Korimba rozo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →Ekologio: gramatiko |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto unuecigis titolon de lastaj sekcioj; kosmetikaj ŝanĝoj |
||
| Linio 9: | Linio 9: | ||
|divizio = [[Angiospermoj]] ''Magnoliophyta'' |
|divizio = [[Angiospermoj]] ''Magnoliophyta'' |
||
|klaso = [[dukotiledonaj plantoj|dukotiledonuloj]] ''dicotyledones'' |
|klaso = [[dukotiledonaj plantoj|dukotiledonuloj]] ''dicotyledones'' |
||
|ordo = ''[[Rozaloj |
|ordo = ''[[Rozaloj]] '' Rozales |
||
|familio =''[[Rozacoj]]'' '' Rosaceae '' |
|familio =''[[Rozacoj]]'' '' Rosaceae '' |
||
|subfamilio= Rosoideae |
|subfamilio= Rosoideae |
||
|genro = ''[[Rozo |
|genro = ''[[Rozo]] ’’ Rosa |
||
|specio = R. corymbifera |
|specio = R. corymbifera |
||
|Taxon2_Rang = |
|Taxon2_Rang = |
||
| Linio 22: | Linio 22: | ||
'''''Rosa corymbifera''''' aŭ ''''' korimba rozo''''' <ref name="FloraWeb" /> |
'''''Rosa corymbifera''''' aŭ ''''' korimba rozo''''' <ref name="FloraWeb" /> estas [[specio (biologio)|plantgenro]] el la [[genro (biologio)|genro]] [[rozo]] (''Rosa'') ene de la [[familio (biologio)|familio]] de la [[Rozacoj]] (Rosaceae). Ĝi venas el Eŭropo. |
||
== Priskribo == |
== Priskribo == |
||
La korimba rozo kreskas kiel somerverda,<ref name="FloraWeb" /> larĝekreskanta [[arbusto]] kaj atingas altokreskon de 2 ĝis 3 metrojn. La |
La korimba rozo kreskas kiel somerverda,<ref name="FloraWeb" /> larĝekreskanta [[arbusto]] kaj atingas altokreskon de 2 ĝis 3 metrojn. La [[Pikaĵo (planto)|pikaĵoj]] estas fortaj, hokaj kaj plej ofte pli longaj ol larĝaj. |
||
La alternestarantaj [[folio (planto)|folioj]] estas nepare plumaj<ref name="FloraWeb" /> ku kvin ĝis naŭ mallarĝ kunkreskintaj plumfolietoj. La plum[[folio|folietoj]] estas mallarĝaj ronde ovoformaj ĝis eliptaj kaj havas longecon de |
La alternestarantaj [[folio (planto)|folioj]] estas nepare plumaj<ref name="FloraWeb" /> ku kvin ĝis naŭ mallarĝ kunkreskintaj plumfolietoj. La plum[[folio|folietoj]] estas mallarĝaj ronde ovoformaj ĝis eliptaj kaj havas longecon de 2,5 ĝis 4 cm kaj kaj nepintan apekson. Ili plej ofte estas dentataj, ofte ambauflanke haraj. La spindelo estas kun haroj. |
||
La planto floras en junio. La floroj estas unuopaj aŭ kune kun multaj. Brakteoj ekzistas. La relative longaj infloreskoj kaj la [[receptaklo]] havas harojn. La duseksaj [[floro]]j estas |
La planto floras en junio. La floroj estas unuopaj aŭ kune kun multaj. Brakteoj ekzistas. La relative longaj infloreskoj kaj la [[receptaklo]] havas harojn. La duseksaj [[floro]]j estas 4 ĝis 5 cm grandaj [[radisimetria]]j kaj kvinnombraj kun duobla [[involukro]]. La kvin [[sepalo]]j estas nemulte plumaj kaj je la dorsflanko kalvaj. Past la [[antezo]] ili estas retrofleksitaj kaj forfalintaj. La kvin[[petalo]]j estas blankaj ĝi delekate rozeaj. La pistiloj estas liberaj. |
||
La [[rozfrukto]]j en matura stato estas oranĝruĝaj kaj havas grandecon de 1,5 ĝis 2 centimetroj. |
La [[rozfrukto]]j en matura stato estas oranĝruĝaj kaj havas grandecon de 1,5 ĝis 2 centimetroj. |
||
== Diferenco al aliaj specioj == |
== Diferenco al aliaj specioj == |
||
La karimba rozo |
La karimba rozo (''Rosa corymbifera'') malsamas al la proksime parenca [[hundorozo]] (''Rosa canina'') per pli grandaj floroj kaj estas preskaŭ senpikaĵa. La malsupraj folisurfacoj de ''Rosa corymbifera'' esta kun haroj. |
||
== Ekologio == |
== Ekologio == |
||
| Linio 44: | Linio 44: | ||
== Disvastigejo == |
== Disvastigejo == |
||
