Tolanaro
| Tolanaro | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| urbo | |||
| Administrado | |||
| Demografio | |||
| Loĝantaro | 67 284 (2018) [+] | ||
| Geografio | |||
| Geografia situo | 25° 2′ S, 46° 59′ O (mapo)-25.032546.983333333333Koordinatoj: 25° 2′ S, 46° 59′ O (mapo) [+] | ||
| Horzono | UTC+03:00 [+] | ||
| |||
| |||
|
| |||
| Alia projekto | |||
 Vikimedia Komunejo Tôlagnaro [+]
| |||
Tolanaro (malagase Tôlan̈aro: Tôlan̈aro) estas urbo (commune urbaine) sur la sud-orienta marbordo de Madagaskaro. Ĝi estas la ĉefurbo de la regiono Anosy kaj de la distrikto Tolanaro. Ĝi estis haveno de loka graveco ekde la frua 16-a jarcento, antaŭnelonge la nova haveno, Ehoala, estis konstruita de QIT Madagascar Minierals kaj la Monda Banko. Antaŭe konata kiel Fort-Dauphin, ĝi estis la unua franca setlejo en Madagaskaro.
En 2018 estis 67 284 loĝantoj.
Loko[redakti | redakti fonton]
Tolanaro komence troviĝis sur mallonga, mallarĝa duoninsulo sur la ekstrema sudorienta marbordo de Madagaskaro. Ĝi poste kreskis por kovri pli kaj pli grandan areon laŭlonge de la oceano, preskaŭ ĝis la monto Bezavona.
Klimato[redakti | redakti fonton]
Tolanaro havas tropikan pluvarbaran klimaton, kvankam ĝi havas malpli da pluvoj ol la areoj pli nordaj laŭ la orienta malagasia marbordo. Ĉi tie tropikaj ciklonoj ne estas oftaj kiel en plejparto de la nordaj partoj de la insulo.
Historio[redakti | redakti fonton]
La golfeto de Tolanaro estis trovita de portugalaj maristoj en 1500. Fortikaĵo Dauphin estis fondita ĉe vilaĝo Taolankarana en 1643 de la franca Orient-Hindia Kompanio, kiu konstruis fortikaĵon tie, nomitan honore de la krona princo, la estonta Ludoviko la 14-a de Francio. La kolonio ne prosperis, al malbona komerco aldoniĝis konflikto kun la lokanoj, kaj restaĵoj de la loĝantoj estis evakuitaj en 1674.
Unu Guberniestro de ĉi tiu kolonio, Étienne de Flacourt, eldonis libron pri Madagaskaro, kiu estis la ĉefa fonto de informo pri la insulo por eŭropanoj ĝis la fino de la 19-a jarcento.[1]
Post la dua mondmilito kaj ĝis kiam Didier Ratsiraka prenis la prezidantan postenon en 1975, Fortikaĵo Dauphin havis viglan komunumon de malagasoj, francoj, ĉinaj kaj pakistanaj negocistoj kun adekvataj vojoj konektantaj la urbon kun Fianarantsoa. La haveno ebligis eksportadon de brutaro al Maŭricio kaj importantado de diversaj varoj de Francio kaj aliaj landoj.
En 1975, la francaj komercoj estis ŝtatigitaj, bankaj kontoj de francaj civitanoj estis frostigitaj kaj pluraj francoj estis por nelonge malliberigitaj.
