Monaĥino: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 2 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q3890644)
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:

{{Kunigu|Monaĥo}}
'''Monaĥino''' estas [[virino]] vivanta la [[monaĥo|monaĥan]] manieron de la vivo. De tempo al tempo tiu ĉi vorto estas intermiksata kun vorto [[ordenulino]], sed tio ne estas ĝuste, ĉar ne ĉiuj ordenulinoj vivas per la monaĥa vivo kaj ne ĉiuj monaĥinoj estas ordenulinoj. Monaĥinoj ekzistas ankaŭ en orientaj (aziaj) religioj, kiel estas [[budhismo]], [[taoismo]] aŭ [[ŝintoismo]]. La tradicioj diferenciĝas ankaŭ pro grado de graveco kaj rajtigo, kiujn ili donas al la virinoj, ekz. en [[Tajlando]] la virinaj membrinoj de [[monaĥejo]]j ne estas konsiderataj kiel ĝuantaj la samajn rajtojn kiel la viraj monaĥoj, dum en [[Japanio]] ili estas konsiderataj kiel plene egalrajtaj.
'''Monaĥino''' estas [[virino]] vivanta la [[monaĥo|monaĥan]] manieron de la vivo. De tempo al tempo tiu ĉi vorto estas intermiksata kun vorto [[ordenulino]], sed tio ne estas ĝuste, ĉar ne ĉiuj ordenulinoj vivas per la monaĥa vivo kaj ne ĉiuj monaĥinoj estas ordenulinoj. Monaĥinoj ekzistas ankaŭ en orientaj (aziaj) religioj, kiel estas [[budhismo]], [[taoismo]] aŭ [[ŝintoismo]]. La tradicioj diferenciĝas ankaŭ pro grado de graveco kaj rajtigo, kiujn ili donas al la virinoj, ekz. en [[Tajlando]] la virinaj membrinoj de [[monaĥejo]]j ne estas konsiderataj kiel ĝuantaj la samajn rajtojn kiel la viraj monaĥoj, dum en [[Japanio]] ili estas konsiderataj kiel plene egalrajtaj.

[[Dosiero:Zakonnica.jpg|eta|250px|[[Romkatolika eklezio|Romkatolika]] ordena fratino en [[Krakovo]]]]
[[Dosiero:Nonne im Kreuzgang, 1930.jpg|eta|250px|Ordenulino en [[klostro]], 1930; fotografita de [[Doris Ulmann]]]]
'''Ordena fratino''' (el la [[latina]] ''regula''), estas membro de kristana [[virino|virina]] [[Ordeno (eklezio)|eklezia ordeno]]. Per signifo simila vorto [[monaĥino]] markas devene pli mallarĝe membrinon de ordeno vivanta en monaĥeja [[klaŭsuro]] kaj postulanta tiel nomatajn [[famaj promesoj|famajn promesojn]], temis do pri virina kontraŭulo de [[monaĥo]] (el la malnovsupragermana ''munich'', devene tra la latina ''monicus'', ''monachus'' el la greka ''monachós'' estas ermito, ununura, sola). Paralele al la vortuzo en kristanismo, ankaŭ en aliaj lingvoj kiel ekzemple [[budhismo]] kaj [[taoismo]] ekzistas monaĥinoj respektive monaĥoj.

Kiel '''novulino''' estas markata virino, kiu ankoraŭ ne metis ordenajn promesojn kaj kiu prepariĝas al laŭleĝa membreco en la ordeno. Ordenulinon oni kutime alparolas "fratino" aŭ "honorinda fratino". La virinan socion de ordenaj fratinoj gvidas ''patrino estra'' aŭ en kelkaj ordenoj ''[[abatino]]''.

Same kiel viraj monaĥoj la ordenaj fratinoj devas direktiĝi per [[evangeliaj konsiloj]] de malriĉeco, pureco kaj ebeemo, al kiuj ili devligas sin per ordenaj promesoj kaj konservi [[ordino]]n, regulon de sia ordeno. Ili kutime vestas sin en vestojn tipaj por donita ordeno aŭ [[kongregacio]].

==Kristanaj ordenaj fratinoj==
[[Kristanismo|Kristanaj]] ordenaj fratinoj ekzistas precipe en eklezio [[romkatolika eklezio|romkatolika]] kaj [[ortodoksismo|ortodoksa]]. Plej ofte ili faras karitatan agadon en malsanulejoj, resanigejoj, orfejoj, en hospitaloj por korpe kaj anime malsanaj aŭ ili instruas kaj edukas infanojn en lernejoj kaj aliaj ekipaĵoj. Ĉiuj ordenaj fratinoj dediĉas sin krom tio al [[preĝo|preĝado]] kaj al [[kontemplo]], tio estas ĉefa plenigo de agado por membrinoj de kontemplaj ordenoj.