La korimba rozo kreskas |
La korimba rozo kreskas origine en la apudmarbordaj regionoj de [[eŭrazio]]. La sama disvastigejo havas ankaŭ la hunda rozo, sed ĝi malpli oftas.<ref name="Sebald1992" /><ref name="Aichele1994" /> En [[Mezeŭropo]] ĝiparte mankas.. <ref name="Sebald1992" /><ref name="Aichele1994" /> |
||
La korimba rozo preferas [[nitrogeno|nitrogenriĉaj]], |
La korimba rozo preferas [[nitrogeno|nitrogenriĉaj]], [[kalkhava grundo]] aŭ minimume ne tre acidaj [[grundo (grundscienco)|grundoj]]. Ĝi preferas varmajn kreskejojn. Ĝi kreskas en verproj kaj rande de [[sekmuro]]j.<ref name="Sebald1992" /><ref name="Aichele1994" /> |
||
== Sistematiko == |
== Sistematiko == |
||
La unua priskribo de |
La unua priskribo de ''Rosa corymbifera'' okazis en 1790 fare de [[Moritz Balthasar Borckhausen]]. |
||
Kelkaj botanikistoj apartenigis la varioj de r ''Rosa corymbifera''la specio |
Kelkaj botanikistoj apartenigis la varioj de r ''Rosa corymbifera''la specio ''Rosa canina''. |
||
* ''Rosa corymbifera'' subsp. ''deseglisei'' <span class="Person">(Boreau) Stohr</span> (Syn.: ''Rosa deseglisei'' <span class="Person">Boreau</span>, ''Rosa dumentorum'' var. ''deseglisei'' <span class="Person">(BOREAU) M.SCHULZE</span>) |
* ''Rosa corymbifera'' subsp. ''deseglisei'' <span class="Person">(Boreau) Stohr</span> (Syn.: ''Rosa deseglisei'' <span class="Person">Boreau</span>, ''Rosa dumentorum'' var. ''deseglisei'' <span class="Person">(BOREAU) M.SCHULZE</span>) |
||
| Linio 57: | Linio 57: | ||
== Utiligado == |
== Utiligado == |
||
La [[sovaĝrozo]] ''Rosa corymbifera'' estas ankaŭ |
La [[sovaĝrozo]] ''Rosa corymbifera'' estas ankaŭ uzata kiel [[baztrunko]] je [[greftado (planto)|greftado]] de [[rozo]]j. ''Korimba rozo'' estas [[vintrorezista]]ĝi −29 °C ([[USDA-klimatzono|USDA-zono 5]]). |
||
== Literaturo == |
== Literaturo == |
||
| Linio 67: | Linio 67: | ||
<references> |
<references> |
||
<ref name="FloraWeb"> {{FloraWeb|26666}}</ref> |
<ref name="FloraWeb"> {{FloraWeb|26666}}</ref> |
||
<ref name="Sebald1992"> Oskar Sebald, Siegmund Seybold, Georg Philippi (Hrsg.): ''Die Farn- und Blütenpflanzen Baden-Württembergs.'' Band 3: ''Spezieller Teil (Spermatophyta, Unterklasse Rosidae): Droseraceae bis Fabaceae.'' Eugen Ulmer, Stuttgart 1992, ISBN 3-8001-3314-8. |
<ref name="Sebald1992"> Oskar Sebald, Siegmund Seybold, Georg Philippi (Hrsg.): ''Die Farn- und Blütenpflanzen Baden-Württembergs.'' Band 3: ''Spezieller Teil (Spermatophyta, Unterklasse Rosidae): Droseraceae bis Fabaceae.'' Eugen Ulmer, Stuttgart 1992, ISBN 3-8001-3314-8. </ref> |
||
<ref name="Aichele1994"> Dietmar Aichele, Heinz-Werner Schwegler: ''Die Blütenpflanzen Mitteleuropas.'' Band 2: ''Eibengewächse bis Schmetterlingsblütengewächse.'' Franckh-Kosmos, Stuttgart 1994, ISBN 3-440-06192-2.</ref> |
<ref name="Aichele1994"> Dietmar Aichele, Heinz-Werner Schwegler: ''Die Blütenpflanzen Mitteleuropas.'' Band 2: ''Eibengewächse bis Schmetterlingsblütengewächse.'' Franckh-Kosmos, Stuttgart 1994, ISBN 3-440-06192-2.</ref> |
||
<ref name="FloraWeb"> {{FloraWeb|4892}}</ref> |
<ref name="FloraWeb"> {{FloraWeb|4892}}</ref> |
||
</references> |
</references> |
||
== |
== Eksteraj ligiloj == |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Kiel registrite je 10:12, 19 okt. 2015
 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Rosa corymbifera BORKH. | ||||||||||||||||
Rosa corymbifera aŭ korimba rozo [1] estas plantgenro el la genro rozo (Rosa) ene de la familio de la Rozacoj (Rosaceae). Ĝi venas el Eŭropo.
