Pordo
Pordo estas strukturo en muro kiu ebligas eniron kaj eliron. Ĝi estas trovebla en domoj, konstruaĵoj, veturiloj, kaĝoj, ŝrankoj, ktp. Oni fermas kaj malfermas pordon per anso. Pordoj ĝenerale estas ŝloseblaj per seruro.
Ĝi povas esti simpla tuko (teksaĵo) ekz. ĉe nomadoj, ĉe la lokligitaj popoloj aperis la fermebla ligna pordo (ĝenerale en la urboj). En la moderna epoko la pordoj jam estas produktitaj el plasto, fero, aluminio ktp. kiel portanta strukturo.
Tipoj laŭ funkcio:
- klappordo - horizontala pordo sur planko aŭ plafono
- sving-pordo - risorta pordo, kiun oni povas malfermi de ambaŭ flankoj kaj kiu mem refermiĝas sed ne ŝlosiĝas
- ŝovpordo - pordo kies plataĵo ŝoviĝas sur reloj, paralele al la muroj
- turnpordo - plur-ala (3-4) pordo, tra kiu oni trafikas turnante ĝin. Ĝin patentigis la 7-an de aŭgusto 1888 Theophilus Van Kannel, en Usono.
Rimarkindaj pordoj
Iŝtar-pordo
Iŝtar-pordo estis unu pordo el urbo Babilono. Ĝi estis konstruita ĉirkaŭe 575 a.K. de Nebukadnecar la 2-a kaj dediĉita al la diino Iŝtar. La monumenta pordo estis kovrita per bluglazuritaj kaheloj.
Pordoj Skeoj
Pordoj Skeoj, fabelaj pordoj de la urbo Trojo.
Lokoj
- Fera Pordo, interkrutejo sur la Danubo en la limo inter Rumanio kaj Serbio
- Pordoj al infernoj en Helena mitologio
Proverboj
Ekzistas pluraj proverboj pri pordo en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof, inter ili[1]:
„ Se ĉiu balaos antaŭ sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo. ” „ Ora ŝlosilo ĉiun pordon malfermas. ” „ En bona ordo tra la pordo! ”