== Kelkaj famaj ordenaj fratinoj ==
[[Image:Elisabeth Fyodorovna.jpg|thumb|left|[[Sankta Elizabeto de Rusio]]]]
* [[Sankta]] [[Sankta Elizabeto de Rusio|Elizabeto de Rusio]]
* [[Sankta]] [[Agnes de Ĉeĥio]]
* [[Hōjō Masako]]
* [[beatigo|beatigita]] [[Patrino Tereza]]
* [[Dorothy Stang]]
* [[Mary Ward]]
* [[Jeanine Deckers]]


== Rilataj temoj ==
== Rilataj temoj ==
* [[monaĥo]]
* [[monaĥo]]
* [[monaĥismo]]
* [[monaĥismo]]
*[[Bhikkhuni]]
* [[Bhikkhuni]]


[[Kategorio:Religiuloj]]
[[Kategorio:Monaĥinoj|*]]
[[Kategorio:Monaĥinoj|*]]
[[Kategorio:Religiuloj]]
[[Kategorio:Ordenaj fratinoj]]
[[Kategorio:Ekleziaj titoloj]]
[[Kategorio:Asketismo]]

Kiel registrite je 21:07, 22 dec. 2015

Monaĥino estas virino vivanta la monaĥan manieron de la vivo. De tempo al tempo tiu ĉi vorto estas intermiksata kun vorto ordenulino, sed tio ne estas ĝuste, ĉar ne ĉiuj ordenulinoj vivas per la monaĥa vivo kaj ne ĉiuj monaĥinoj estas ordenulinoj. Monaĥinoj ekzistas ankaŭ en orientaj (aziaj) religioj, kiel estas budhismo, taoismoŝintoismo. La tradicioj diferenciĝas ankaŭ pro grado de graveco kaj rajtigo, kiujn ili donas al la virinoj, ekz. en Tajlando la virinaj membrinoj de monaĥejoj ne estas konsiderataj kiel ĝuantaj la samajn rajtojn kiel la viraj monaĥoj, dum en Japanio ili estas konsiderataj kiel plene egalrajtaj.

Romkatolika ordena fratino en Krakovo
Ordenulino en klostro, 1930; fotografita de Doris Ulmann

Ordena fratino (el la latina regula), estas membro de kristana virina eklezia ordeno. Per signifo simila vorto monaĥino markas devene pli mallarĝe membrinon de ordeno vivanta en monaĥeja klaŭsuro kaj postulanta tiel nomatajn famajn promesojn, temis do pri virina kontraŭulo de monaĥo (el la malnovsupragermana munich, devene tra la latina monicus, monachus el la greka monachós estas ermito, ununura, sola). Paralele al la vortuzo en kristanismo, ankaŭ en aliaj lingvoj kiel ekzemple budhismo kaj taoismo ekzistas monaĥinoj respektive monaĥoj.

Kiel novulino estas markata virino, kiu ankoraŭ ne metis ordenajn promesojn kaj kiu prepariĝas al laŭleĝa membreco en la ordeno. Ordenulinon oni kutime alparolas "fratino" aŭ "honorinda fratino". La virinan socion de ordenaj fratinoj gvidas patrino estra aŭ en kelkaj ordenoj abatino.

Same kiel viraj monaĥoj la ordenaj fratinoj devas direktiĝi per evangeliaj konsiloj de malriĉeco, pureco kaj ebeemo, al kiuj ili devligas sin per ordenaj promesoj kaj konservi ordinon, regulon de sia ordeno. Ili kutime vestas sin en vestojn tipaj por donita ordeno aŭ kongregacio.

Kristanaj ordenaj fratinoj

Kristanaj ordenaj fratinoj ekzistas precipe en eklezio romkatolika kaj ortodoksa. Plej ofte ili faras karitatan agadon en malsanulejoj, resanigejoj, orfejoj, en hospitaloj por korpe kaj anime malsanaj aŭ ili instruas kaj edukas infanojn en lernejoj kaj aliaj ekipaĵoj. Ĉiuj ordenaj fratinoj dediĉas sin krom tio al preĝado kaj al kontemplo, tio estas ĉefa plenigo de agado por membrinoj de kontemplaj ordenoj.

Kelkaj famaj ordenaj fratinoj

Sankta Elizabeto de Rusio

Rilataj temoj