Kvarhidrofurano

Vidu ankaŭ: Furano

Kvarhidrofurano

Plata kemia strukturo de la Kvarhidrofurano

Tridimensia strukturo de la Kvarhidrofurano

Alternativa(j) nomo(j)

Oksolano
1,4-/epoksobutano
Butilena oksido
Duetilena oksido
Kvarmetilena oksido
KHF

C₄H₈O

Merck Index

15,9356

Fizikaj proprecoj

Aspekto

senkolora likvaĵo kun etereca odoro

72.107 g·mol⁻¹

0.8892 g cm⁻³

-108.4 °C

66 °C

n_{761}^{20}

1,4070

Ekflama temperaturo

14 °C

Solvebleco

Akvo:Tute solvebla en akvo,
alkoholoj, ketonoj, esteroj
eteroj kaj hidrokarbonidoj

Mortiga dozo (LD50)

1650 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Risko

R11 R19 R20/21/22 R36/37

Sekureco

S16 S29 S33

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

F
Brulema

Xi
Irita

GHS etikedigo de kemiaĵoj^[1]

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝo

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H225, H319, H335, H351

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P201, P202, P210, P233, P233, P235, P240, P241, P242, P243, P261, P264, P271, P280, P303, P304, P305, P308, P313, P313, P337, P338, P340, P351, P353, P361, P370, P378, P403, P403

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Kvarhidrofurano aŭ KHF estas heterocikla kombinaĵo klasita kiel cikla etero, senkolora akvo-solvebla likvaĵo kun malalta viskozeco. Ĝi estas ĉefe uzata kiel antaŭanto al pluraj polimeroj. Estante polara kaj havante vastan likvan fazon, KHF estas multcela kaj pluruza solvanto. Kiam konservita, ĝi povas formi peroksidon, kio povas kaŭzi eksplodojn kiam seke distilita, tiamaniere ke ĝi devas konservati kun reduktagento (feroza sulfato, ekzemple) aŭ en ujojn kun natria hidroksido kaj firme sigelita.

Proprecoj[redakti | redakti fonton]

KHF estas konsiderata relative netoksa solvanto kun averaĝa mortiga dozo kiam komparata al acetono. Spegulante ĝiajn notindajn proprecojn kiel solvanto, ĝi penetras la haŭton kaŭzante rapidan sehidratigon. KHF facile dissolvas latekson kaj ordinare ĝi estas manipulita per nitrilaj aŭ neoprenaj gantoj. Ĝi estas forte brulema.

Familio de la Furano

Furano	Kvarhidrofurano	Oksazolo	Izoksazolo	Izotiazolo	Pirolidino	1-Pirolino	2-Pirolino

Oksazolino	Izoksazolino	Oksazolidino	Izoksazolidino	Benzoksazolo	3-Pirolino	1H-Pirolo	2H-Pirolo

Sintezo[redakti | redakti fonton]

Sintezo de la kvarhidrofurano per la procezo disvolvita de Walter Reppe (1892-1969)^[2], en la 1930-aj jaroj ekde la acetileno kaj la etanalo, sekvata per hidrogenigo de la 2-butino-1,4,-duolo al 1,4-butanoduolo. La fina parto inkluzivas acidan katalizan cikligon.

KHF ankaŭ estas sintezebla ekde la maleataj acido kaj anhidrido.

Reakcioj[redakti | redakti fonton]

Oni povas prepari pirolidinon per senhidratigo de la kvarhidrofurano.

KHF estigas eksplodemajn produktojn dum konservado tiaj kiaj la peroksidoj.

Por minimumigi la peroksidigon de la KHF, komercaj specimenoj ofte estas inhibataj per BHT aŭ butilita hidrokso-tolueno. KHF ne devas esti distilita ĝis sekiĝo ĉar eksplodaj peroksidoj koncentriĝas kiel restaĵo.