Lingva revivigo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 17:57, 22 feb. 2019

Eliezer Ben Yehuda, la patro de la renaskiĝo de la hebrea lingvo

Lingva revitaligo estas la procezo flanke de registaroj, politikaj aŭtoritatoj, komunumoj, akademiuloj por rekuperi la uzon de lingvo, kiu ne plu estas parolata kaj uzata hejme. Lingva revitaligo celas reuzi lingvon estingitan aŭ endanĝerigitan. Lingva estingo estas la procezo per kiu lingvo ĉesas esti uzata de la homoj, kiuj ĝin parolis.

Ekzemploj

Eble la plej fama ekzemplo de sukcesa lingva revitaligo estas la hebrea lingvo, kiu nun ekzistas kiel vivanta lingvo uzata ĉiutage en Israelo.

Aliaj oficialaj provoj por revitaligi endanĝeritajn lingvojn, kiel ekzemple la promocio de la irlanda lingvo en Irlando, malpli sukcesis.

Aliaj endanĝeritaj lingvoj, kiuj estis la temo de lingvaj revitaligaj kampanjoj fare de entuziasmuloj aŭ registaroj, inkluzivas la jenajn lingvojn :

bretona lingvo
kopta lingvo
kornvala lingvo
feroa lingvo
frisa lingvo
kimra lingvo
ladina (judhispana lingvo)
manksa lingvo
nynorsk (nova norvega)
okcitana lingvoo (malprave nomata 'provenca lingvo')
skota lingvo
skotgaela lingvo
jida lingvo
indiĝenaj lingvoj de Ameriko

Ĉi tiuj lingvoj povas esti aldonataj:

la greka lingvo katharevousa (purisma), parte revitaligo de la antikva greka kreita de la filologo Adamantios Korais ( 1748 - 1833 ) kaj uzata kiel oficiala lingvo de Grekio (sed multe malpli kiel literatura lingvo) ĝis 1976.
la latina lingvo, la erudica lingvo, en kiu la supera edukado kaj akademia komunikado efektiviĝis en Eŭropo dum multaj jarcentoj, kreante tiele kulturan ligon al la kontinento tra ĉiuj ĝiaj universitatoj ĝis la periodo menciita supre. Ĝi estas objektivo de movado por lingva revitaligo kaj estas malforte kreskanta laŭ nombro de parolantoj (cfr. Latina hodiaŭ ), ankaŭ se (kiel lingvo ne indiĝena kaj de neniu popolo), ĉi tiu movado ne ricevis subtenon de iu ajn registaro, nacia aŭ supranacia.

Bibliografio

(en) Endangered Languages: Language Loss and Community Response (ISBN 0-521-59712-9 )

(en) Language Death (ISBN 0-521-01271-6 )

(en) Vanishing Voices (ISBN 0-19-515246-8 )

(en) Peter_Berresford & Ellis Peter Berresford, Seumas mac a' Ghobhainn, The Problem of Language Revival. Examples of Language Survival, Inverness, Club Leabhar Limited, 1971

(en) J.A. Fishman, Reversing Language Shift: Theory and Practice of Assistance to Threatened Languages, Clevedon, Multilingual Matters, 1991

(en) Zuckermann, Ghil'ad & Walsh, Michael, "'Our Ancestors Are Happy!': Revivalistics in the Service of Indigenous Wellbeing", Foundation for Endangered Languages (Fondumo por Endanĝeritaj Lingvoj) XVIII: 113-119, 2014.

Rilataj artikoloj

Eksteraj ligiloj

(en) Hans Rausing Endangered Languages Project, hrelp.org.

(en) The Endangered Language Fund, yourdictionary.com.

(en) Foundation for Endangered Languages, ogmios.org.

(en) Revitalizing Indigenous Languages, jan.ucc.nau.edu.

