Yāna
Elekto de artikoloj pri | |
Tri juveloj | |
Sidarto Gotamo | |
Budhisma praktiko | |
Budho · Bodisatvo | |
Trispeca membrigado | |
Tripitako· Vinajo | |
Yāna (Sanskrito kaj Palio por veturilo) estas metodo de spirita praktiko en budhismo kaj estas ĉefe uzita por paroli pri dividoj de pluraj skoloj de budhismo laŭ ilia tipo de praktiko.
Veda origino de -yāna kiel spirita vojaĝo
[redakti | redakti fonton]La uzo de -yāna por uzi ĝin kiel nomo aŭ por paroli pri spirita vojaĝo estas eble de la tempo de la Rigvedo, probable verkita ĉ. 1500 a.K, kaj kies 10-a Mandalo referencas „devayāna“ (ofte tradukita „la vojo de la dioj“ aŭ simile) kaj unu el ili referencas „pitṛyāna“ („la vojo de la patroj“). La unuan verson de la himno de enterado (10.18) en la Rigvedo oni povas traduki kiel „Ho Morto, prenu la alian vojon, kiu estas malsama ol la vojo de la dioj“ (paraṃ mṛtyo anu parehi panthāṃ yaste sva itaro devayānāt). La „alia vojo“ estas pitṛyāna, pri kiu oni parolas en la himno 10.2 kaj estas aludita en la 10.14 kaj 10.16.
Devayāna kaj pitṛyāna evoluis el la antikva rigveda zorgo pri senmorteco al la klasika hinduisma zorgo pri ĉesi sansaran ekziston. La Upanisadoj, kiuj parolas pri la Vedoj, ankaŭ referencas devayāna kaj pitṛyāna.