporta paŝo

En la moderna kompreno paŝo estas ankaŭ atletika sporta disciplino praktikata en la tuta mondo en formo de rapid-paŝo, tio estas la atletika marŝo. Temas pri olimpika disciplino, en olimpikoj oni konkursas en la marŝo por 20 kilometroj (viroj kaj virinoj) kaj 50 km (nur la viroj).

Rapideco de paŝo kaj marŝo

Permesante iri pli rapide ol paŝo estas kuro. Dum kuro, oni povas iri nur pli mallongtempe ol paso, oni povas kuri senpaŭze. Do dum la mezproksima rapideco de la paŝo estas 5km/horo, rapideco de la kuro povas esti eĉ 24,5 km/horo (vidu kenja kuristo Ngany en olimpiko en Sidnejo 2000, kiu distancon 1500 m pasis per kuro kontraŭ 3 minutoj kaj 32 sekundoj).

Vidu ankaŭ