Klára Zsindelyné Tüdős
| Klára Zsindelyné Tüdős | |
|---|---|
 Ferenc Zsindely kaj Klára Zsindelyné Tüdős en 1938 | |
| Persona informo | |
| Naskonomo | Tüdős Klára |
| Naskiĝo | 20-an de julio 1895 en Debrecen |
| Morto | 16-an de aprilo 1980 (84-jaraĝa) en Budapeŝto |
| Tombo | Tombejo Farkasrét |
| Ŝtataneco | Hungario |
| Alma mater | Q13389322 • Arta Universitato Moholy-Nagy |
Memorigilo 
| |
| Familio | |
| Patro | János Tüdős |
| Edz(in)o | Ferenc Zsindely |
| Parencoj | Márton Kálmáncsehi Sánta |
| Okupo | |
| Okupo | kostumdezajnisto • mododezajnisto • grand couturier • etnografo • filmreĝisoro • scenaristo • dancisto |
Klára Zsindelyné Tüdős [ĵindejnE tudOŝ], laŭ hungarlingve kutima nomordo Zsindelyné Tüdős Klára estis la unua hungara ina reĝisoro, ankaŭ kostumisto, scenaristo. Ŝia patro estis János Tüdős, ŝia dua edzo estis Ferenc Zsindely, ŝiaj nomvariantoj estis Tüdős Klára (origina); Szunyogh Rudolfné (unua geedziĝa nomo); Zsindely Ferencné, Zs. Tüdős Klára; Zsindelyné (plej simple).
Klára Tüdős[1][2] naskiĝis la 20-an de julio 1895 en Debrecen, li mortis la 16-an de aprilo 1980 en Budapeŝto.
Biografio[redakti | redakti fonton]
Klára Tüdős frekventis gimnazion en sia naskiĝurbo, poste ŝi plulernis en Londono kaj Vevey. En 1915 ŝi estis memvola flegistino, poste ŝi studis en Hungara Reĝa Desegnista Edukejo kaj Scienca Universitato de Budapeŝto, krome ŝi lernis ankaŭ dancon. Ŝia ĉefinstruisto estis István Györffy (etnografo). Ekde 1925 ŝi estis kostumisto de la Budapeŝta Ŝtata Operejo. En la 1930-aj jaroj ŝi okupiĝis ankaŭ pri scenarlibroj kaj en 1937 ŝi malfermis modan butikon, kie ŝi kreis modajn kostumojn. En 1943 ŝi debutis kiel reĝisoro. Dum la nazia erao (1944) ŝi savis judojn. Post la drasta politika ŝanĝo (1945) ŝi iĝis "malamiko de la popolo" kaj en 1951 ŝi estis deportita. Inter 1963-1966 ŝi vivis en Aŭstralio kun sia filino, poste ŝi revenis al Budapeŝto.
Ŝi edziniĝis en 1919, ŝi naskis filinon post 2 jaroj, ŝi divorcis en 1928, denove edziniĝis en 1938, ŝi vidviniĝis en 1963. Ŝi ricevis izraelan postmortan premion en 2001.
Ŝiaj filmaj kostumoj (elekto)[redakti | redakti fonton]
- Zoltán Kodály: Háry János (1926); escepte opera prezento!
- Semmelweis (1939)
- Erdélyi kastély (1940)
- Dankó Pista (1940)
Ŝia filma reĝisoraĵo[redakti | redakti fonton]
- Fény és árnyék (1943); ankaŭ kostumisto kaj kunscenaristo kaj kunproduktoro
Ŝiaj kontribuoj (elekto)[redakti | redakti fonton]
- Új magyar díszruha sorozat (1938)
- A falu protestáns értelmisége a magyar kultúra szolgálatában (1940)
- Isten markában (1975)
- Csizma az asztalon (rememoroj, 1978)
Memorigiloj[redakti | redakti fonton]
- premio fondita en 2010
- memortabulo en Budapeŝto en 2011
