Unukotiledonaj plantoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 19:24, 27 jan. 2011

Ŝablono:Taksonomio korektita Unukotiledonaj plantoj, estas parto de la florplantoj, tradicie komparata kun la dukotiledonaj. Tiuj plantoj havas ĝermante nur unu kotiledonon. Krom tio, aliaj karakteroj estas:

Radikoj: flankradikaj (kvastradikaj) , tio estas konsistante el same ampleksaj radikoj.
Tigo: ne estas nek dua lignon nek vera trunko (eĉ la arbformaj kiel la palmacoj ne havas trunkon).
Folioj: kelkfoje pinataj, neniam kunmetitaj (sen folietoj), preskaŭ ĉiam flank-angiaj (flank-nervura).
Floroj: 3-bazataj, tio estas 3 sepaloj, 3 petaloj, 2 x 3 stamenoj, 3 karpeloj.

Gravaj unukotiledonaj familioj estas poacoj, orkidacoj, liliacoj kaj palmacoj. La unukotiledonaj plantoj estas freŝdata aro, longtempe estis nur dukotiledonaj.

Klasika klasigo

Laŭ la klasika klasigo de Kronkisto de 1981, la unukotiledonaj plantoj estas la klaso Liliopsida. En ĝi estas 5 subklasoj:

subklaso Alismatidae
subklaso Arecidae
subklaso Commelinidae
subklaso Liliidae
subklaso Zingiberidae

Arkreskiĝa klasigo

Laŭ la nuna arkreskiĝa klasigo APG III de 2009 (el la angla Angiosperm Phylogeny Group) la unukotiledonaj plantoj estas klado, disiĝi en 11 ordoj (kaj du familioj).

Familio Petrosaviaceae

Subklaso Commelinidae:

Familio Dasypogonaceae

Ordo Arecales
Ordo Commelinales
Ordo Poales
Ordo Zingiberales

Gravaj familioj

Alismacoj (Alismataceae)
Arumacoj
Bananujacoj
Bromeliacoj
Ciperacoj
Dioskoreacoj
Iridacoj
Junkacoj
Lemnacoj
Liliacoj
Orkidacoj
Palmoj
Poacoj (aŭ Graminacoj) kun genro tritiko
Tifacoj (Typhaceae) kun genro tifao
Zingibracoj

Kategorio Unukotiledonaj plantoj en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Unukotiledonaj plantoj en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)

Ŝablono:LigoElstara

@@ Linio 16: / Linio 16: @@
 | subdivizio2 = Preskaŭ 10
 }}
-'''Unukotiledonaj plantoj''', science '''''Liliopsida''''', estas klaso de la plantoj. La plantoj havas ĝermante nur unu [[kotiledono]]n, poste la folioj estas flank-angiaj (flank-nervura) kaj la radikaro estas la flankradika ([[kvasto|kvastradika]]).
+'''Unukotiledonaj plantoj''', estas parto de la [[florplantoj]], tradicie komparata kun la [[Dukotiledonaj plantoj|dukotiledonaj]]. Tiuj plantoj havas ĝermante nur unu [[kotiledono]]n. Krom tio, aliaj karakteroj estas:
+* [[Radiko]]j: flankradikaj ([[kvasto|kvastradikaj]]) , tio estas konsistante el same ampleksaj radikoj.
+* [[Tigo]]: ne estas nek dua lignon nek vera trunko (eĉ la arbformaj kiel la palmacoj ne havas trunkon).
+* [[Folio]]j: kelkfoje pinataj, neniam kunmetitaj (sen folietoj), preskaŭ ĉiam flank-angiaj (flank-nervura).
+* [[Floro]]j: 3-bazataj, tio estas 3 sepaloj, 3 petaloj, 2 x 3 stamenoj, 3 karpeloj.
+Gravaj unukotiledonaj familioj estas [[poacoj]], [[orkidacoj]], [[liliacoj]] kaj [[palmacoj]]. La unukotiledonaj plantoj estas freŝdata aro, longtempe estis nur dukotiledonaj.
+== Klasika klasigo ==
+Laŭ la klasika klasigo de Kronkisto de 1981, la unukotiledonaj plantoj estas la [[Klaso (biologio)|klaso]] '''''Liliopsida'''''. En ĝi estas 5 subklasoj:
+* subklaso ''Alismatidae''
+* subklaso ''Arecidae''
+* subklaso ''Commelinidae''
+* subklaso ''Liliidae''
+* subklaso ''Zingiberidae''
+== Arkreskiĝa klasigo ==
+Laŭ la nuna [[arkreskiĝo|arkreskiĝa]] klasigo APG III de 2009 (el la angla ''Angiosperm Phylogeny Group'') la unukotiledonaj plantoj estas [[klado]], disiĝi en 11 ordoj (kaj du familioj).
-== Familioj kaj ordoj ==
 :::* Familio [[Petrosaviaceae]]
 ::* Ordo [[Acorales]]
 ::* Ordo [[Alismatales]]
-::* Ordo [[Asparagaloj]] (''Asparagales'')
+::* Ordo [[Asparagales]]
 ::* Ordo [[Dioscoreales]]
 ::* Ordo [[Liliales]]
 ::* Ordo [[Pandanales]]
+::* Ordo [[Petrosaviales]]
 :* Subklaso [[Commelinidae]]:
 ::::* Familio [[Dasypogonaceae]]
@@ Linio 33: / Linio 50: @@
 :::* Ordo [[Zingiberales]]
-== [[Biologia klasado|Familioj]] ==
+== Gravaj familioj ==
 * [[Alismacoj]] (''Alismataceae'')
@@ Linio 48: / Linio 66: @@
 * [[Palmoj]]
 * [[Poacoj]] (aŭ Graminacoj) kun genro [[tritiko]]
-* [[Tifacoj]] (''Typhaceae'')kun genro [[tifao]]
+* [[Tifacoj]] (''Typhaceae'') kun genro [[tifao]]
 * [[Zingibracoj]]