La Anosy areo ĉirkaŭ Tolagnaro estas nuntempe travivanta masivan transformon asociita kun la evoluado de nova ilmenita mino de la QITa Madagaskara Minerala firmao (filio de la Rio Tinto Grupo) en la areo.[2] Nova haveno ĉe Ehoala, nura okcidento de Tolagnaro tiel kiel novaj vojoj kaj vario de minindustriaj servoj kaj domaro por minaj laboristoj estis konstruita ĉe la kosto de preskaŭ US$1 miliardo.[3] Ĉi tiuj estas la unuaj gravaj investoj en la infrastrukturo de la regiono por multaj jardekoj.[4] La mino estas polemika tamen pro anticipita socian renversiĝon, kreo de paralela ekonomio kaj malfavoraj ekologiaj efikoj, kelkaj de kiu komencis montriĝi.[5] Sanaj oficialuloj ankaŭ timas, ke HIVan/Aidoso, kiu ĝis tiam estis preskaŭ nekonata en Madagaskaro, povus disvastiĝi al la insulo tra fremduloj laborantaj ĉe la mino kaj ties konstruaj projektoj.[6] Rio Tinto Alcan estas ankaŭ interesita en minindustrio de proksimume 100 milionoj da tunoj de baŭksito troviĝinta proksime al Manantenina kiu estas proksimume 100 km nordoriente de Tolagnaro.[7]
Hodiaŭ estas diversaj internaciaj ne-registaraj organizoj kun oficejoj en Tolagnaro, kiel Andrew Lees Fido, Anosy Komunuma Evoluada Fido, AVIA, Azafady, PRIZORGO, la Libanona Ekologia Centro kaj Monda Fonduso por Naturo.[8][9][10][11][12][13][14]
La urbo estas la sidejo de la romkatolika diocezo de Tôlagnaro.
Edukado[redakti | redakti fonton]
Regiona centro por distanca edukado (CRTE) de la Centra Ŝtatano de Télé-Enseignement de Madagaskaro (CNETMAD) troviĝas en Tolanaro. Francaj internaciaj lernejoj en Tôlanaro:
Bildaro[redakti | redakti fonton]
-
Malnova haveno -
Nokta fiŝkaptisto -
Andohahela Nacia Parko
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Ramangalahy, Pasteur. (2004). L’Histoire de Fort Dauphin. SIT Lecture Notes.
- ↑ Arkivita kopio (3 August 2005). Arkivita el la originalo je 2007-09-27. Alirita 2021-12-20.
- ↑ Port d'Ehoala. Arkivita el la originalo je 2011-11-30. Alirita 2021-12-20.
- ↑ Vincelette, Manon et al. (2008). The QMM/Rio Tinto project history in Tolagnaro and its social and environmental concepts.. Arkivita el la originalo je 2016-03-03. Alirita 2021-12-20.
- ↑ PANOS London. (2009). Pushed to the edge.
- ↑ [1]
- ↑ Alcan. (2009). Alcan to explore development of Bauxite mine and Alumina refinery in Madagascar.. Arkivita el la originalo je 2008-11-15. Alirita 2021-12-20.
- ↑ Andrew Lees Trust
- ↑ Anosy Community Development Trust. Arkivita el la originalo je 2012-03-01. Alirita 2021-12-20.
- ↑ AVIA. Arkivita el la originalo je 2016-03-03. Alirita 2021-12-20.
- ↑ Azafady
- ↑ CARE
- ↑ Libanona Ecology Centre. Arkivita el la originalo je 2011-01-19. Alirita 2021-12-20.
- ↑ WWF
- ↑ "École La Clairefontaine." AEFE. Alirita la 7an de Majo, 2015.
- ↑ "École primaire française de Fort-Dauphin." AEFE. Alirita la 7an de Majo, 2015.
Eksteraj ligoj[redakti | redakti fonton]
- Port d'Ehoala Arkivigite je 2011-11-30 per la retarkivo Wayback Machine
- Rio Tinto's QIT Madagascar Minerals Arkivigite je 2016-01-21 per la retarkivo Wayback Machine
- Antanosy people
- Evangelical Lutheran Church in America: Global Mission Bibliography
- Site officiel de l'office du tourisme de Fort-Dauphin Arkivigite je 2012-07-06 per la retarkivo Wayback Machine
- Site amateur sur Fort-Dauphin Arkivigite je 2008-08-07 per la retarkivo Wayback Machine
- Madagascar mineral sands project official website
- Fort-Dauphin sur WikiMapia
- Early map of Fort Dauphin
- Kotoko. Fort Dauphin Arkivigite je 2021-12-18 per la retarkivo Wayback Machine