Priskribo
La korimba rozo kreskas kiel somerverda,[1] larĝekreskanta arbusto kaj atingas altokreskon de 2 ĝis 3 metrojn. La pikaĵoj estas fortaj, hokaj kaj plej ofte pli longaj ol larĝaj.
La alternestarantaj folioj estas nepare plumaj[1] ku kvin ĝis naŭ mallarĝ kunkreskintaj plumfolietoj. La plumfolietoj estas mallarĝaj ronde ovoformaj ĝis eliptaj kaj havas longecon de 2,5 ĝis 4 cm kaj kaj nepintan apekson. Ili plej ofte estas dentataj, ofte ambauflanke haraj. La spindelo estas kun haroj.
La planto floras en junio. La floroj estas unuopaj aŭ kune kun multaj. Brakteoj ekzistas. La relative longaj infloreskoj kaj la receptaklo havas harojn. La duseksaj floroj estas 4 ĝis 5 cm grandaj radisimetriaj kaj kvinnombraj kun duobla involukro. La kvin sepaloj estas nemulte plumaj kaj je la dorsflanko kalvaj. Past la antezo ili estas retrofleksitaj kaj forfalintaj. La kvinpetaloj estas blankaj ĝi delekate rozeaj. La pistiloj estas liberaj.
La rozfruktoj en matura stato estas oranĝruĝaj kaj havas grandecon de 1,5 ĝis 2 centimetroj.
Diferenco al aliaj specioj
La karimba rozo (Rosa corymbifera) malsamas al la proksime parenca hundorozo (Rosa canina) per pli grandaj floroj kaj estas preskaŭ senpikaĵa. La malsupraj folisurfacoj de Rosa corymbifera esta kun haroj.
Ekologio
La korimba rozo estas mezomorfa nanofanerofito.[1]
La polenado okazas per insketoj. Semformado okazas ankaŭ sen polenado.[1]
La disvastigo de la diasporoj okazas tra la digesta aparato de bestoj.[1]
Disvastigejo
La korimba rozo kreskas origine en la apudmarbordaj regionoj de eŭrazio. La sama disvastigejo havas ankaŭ la hunda rozo, sed ĝi malpli oftas.[2][3] En Mezeŭropo ĝiparte mankas.. [2][3]
La korimba rozo preferas nitrogenriĉaj, kalkhava grundo aŭ minimume ne tre acidaj grundoj. Ĝi preferas varmajn kreskejojn. Ĝi kreskas en verproj kaj rande de sekmuroj.[2][3]
Sistematiko
La unua priskribo de Rosa corymbifera okazis en 1790 fare de Moritz Balthasar Borckhausen.
Kelkaj botanikistoj apartenigis la varioj de r Rosa corymbiferala specio Rosa canina.
- Rosa corymbifera subsp. deseglisei (Boreau) Stohr (Syn.: Rosa deseglisei Boreau, Rosa dumentorum var. deseglisei (BOREAU) M.SCHULZE)
Rosa corymbifera apartenas al la sekcio Caninae ene de la genro Rosa.
Utiligado
La sovaĝrozo Rosa corymbifera estas ankaŭ uzata kiel baztrunko je greftado de rozoj. Korimba rozo estas vintrorezistaĝi −29 °C (USDA-zono 5).
Literaturo
- Heinrich Schultheis: Rosen: die besten Arten und Sorten für den Garten. Ulmer, Stuttgart 1996, ISBN 3-8001-6601-1, p. 142.
- Agnes Pahler: Rosen : die große Enzyklopädie ; [kun 2000 kultivaroj]. Dorling Kindersley, Starnberg 2004, ISBN 3-8310-0590-7, p. 77.
- Andreas Roloff, Andreas Bärtels: Flora der Gehölze. 4. Auflage, Ulmer, Stuttgart 2014 ISBN 978-3-8001-8246-6
Referencoj
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Korimba rozo. W: FloraWeb.de. germane Citaĵa eraro Ne valida etikedo
<ref>; la nomo "FloraWeb" estas difinita plurfoje kun malsamaj enhavoj; $2 - ↑ 2,0 2,1 2,2 Oskar Sebald, Siegmund Seybold, Georg Philippi (Hrsg.): Die Farn- und Blütenpflanzen Baden-Württembergs. Band 3: Spezieller Teil (Spermatophyta, Unterklasse Rosidae): Droseraceae bis Fabaceae. Eugen Ulmer, Stuttgart 1992, ISBN 3-8001-3314-8.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Dietmar Aichele, Heinz-Werner Schwegler: Die Blütenpflanzen Mitteleuropas. Band 2: Eibengewächse bis Schmetterlingsblütengewächse. Franckh-Kosmos, Stuttgart 1994, ISBN 3-440-06192-2.