Naná Vasconcelos

Naná Vasconcelos
	; Naná Vasconcelos (2005)
Persona informo
Aliaj nomoj	Naná
Naskiĝo	2-an de aŭgusto 1944; en Recife
Morto	9-an de marto 2016 (71-jaraĝa); en Recife
Mortokialo	pulma kancero
Lingvoj	portugala
Ŝtataneco	Brazilo
Okupo
Okupo	kantisto • komponisto • ĵazmuzikisto • percussionist • kantoverkisto • filmkomponisto • muzikisto • kantaŭtoro • aktoro
TTT
Retejo	http://www.nanavasconcelos.com.br
	v • d • r

Juvenal de Hollanda „Naná“ Vasconcelos (naskiĝis la 2-an de aŭgusto 1944 en Recife, mortis la 9-an de marto 2016 en Recife^[1]) estis brazila ĵaza perkutinstrumentisto.

Vivo kaj verkado[redakti | redakti fonton]

Vasconcelos muzikis jam en la aĝo de dek du jaroj en la bando de sia gitarista patro per bongoj kaj marakoj. La sekvajn jarojn li familiariĝis kun la multspecaj ritmoj de la nordbrazila muziko, ellernis la ludon de ĉiuj gravaj brazilaj pertkutinstrumentoj kaj fakuliĝis ekde la 1960-aj jaroj pri berimbao, kiun li regas virtuoze kaj „kies ludoteknikon li evoluigis vaste trans la tradician linion“ (Martin Kunzler). Pli malfrue li transiris al frapinstrumentaro ka transloĝiĝis al Rio-de-Ĵanejro. Tie li ekde 1967 muzikis komence bosanovon kun kantisto Agostinho dos Santos kaj ekde 1969 kun Milton Nascimento, sed ankaŭ kun Luiz Bonfá kaj Gal Costa. En Rio lin malkovris Gato Barbieri, kiu enprenis lin en sian bandon kiel perkutinstrumentiston. Vasconcelos koncertis kun li en 1971 je Novjorko, kie li ankaŭ surdiskigis kun Oliver Nelson kaj Leon Thomas. En 1972 li prezentis kun Barbieri je la Ĵaz-Festivalo de Montreux kaj dum postsekva koncertvojaĝo en Eŭropo. Sekve de ĉi tiu Vasconcelos restis en Parizo, kie li muzikis kun Jean-Luc Ponty, laboris kiel muzikterapiisto kaj kie ekestis lia unua albumo Africa Deus. Ankaŭ li kunverkis sonregistraĵojn de Rolf Kühn kaj laboris en Svedujo kun Don Cherry.

Post sia reveno al Brazilo li faris la muzikalbumon Amazonas kaj komencis kunlabori kun Egberto Gismonti, kun kiu li faris tri duopo-albumojn kaj kiu tamen ankaŭ dungis lin por sia ensemblo. En 1978 li fondis kun Don Cherry kaj Collin Walcott la muziktriopon Codona, kun kiu li koncertvojaĝis ĝis 1982 trifoje surdiskigis. Krom tio li ankaŭ koncertis en 1980 kaj 1983 kun la bando de Pat Metheny; krome li estis aŭdebla kun la rokĵazo-ensemblo Yellowjackets, kun la bando Talking Heads kaj kun U2.

En 1983 li koncertvojaĝis tra Eŭropo kun rompdanca ensemblo el Bronkso kaj publikigis la albumon Zumbi, kiu metis en la malfonon la ritman uzadon de lia voĉo kaj lian korpoperkutadon. Samjare li tamen ankaŭ komencis okupiĝi pli intense pri maŝinaj frapinstrumentaj sonoj (ekz. aŭdeble sur sia albumo Bush Dance). En 1986 li vojaĝis solokoncerte tra sia hejmlando Brazilo. Krom tio li laboris kun granda varieco da brazilaj muzikistoj ekde Sérgio Mendes trans la kantistinoj Joyce kaj Mônica Salmaso ĝis Itamar Assumpção.