Portalo pri Linguistica

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
+[[Dosiero:BYwork.jpg|167x167px|eta| Eliezer Ben Yehuda, la patro de la renaskiĝo de la [[hebrea]] lingvo |alternative=|maldekstra]]'''Lingva revitaligo''' estas la procezo flanke de registaroj, politikaj aŭtoritatoj, komunumoj, akademiuloj por rekuperi la uzon de lingvo, kiu ne plu estas parolata kaj uzata hejme.  Lingva revitaligo celas reuzi [[Endanĝeraj lingvoj|lingvon]] estingitan aŭ [[Endanĝeraj lingvoj|endanĝerigitan]].
-[[Dosiero:Aire-leanai.jpg|dekstra|eta| Vojsignoj en la irlanda lingvo ]]
-'''Lingva revitaligo''' estas la procezo flanke de registaroj, politikaj aŭtoritatoj, komunumoj, akademiuloj por rekuperi la uzon de lingvo, kiu ne plu estas parolata kaj uzata hejme.  Lingva revitaligo celas reuzi [[Endanĝeraj lingvoj|lingvon]] estingitan aŭ [[Endanĝeraj lingvoj|endanĝerigitan]].
-[[Lingvomorto|Lingva estingo]] estas la procezo per kiu lingvo ĉesas esti uzata de la homoj, kiuj ĝin parolis.
-[[Dosiero:BYwork.jpg|dekstra|eta| Eliezer Ben Yehuda, la patro de la renaskiĝo de la [[hebrea]] lingvo ]]
+[[Lingvomorto|Lingva estingo]] estas la procezo per kiu lingvo ĉesas esti uzata de la homoj, kiuj ĝin parolis.   [[Dosiero:Aire-leanai.jpg|dekstra|eta| Vojsignoj en la irlanda lingvo ]]
 == Ekzemploj ==
 Eble la plej fama ekzemplo de sukcesa lingva revitaligo estas la [[Hebrea lingvo|hebrea lingvo]], kiu nun ekzistas kiel vivanta lingvo uzata ĉiutage en [[Israelo]].
@@ Linio 18: / Linio 15: @@
 * [[Frisa lingvaro|frisa lingvo]]
 * [[Kimra lingvo|kimra]] lingvo
-* [[Judhispana lingvo|ladino (judhispana lingvo)]]
+*[[Ladina lingvo|ladina]] ([[Judhispana lingvo|judhispana lingvo]])
 * [[Manksa lingvo|manksa lingvo]]
 * [[Nynorsk|nynorsk (nova norvega)]]
@@ Linio 27: / Linio 24: @@
 * [[Indiĝenaj lingvoj de Ameriko|indiĝenaj lingvoj de Ameriko]]
-Ĉi tiuj lingvoj povas esti aldonitaj:
+Ĉi tiuj lingvoj povas esti aldonataj:
-* La [[Greka lingvo|greka lingvo]] [[Katarevuso|katharevousa]] (purisma), parte revitaligo de la [[Antikva greka lingvo|antikva greka]] kreita de la filologo [[Adamantios Korais]] ( [[1748]] - [[1833]] ) kaj uzata kiel oficiala lingvo de [[Grekio]] (sed multe malpli kiel literatura lingvo) ĝis [[1976]].
+* la [[Greka lingvo|greka lingvo]] [[Katarevuso|katharevousa]] (purisma), parte revitaligo de la [[Antikva greka lingvo|antikva greka]] kreita de la filologo [[Adamantios Korais]] ( [[1748]] - [[1833]] ) kaj uzata kiel oficiala lingvo de [[Grekio]] (sed multe malpli kiel literatura lingvo) ĝis [[1976]].
-* [[Latina lingvo|La latina lingvo]], la erudica lingvo, en kiu la supera edukado kaj akademia komunikado efektiviĝis en Eŭropo dum multaj jarcentoj, kreante tiele kulturan ligon al la kontinento tra ĉiuj ĝiaj universitatoj ĝis la periodo menciita supre.  Ĝi estas objektivo de movado por lingva revitaligo kaj estas malforte kreskanta laŭ nombro de parolantoj (cfr. [[Latina lingvo|Latina hodiaŭ]] ), ankaŭ se (kiel lingvo ne indiĝena kaj de neniu popolo), ĉi tiu movado ne ricevis subtenon de iu ajn registaro, nacia aŭ supranacia.
