Ĥabad Lubaviĉ

Partoj
	Agudas Chasidei Chabad (en) , Machneh Israel (en) , Merkos L'Inyonei Chinuch (en) , Tomchei Temimim (en) , Kehot Publication Society (en) , Colel Chabad (en) , Lubavitch Women's Organization (en) , Library of Agudas Chassidei Chabad (en) , Tzivos Hashem (en) , Tzeirei Agudas Chabad in Israel (en) , Kapust (en) , Liadi (en) , Bais Chana Women International (en) , Beth Rivka (en) , Chabad house (en) , Friendship Circle (en) , Kfar Chabad (en) , Jewish Learning Network (en) , Jewish Learning Institute (en) , Gan Israel Camping Network (en) , Jewish Released Time (en) , Jewish Relief Agency (en) , Lubavitch Youth Organization (en) kaj Shaliach (en) vd

Ĥabad Lubaviĉ
Hasidic dynasty (en) ; karitata organizaĵo
ortodoksa judismo • ĥasidismo • home mission
Komenco	1772 vd
Lando(j)	Usono vd
Sidejo	770 Eastern Parkway
Fondinto(j)	Shneur Zalman of Liadi vd
Ĉefestro(j)	Menachem Mendel Schneerson (1951–) vd
Partoj
	Agudas Chasidei Chabad (en) , Machneh Israel (en) , Merkos L'Inyonei Chinuch (en) , Tomchei Temimim (en) , Kehot Publication Society (en) , Colel Chabad (en) , Lubavitch Women's Organization (en) , Library of Agudas Chassidei Chabad (en) , Tzivos Hashem (en) , Tzeirei Agudas Chabad in Israel (en) , Kapust (en) , Liadi (en) , Bais Chana Women International (en) , Beth Rivka (en) , Chabad house (en) , Friendship Circle (en) , Kfar Chabad (en) , Jewish Learning Network (en) , Jewish Learning Institute (en) , Gan Israel Camping Network (en) , Jewish Released Time (en) , Jewish Relief Agency (en) , Lubavitch Youth Organization (en) kaj Shaliach (en) vd
Jura formo	karitata organizaĵo
	v • d • r

Ĥabad, ankaŭ konata kiel Lubaviĉ, kaj Ĥabad-Lubaviĉ (/xəˈbɑːd luˈbɑːvɪtʃ/; hebree חב״ד לובביץּ׳; jide חב״ד ליובאוויטש, mallongigita de hebree חָכְמָה, בִּינָה, דַּעַת, Ĥoĥma, Bina, Daat) - signifante "saĝeco, kompreno, scio"), estas juda religia movado, filio de aŝkenaza ortodoksa judismo, devena de Orienta Eŭropo kaj unu el la plej grandaj Hasidismaj-dinastioj. Ĥabad estas unu el la plej konataj Hasidismaj movadoj de la mondo ^[1]. Ĝi estas unu el la plej grandaj Hasidismaj-grupoj same kiel unu el la plej grandaj judaj religiaj organizoj en la mondo. Male al la plej multaj Haredi- grupoj, kiuj estas mem-apartigaj, Ĥabad plejparte funkciigas en la pli larĝa mondo kaj ĝi servas sekularigitajn judojn ^[2].

Ĝi estas unu el la plej grandaj kaj plej konataj Hasidismaj-movadoj en la mondo, havante ekde la 1950-aj jaroj sian centron en Crown Heights, Broklino, Novjorko, ĉe adreso ĉe 770 Eastern Parkway Avenue, kiu estas nomita "770" fare de Ĥabad-anoj.

Historio

Ĥabad estis fondita en la 18-a jarcento fare de rabeno Shneur Zalman de Liadi, verkinto de la pionira teologia libro de la movado, Tania Kadiŝa ^[3]. Ĝi ricevis sian nomon de la belorusa merkatisto Liubavici, kie li funkciis ĝis la komenco de la 20-a jarcento ^[4]^[5].

Dum la 19-a kaj 20-a jarcentoj, en Rusia Imperio, la Ĥabad-movado havis konsiderindajn nombrojn da jeŝivot (institucioj dediĉitaj al la studo de Torao), konataj kiel tomchei temimim. La plej granda parto estis detruita per la nazia invado de la germanoj en 1941.

Iosef Itzhak Schneersohn, ankaŭ kromnomita "Lubavicer" ("de Lubaviĉ"), la sesa rabeno de la Ĥabad-movado, savis sin ĉirkaŭ la Dua Mondmilito per elmigrado al Novjorko en 1940, kie li establis sinagogon kaj Hasida tribunalon. Li estis sukcedita pri la gvidado de Ĥabad fare de lia bofilo (la edzo de filino), rabeno Menachem Mendel Schneerson, kiu plifortigis la movadon. Post lia morto sen viraj heredantoj, la movado ne elektis novan gvidanton kaj temigis lian spiritan heredaĵon. Mesianista frakcio ene de Ĥabad elektis la padon de la sekto de la lasta Lubavitcher-rabeno, deklarita "Mesia Reĝo" ^[6].

