Stille Nacht
Paca Nokt', ankaŭ Milda nokt'[1], estas unu el la plej popularaj Kristnaskaj kantoj en la mondo. Ĝi estas el la germana tradukita en almenaŭ 320 lingvojn. UNESKO deklaris ĝin en 2011 nemateria kultura heredaĵo[2].
Ĉirkaŭ 1816 la aŭstria vikario Joseph Mohr (1792–1848) germane skribis la tekston de poemo, kies originala komenclinio estas Stille Nacht, heilige Nacht (Trankvila nokto, sankta nokto).
En decembro 1818 la orgeno en la preĝejo de pastro Mohr en Oberndorf paneis. Li bezonis senorgene kanteblan kanton por la Kristnaska meso kaj petis la vilaĝ-lernejestron Franz Xaver Gruber (1787–1863) komponi gitaran melodion por «Stille Nacht». De Oberndorf la kanto eliris en la tutan mondon.
Preskaŭ unu jarcenton poste, en 1914, dum Kristnaska militpaŭzo en la Unua mondmilito, kaj la anglaj kaj la germanaj soldatoj samtempe kantis «Paca Nokt'» en siaj propraj naciaj lingvoj.
De la origine ses strofoj estas plej ofte konataj nur la unua, dua kaj lasta. Oni kutime kantas ilin laŭ la melodi-versio de 1838. La tutan germanan tekston kaj la originalan melodion de 1818 oni trovas en la interreta portalo KRISTANAJ FONTOJ.
Esperantaj tradukoj
[redakti | redakti fonton]Ekzistas pli ol dek esperantaj tradukoj de Stille Nacht. Jen la versio de ADORU 213. Ĝin verkis en 1997 la redakta teamo «Kloster Kirchberg», t. e. Adolf Burkhardt, Bernhard Eichkorn kaj Albrecht Kronenberger, kune kun Helmut Rössler, kiel mozaikon el jam ekzistantaj versioj. Jen video-versio.
germane:
Stille Nacht, heilige Nacht! Stille Nacht, heilige Nacht! Stille Nacht, heilige Nacht! |
esperante:
Paca nokt’, sankta nokt’! Paca nokt’, sankta nokt’! Paca nokt’, sankta nokt’! |
laŭvorta traduko:
Trankvila nokto, sankta nokto! Ĉio dormas, solece viglas nur la intima plejsankta paro. Ĉarma knabo kun bukla hararo, dormu en ĉiela ripozo.
Trankvila nokto, sankta nokto! Al paŝtistoj kiel la unuaj proklamita, per la Halelujo de la anĝeloj sonas laŭte de malproksime kaj proksime: Jen Kristo, la Savanto.
Trankvila nokto, sankta nokto! Filo de Dio, ho kiel ridas amo el via Dia buŝo, kiam al ni sonas la sava horo, Kristo, en via naskiĝo.
Aliaj lingvoj
[redakti | redakti fonton]- angle: Silent night, holy night
- bosnie: Tiha noć sveta noć
- bulgare: Тиха нощ, свята нощ
- ĉeĥe (1): Tichá noc, svatá noc
- ĉeĥe (2): Tichá noc, přesvatá noc
- ĉine: 平安夜 圣善夜 (Ping'an ye, sheng shan ye)
- dane (1): Glade jul, dejlige jul
- dane (2): Stile nat, heiliga nat
- estone: Püha öö, õnnistud öö
- eŭske (vaske): Haurtxo maite, nola zaude?
- finne (suome): Jouluyö, juhlayö
- france: Douce nuit, sainte nuit
- greke: Άγια Νύχτα, σε προσμένουν
- hawaje: Pō la‘i ē, pō kamaha‘o
- hispane: Noche de paz, noche de amor
- hungare (1): Csendes éj, drága szent éj
- hungare (2): Csendes éj! Szentséges éj!
- indonezie: Malam kudus, sunyi senyap
- irlande (irland-gaele): Oíche chiúin, oíche Mhic Dé
- islande: Heims um ból, helg eru jól
- itale: Astro del Ciel, pargol divin
- japane: きよしこの夜 星はひかり
- kaŝube: Cëchô noc, swiãtëchnô noc
- katalane: Santa Nit! Plácida Nit!
- kimre: Tawel nos dros y byd
- koree: 고요한 밤 거룩한 밤 (Goyohan bam, georukhan bam)
- kroate: Tiha noć, blažena noć
- latine: Alma nox, tacita nox
- latve: Klusa nakts, svēta nakts
- lingale: Butú pi! kamwani!
- litove: Tyli naktis, šventa naktis
- nederlande: Stille nacht, heilige nacht
- norvege (1): Glade jul, hellige jul
- norvege (1, nynorsk): Glade jol, heilage jol
- norvege (2): Stille natt, hellige natt
- perse: شب آرام
- platdiĉe: Still is de Nacht, heilig de Nacht
- pole: Cicha noc, święta noc
- portugale: Noite feliz! Noite feliz!
- retoromane: Clara notg
- rumane: Noapte de vis, timp preasfânt
- ruse (1): Тихая ночь
- ruse (2): Ночь тиха, ночь свята
- serbe: Тиха ноћ
- skote (skot-gaele): Oidhche shàmhach, oidhche naomh
- slovake: Tichá noc, svätá noc
- slovene: Sveta noč, blažena noč
- svahile: Mungu wetu, baba yetu
- svede: Stilla natt, heliga natt
- turke: Sessiz gece, Kutsal gece
- ukraine: Тихая ніч, дивная ніч
- valone: Coete nute, sinte nute
- vjetname: Đêm thánh vô cùng
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Kapelo de Paca Nokt', memorpreĝeto en Oberndorf
- Kristnaska batalhalto de 1914
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2018-12-26. Alirita 2019-06-24.
- ↑ (franca) Douce nuit, sainte nuit» célèbre ses 200 ans place Saint-Pierre, (kun video), Vatican News
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Esperanta versio ĉe YouTube, kantata de Clarissa Sabatini
- Esperanta versio ĉe YouTube, kantata de Vicente Valdés Bejarano, kun animacia filmeto
- Esperanta versio ĉe YouTube, kantata de la muzikgrupo Akordo
- Pli ol 10 diversaj esperantaj tradukoj ĉe kantaro.ikso.net
- "Stille Nacht" en pli ol 100 lingvoj