+* la [[Latina lingvo|latina lingvo]], la erudica lingvo, en kiu la supera edukado kaj akademia komunikado efektiviĝis en Eŭropo dum multaj jarcentoj, kreante tiele kulturan ligon al la kontinento tra ĉiuj ĝiaj universitatoj ĝis la periodo menciita supre.  Ĝi estas objektivo de movado por lingva revitaligo kaj estas malforte kreskanta laŭ nombro de parolantoj (cfr. [[Latina lingvo|Latina hodiaŭ]] ), ankaŭ se (kiel lingvo ne indiĝena kaj de neniu popolo), ĉi tiu movado ne ricevis subtenon de iu ajn registaro, nacia aŭ supranacia.
 == Bibliografio ==
+''(en) Endangered Languages: Language Loss and Community Response''  (<nowiki>ISBN 0-521-59712-9</nowiki> )
-* ''(en) Endangered Languages: Language Loss and Community Response''  (<nowiki>ISBN 0-521-59712-9</nowiki> )
+''(en) Language Death'' (<nowiki>ISBN 0-521-01271-6</nowiki> )
-* ''(en) anguage Death'' (<nowiki>ISBN 0-521-01271-6</nowiki> )
-* ''(en) Vanishing Voices'' (<nowiki>ISBN 0-19-515246-8</nowiki> )
+''(en) Vanishing Voices'' (<nowiki>ISBN 0-19-515246-8</nowiki> )
-* (en) [./https://it.wikipedia.org/wiki/Peter_Berresford_Ellis Peter Berresford Ellis], Seumas mac a' Ghobhainn, ''The Problem of Language Revival.'' ''Examples of Language Survival'', [./https://it.wikipedia.org/wiki/Inverness Inverness], Club Leabhar Limited, 1971
+(en) Peter_Berresford & Ellis Peter Berresford, Seumas mac a' Ghobhainn, ''The Problem of Language Revival.'' ''Examples of Language Survival'', Inverness, Club Leabhar Limited, 1971
-* (en) J.A. Fishman, ''Reversing Language Shift: Theory and Practice of Assistance to Threatened Languages'', Clevedon, Multilingual Matters, 1991
-* (en) [[Ghil'ad Zuckermann|Zuckermann, Ghil'ad]] & Walsh, Michael, "'Our Ancestors Are Happy!': Revivalistics in the Service of Indigenous Wellbeing", ''Foundation for Endangered Languages (Fondumo por Endanĝeritaj Lingvoj)'' XVIII: 113-119, 2014.
+(en) J.A. Fishman, ''Reversing Language Shift: Theory and Practice of Assistance to Threatened Languages'', Clevedon, Multilingual Matters, 1991
+(en) [[Ghil'ad Zuckermann|Zuckermann, Ghil'ad]] & Walsh, Michael, "'''Our Ancestors Are Happy!': Revivalistics in the Service of Indigenous Wellbeing''", Foundation for Endangered Languages (Fondumo por Endanĝeritaj Lingvoj) XVIII: 113-119, 2014.
 == Rilataj artikoloj ==
+[[Sociolingvistiko|Socilingvistiko]]
+[[Lingvopolitiko|Lingva politiko]]
+[[Lingvomorto|Lingva estingo]]
+[[Minoritata lingvo|Malplimulta lingvo]]
+== Eksteraj ligiloj ==
+(en) [http://www.hrelp.org/ Hans Rausing Endangered Languages Project], hrelp.org.
+(en) [http://www.yourdictionary.com/elr/donations.html The Endangered Language Fund], yourdictionary.com.
+(en) [http://www.ogmios.org/ Foundation for Endangered Languages], ogmios.org.
-* [[Sociolingvistiko|socilingvistiko]]
-* [[Lingvopolitiko|Lingva politiko]]
-* [[Lingvomorto|Lingva estingo]]
-* [[Minoritata lingvo|Malplimulta lingvo]]
+(en) [http://jan.ucc.nau.edu/~jar/RIL_Contents.html Revitalizing Indigenous Languages], jan.ucc.nau.edu. {{Portalo|Linguistica}}
-== Eksteraj ligoj ==
-{{Portalo|Linguistica}}
 [[Kategorio:Sociolingvistiko]]
 [[Kategorio:Pages with unreviewed translations]]
+[[Kategorio:Endanĝeritaj lingvoj]]