Aero: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Vikiano (diskuto | kontribuoj) Ŝanĝo de prepozicio (pli klara) |
DidCORN (diskuto | kontribuoj) Denso laŭ normaj kondiĉoj |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
[[Dosiero:Atmosphäre Temperatur 600km.png|eta|dekstra|340px|[[Temperaturo]] kaj meza [[molekula maso]] de aero depende de alto super la [[nivelo de maro]].]] |
[[Dosiero:Atmosphäre Temperatur 600km.png|eta|dekstra|340px|[[Temperaturo]] kaj meza [[molekula maso]] de aero depende de alto super la [[nivelo de maro]].]] |
||
'''Aero''' estas nomo por la miksaĵo el [[gaso]]j en la [[atmosfero]] de la [[Tero]]. |
'''Aero''' estas nomo por la [[miksaĵo]] el [[gaso]]j en la [[atmosfero]] de la [[Tero]]. Laŭ la kondiĉoj de [[norma stato]], ĝia [[denso]] estas 1.2 [[kilogramo|kg]]/[[kubmetro|m<sup>3</sup>]] (1,2 g/[[litro|l]] aŭ 0,0012 g/cm<sup>3</sup>). |
||
Seka aero konsistas je ĉirkaŭ 79% el [[azoto]], je 20% el [[oksigeno]], kaj je 1% el [[argono]]. Aero povas enhavi 0-7% da [[akvovaporo]] (la 79%, 20% kaj 1% laŭe malgrandiĝetas), kaj malpli ol 1% da [[karbona dioksido]]. La konsisto de aero ŝanĝiĝas laŭ alteco, kaj elspirita aero enhavas pli da karbona dioksido ol enspirita aero, ĉ. je 4,5%. |
Seka aero konsistas je ĉirkaŭ 79% el [[azoto]], je 20% el [[oksigeno]], kaj je 1% el [[argono]]. Aero povas enhavi 0-7% da [[akvovaporo]] (la 79%, 20% kaj 1% laŭe malgrandiĝetas), kaj malpli ol 1% da [[karbona dioksido]]. La konsisto de aero ŝanĝiĝas laŭ alteco, kaj [[elspiro|elspirita]] aero enhavas pli da karbona dioksido ol [[enspiro|enspirita]] aero, ĉ. je 4,5%. |
||
{| class="wikitable" border="1" |
{| class="wikitable" border="1" |
||
|- |
|- |
||
|+ Kunmetaĵo de aero: |
|+ Kunmetaĵo de seka aero: |
||
!Substanco||Signo||% laŭ volumeno||% laŭ maso |
!Substanco||Signo||% laŭ volumeno||% laŭ maso |
||
|- align="center" |
|- align="center" |
||
| Linio 32: | Linio 32: | ||
Aer[[premo]] malgrandiĝas laŭ [[supermara alteco|alteco]]; tial [[flugmaŝino]]j estas deinterne premigataj. Oni konservas la premon en la maŝino pli alta ol ekstere, por ke restu la komforto de la enaj homoj, sed por ŝpari brulaĵon la premo estas ete malpli alta ol ĉe la tersurfaco. Kiam la suma aerpremo malgrandiĝas, la [[parta premo]] de ĉiu konsista gaso (inkluzive oksigeno) malgrandiĝas. [[Montgrimpado|Montgrimpistoj]] devas kunporti [[oksigeno]]n, kiam ili grimpas altajn montojn por konservi la partan premon de oksigeno en la sango ĉe normala nivelo; se ne, ili suferas [[hipoksio]]n, kiam la parta premo de oksigeno estas malsupre ol 0,16 [[bar]] (16 k[[Pa]]) en la aero. |