Vasconcelos ankaŭ akompanis la muzikistojn Harry Belafonte, B. B. King, Carly Simon kaj Paul Simon kaj verkis en 1984 ankaŭ kun la frapinstrumentista ensemblo „Singing Drums“ ĉirkaŭ Pierre Favre. Sur la kampo de ĵazo lin enigis sian brazilperkutadon en multajn projektojn de muzikistoj kiel Joachim Kühn, Perry Robinson, Jim Pepper, Trilok Gurtu, L. Shankar, Arild Andersen, Andy Sheppard, Jean-Marie Machado kaj Céline Rudolph. Plurfoje li koncertvojaĝis kun Jan Garbarek kaj ĉiam denove kun la ensemblo de Don Cherry tra Eŭropo. En 1995 li muzikis per duopo kun perkutinstrumentistino Evelyn Glennie.

Vasconcelos venkis en la 1980-aj jaroj je la enketoj pri la plej bona perkutinstrumentisto. En 1995 li estis arta direktisto de la des Internacia Festivalo de Perkutinstrumentistoj en Salvador de Bahio. Krome li surdiskigis en la 1990-aj jaroj filmmuzikojn i. a. por filmoj de Mika Kaurismäki kaj José Araújo, post kiam li jam en la antaŭa jardeko respondecis la muzikon por filmoj de Susan Seidelman kaj Jim Jarmusch. En 2005 li prezentis en la dokumentfilmo Vasconcelos, Salis, Consolmagno kun Antonello Salis kaj Peppe Consolmagno. Baletmuzikojn li verkis i.a. por Pina Bausch, Jonathan Lunn kaj John Neumeier.

Diskolisto[redakti | redakti fonton]

Africa Deus, 1970
Amazonas, 1973
Saudades, 1979
Perry Robinson: Kundalini, 1978, ankaŭ kun Badal Roy
Codona 1, 1978 mit Collin Walcott, Don Cherry
Codona 2, 1980
Codona 3, 1982
Jan Garbarek: Eventyr, 1981, kun John Abercrombie
Pat Metheny: Offramp, 1982, kun Lyle Mays kaj Steve Rodby
Zumbi, 1983
Duas Vozes - Egberto Gismonti kaj Naná Vasconcelos, 1984
Nanatronics, 1985
Bush Dance, 1986, kun Erasto Vasconcelos, Clive Stevens, Peter Scherer, Arto Lindsay kaj Mário Toledo
Asian Journal, 1988, kun Steve Gorn, Mike Richmond kaj Badal Roy
Rain Dance - Naná Vasconcelos & The Bushdancers, 1989, kun Don Cherry, Cyro Baptista, Peter Scherer kaj Matthias Gohl
Lester - Naná Vasconcelos & Antonello Salis, 1990
If You Look Far Enough, 1993, kun Arild Andersen kaj Ralph Towner
Contando Estórias, 1994
Storytelling, 1995
Contando Estorias, 1995
Inclassificable, 1995, kun Andy Sheppard kaj Steve Lodder
Fragments: Modern Tradition, 1997
Contaminação, 1999
Saravah compilation, 1999
Fragmentos, 2001, kun Domínio Público
Minha Lôa, 2002, kun João de Souza Leão, Pedro Amorim, Don Cherry, Kiko Klaus, Erasto Vasconcelos kaj Guga e Murilo
Vasconcelos e Assumpção - isso vai dar repercussão, 2004, kun Itamar Assumpção
Vasconcelos, Salis, Consolmagno - Vasconcelos, Salis, Consolmagno, 2005

Filmmuzikoj[redakti | redakti fonton]

Amazon de Mika Kaurismäki, 1991
Because Why de Arto Paragamian, 1993
Tigrero de Mika Kaurismäki, 1994
O Sertao das Memorias de José Araújo, 1996
Quase Dois Imaos/ Almost Brothers de Lucia Murat, 2004

Konsultlibraj notoj[redakti | redakti fonton]

Ian Carr u.a. Jazz Rough Guide Metzler, Stutgarto 1999; ISBN 3-476-01584-X
Leonard Feather, Ira Gitler: The Biographical Encyclopedia of Jazz. Oxford University Press, Oksfordo ktp. 1999; ISBN 978-0-19-532000-8
Wolf Kampmann, Reclams Jazzlexikon. Stutgarto, Reclam, 2003; ISBN 978-3150105283
Martin Kunzler, Jazz-Lexikon Bd. 2. Reinbek 2002; ISBN 3-499-16513-9