Cianido: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 12:48, 19 aŭg. 2010

Cianido estas ajna kemia kombinaĵo kiu inkluzivas cianidan grupon, kiu estas atomo de nitrogeno ligita al atomo de karbono pere de triobla ligo (C≡N). Cianido mem estas la jono CN^-; neorganikaj kombinaĵoj de cianido posedas cianidon tiel ĉi; en organikaj kombinaĵoj ĝi havas ligon de la karbono al alia atomo; tiuj kombinaĵoj nomiĝas nitriloj.

La vorto cianido ofte signifas la gepatran acidon, hidrogena cianido.

Danĝeroj

Neorganikaj cianidoj estas grave danĝeraj al la sano (se ili estas solveblaj) - nur 100mg de natria cianido estas por homo mortiga dozo. Simplaj cianidoj liberigas gasan hidrogenan cianidon kiam ili kontaktiĝas kun acido; tio estas aldona danĝero.

En la naturo

Cianidoj estas produktataj de bakterioj, ŝimoj kaj algoj, kaj ili ankaŭ troveblas en multaj plantoj. La maniokaj tuberoj entenas cianidojn, kaj pro tio necesas longe kuiri ilin antaŭ ol manĝi ilin. Ankaù entenas cianidojn la kernoj de ĉerizoj, de abrikotoj, de pomoj, kaj la amaraj migdaloj. La manĝo de 50 amaraj migdaloj (ne kuiritaj) povas mortigi homon.

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-'''Cianido''' estas ajna [[kemia kombinaĵo]] kiu inklusivas cianida group, kiu estas [[nitrogeno]] ligita al [[karbono]] pere de triobla [[kemia ligo|ligo]] (C≡N). Cianido mem estas la [[jono]] CN<sup>-</sup>; [[neorganika kemio|neorganikaj]] kombinaĵoj de cianido posedas cianidon tiel ĉi; en [[organika kemio|organikaj]] kombinaĵoj ĝi havas ligon de la karbono al alia; tiuj ĉi kombinaĵoj nomiĝas [[nitrilo]]j.
+'''Cianido''' estas ajna [[kemia kombinaĵo]] kiu inkluzivas cianidan grupon, kiu estas atomo de [[nitrogeno]] ligita al atomo de [[karbono]] pere de triobla [[kemia ligo|ligo]] (C≡N). Cianido mem estas la [[jono]] CN<sup>-</sup>; [[neorganika kemio|neorganikaj]] kombinaĵoj de cianido posedas cianidon tiel ĉi; en [[organika kemio|organikaj]] kombinaĵoj ĝi havas ligon de la karbono al alia atomo; tiuj kombinaĵoj nomiĝas [[nitrilo]]j.
 La vorto ''cianido'' ofte signifas la gepatran [[acido]]n, [[hidrogena cianido]].
-== Hazardoj ==
+== Danĝeroj ==
-Neorganikaj cianidoj estas grave danĝera al la sano (se estas solvebla) - nur 100mg de [[natrio|natria]] cianido estas por homo mortiga dozo. Simplaj cianidoj liberigas gasa hidrogenan cianidon kiam ili kontaktiĝas kun acido; tiu estas aldona danĝero.
+Neorganikaj cianidoj estas grave danĝeraj al la sano (se ili estas solveblaj) - nur 100mg de [[natrio|natria]] cianido estas por homo mortiga dozo. Simplaj cianidoj liberigas gasan hidrogenan cianidon kiam ili kontaktiĝas kun acido; tio estas aldona danĝero.
+== En la naturo ==
+Cianidoj estas produktataj de [[bakterio]]j, [[ŝimo]]j kaj [[algo]]j, kaj ili ankaŭ troveblas en multaj plantoj. La [[manioko|maniokaj]] tuberoj entenas cianidojn, kaj pro tio necesas longe kuiri ilin antaŭ ol manĝi ilin. Ankaù entenas cianidojn la kernoj de [[ĉerizo]]j, de [[abrikoto]]j, de [[pomo]]j, kaj la amaraj [[migdalo]]j. La manĝo de 50 amaraj migdaloj (ne kuiritaj) povas mortigi homon.
 [[Kategorio:Kemiaj kombinaĵoj]]