Aer[[premo]] malgrandiĝas laŭ [[supermara alteco|alteco]]; tial [[flugmaŝino]]j estas deinterne premigataj. Oni konservas la premon en la maŝino pli alta ol ekstere, por ke restu la komforto de la enaj homoj, sed por ŝpari brulaĵon la premo estas ete malpli alta ol ĉe la tersurfaco. Kiam la suma aerpremo malgrandiĝas, la [[parta premo]] de ĉiu konsista gaso (inkluzive oksigeno) malgrandiĝas. [[Montgrimpado|Montgrimpistoj]] devas kunporti [[oksigeno]]n, kiam ili grimpas altajn montojn por konservi la partan premon de oksigeno en la sango ĉe normala nivelo; se ne, ili suferas [[hipoksio]]n, kiam la parta premo de oksigeno estas malsupre ol 0,16 [[bar]] (16 k[[Pa]]) en la aero. |
||
Oni ofte uzas [[kunpremita aero|densigitan aeron]] dum [[subakva naĝado]] kiel malprofundakva [[spira gaso]] kaj por plenblovi flosilojn. Densigatan aeron oni uzas ankaŭ kiel energifonton por [[Pneŭmatiko|pneŭmatikaj]] [[ |
Oni ofte uzas [[kunpremita aero|densigitan aeron]] dum [[subakvado|subakva naĝado]] kiel malprofundakva [[spira gaso]] kaj por plenblovi flosilojn. Densigatan aeron oni uzas ankaŭ kiel energifonton por [[Pneŭmatiko|pneŭmatikaj]] [[motoro]]j. |
||
== Vidu ankaŭ == |
== Vidu ankaŭ == |
||
| Linio 43: | Linio 43: | ||
* [[Atmosfera absorbo kaj difuzo]] |
* [[Atmosfera absorbo kaj difuzo]] |
||
* [[Silfino]] |
* [[Silfino]] |
||
* [[Tera atmosfero]] |
|||
[[Kategorio:Meteologio]] |
[[Kategorio:Meteologio]] |
||
Kiel registrite je 09:22, 5 aŭg. 2018
Aero estas nomo por la miksaĵo el gasoj en la atmosfero de la Tero. Laŭ la kondiĉoj de norma stato, ĝia denso estas 1.2 kg/m3 (1,2 g/l aŭ 0,0012 g/cm3).
Seka aero konsistas je ĉirkaŭ 79% el azoto, je 20% el oksigeno, kaj je 1% el argono. Aero povas enhavi 0-7% da akvovaporo (la 79%, 20% kaj 1% laŭe malgrandiĝetas), kaj malpli ol 1% da karbona dioksido. La konsisto de aero ŝanĝiĝas laŭ alteco, kaj elspirita aero enhavas pli da karbona dioksido ol enspirita aero, ĉ. je 4,5%.
| Substanco | Signo | % laŭ volumeno | % laŭ maso |
|---|---|---|---|
| Azoto | N2 | 78,084 | 75,50 |
| Oksigeno | O2 | 20,9476 | 23,15 |
| Argono | Ar | 0,934 | 1,292 |
| Karbonduoksido | CO2 | 0,0394 | 0,076 |
| Neono | Ne | 0,001818 | 0,0014 |
| Metano | CH4 | 0,000179 | 0,000184 |
| Helio | He | 0,000524 | 0,000173 |
| Kriptono | Kr | 0,000114 | 0,0003 |
| Hidrogeno | H2 | 0,000055 | 0,000008 |
| Ksenono | Xe | 0,0000087 | 0,00004 |
Aerpremo malgrandiĝas laŭ alteco; tial flugmaŝinoj estas deinterne premigataj. Oni konservas la premon en la maŝino pli alta ol ekstere, por ke restu la komforto de la enaj homoj, sed por ŝpari brulaĵon la premo estas ete malpli alta ol ĉe la tersurfaco. Kiam la suma aerpremo malgrandiĝas, la parta premo de ĉiu konsista gaso (inkluzive oksigeno) malgrandiĝas. Montgrimpistoj devas kunporti oksigenon, kiam ili grimpas altajn montojn por konservi la partan premon de oksigeno en la sango ĉe normala nivelo; se ne, ili suferas hipoksion, kiam la parta premo de oksigeno estas malsupre ol 0,16 bar (16 kPa) en la aero.
Oni ofte uzas densigitan aeron dum subakva naĝado kiel malprofundakva spira gaso kaj por plenblovi flosilojn. Densigatan aeron oni uzas ankaŭ kiel energifonton por pneŭmatikaj motoroj.