Agadoj

Komence de la 21-a jarcento, Ĥabad havis 3,300 instituciojn en proksimume 950 urboj en 75 landoj, disponigante religiajn servojn kaj instruajn agadojn por judoj tra judaj gastejdomoj, sinagogoj, lernejoj kaj tendaroj. Aktuale en 2007, 1350 institucioj estis inkluditaj en la Ĥabad-adresaro. La movado havas pli ol 200,000 Hasidim (disĉiploj, anoj), kaj ĉirkaŭ unu miliono da judoj ĝuas Ĥabad-servojn ĉiujare ^[7]. Ĥabad-anoj, konataj kiel "Habadniks" (חב"דניק) kaj/aŭ "Lubavicites" (ליובאויקער), sekvas la tradiciojn de Ĥabad en preĝo kaj liturgioj bazitaj sur la Lurianic Kabalo, laŭ la instruo de Israelo ben Eliezer Baal Ŝem Tov, la patro de Ĥasidismo. Ili estas konataj pro iliaj religia entuziasmo kaj konservatismo.

Ĥabad Lubaviĉ faciligas konvertiĝon al judismo por homoj kun judaj prapatroj same kiel por homoj sen judaj prapatroj.

Kredoj

Male al frua Hasidismo, Ĥabad-filozofio emfazas la intelekton prefere ol la emocioj. La fondinto de Ĥabad-filozofio, Shneur Zalman de Liadi, evoluigis intelektan sistemon kaj aliron al judismo intencis trakti kritikon ke Hasidism estis kontraŭ-intelekta

Dank'al aliro bazita parte sur juda mistikismo, Ĥabad-filozofio rekomendas metodan aliron al alproksimiĝo al Dio. Ĝia filozofio asimilas la instruon de Kabalo kiel maniero trakti ĉiutagan vivon. Ĝi instruas, ke ĉiuj aspektoj de la mondo ekzistas nur per la interveno de Dio. Per intelekta aliro, Ĥabad instruas, ke oni povas perfekte regi ĉiujn siajn inklinojn.

Esence, la ĉefa celo de Ĥabad-Lubaviĉ estas konduki judojn al aktiva praktiko kaj studo de sia propra kredo. La tuja celo praktikata estas disvastigi la sanktecon kiel eble plej multe tra la Tero, sen fali en malestimon aŭ subtakson de la surtera, ĉar emfazas, ke anstataŭ aliri la sanktecon per forlaso El la surtera, la celo estas formi. ligo kun Dio per altigado de materiaj aferoj.

Tiu ĉi kredo estas ligita al tiu de mesianismo, ĉar ankaŭ oni kredas, ke se la mondo atingos la necesan gradon de sankteco, la alveno de la mesio estos akcelita, kaj la malbonoj kiuj afliktas la Teron finiĝos.

De la kredo temigis atingado de sankteco per praktiko kaj studo ekestas la speciala aprezo (ĝenerala aprezo tra judismo) por ekzegezo de la Torao. Precipe elstara akademiulo povas atingi la rangon de " rabeno ". Siavice, precipe elstara rabeno povas fini esti gvidanto de la movado.

Inter aliaj karakterizaj kredoj de la Ĥabadanoj estas tiu de vestaĵo. Kiel Hasidaj Judoj, Ĥabadanoj portas longajn nigrajn feltmantelojn kaj ĉapelojn. Viroj akompanas ĉi tiun kapvestaĵon lasante siajn barbojn kreski, dum virinoj portas vestaĵojn (ĝenerale mantelojn) kiuj kovras siajn genuojn kaj kubutojn. Edziĝintaj virinoj portas perukojn aŭ kaptukon por la specifa celo kovri sian hararon. Tamen, io eble rimarkinda estas ke, male al aliaj Hasidaj judoj, Ĥabadoj ne portas varmajn, lanugajn kotonojn, pluŝajn aŭ peltajn ĉapelojn, preferante pli simplajn nigrajn ĉapelojn.

Iliaj kredoj ankaŭ petas al ili preni ritajn banojn en Mikveo, aŭ specialajn banojn por tiu celo. Viroj devus purigi sin tiamaniere antaŭ matenaj preĝsesioj, dum virinoj devus fari tion post menstruo. Pro ilia vastiĝo, la Ĥabad Lubaviĉ foje ekloĝas en lokoj kie la juda kredo estas nula aŭ havas malmultajn lokajn anojn, do en tiaj kazoj la Ĥabad-komunumoj emas ekloĝi en lokoj relative proksimaj al aliaj kiuj havas Mikveo, aŭ malsukcesante tion de la maro, ĉar en foresto de Mikveo ĝi povas esti uzata.

La Ohel estas la strukturo kiu protektas la tombon de Rebbe Menachem Mendel Schneerson kaj la tombon de Rebbe Yosef Yitzchak Schneerson, ambaŭ situas en la Old Montefiore Cemetery en la urbeto de Kvinzo (Novjorko), kaj estas konsideritaj sanktaj lokoj fare de Ĥabad.

Referencoj

↑ Hasidism. jewishvirtuallibrary.org.
↑ Uganda is 100th outpost for Chabad-Lubavitch (2017-11-20).
↑ About Chabad-Lubavitch on. Chabad.org. Alirita 2010-05-12.
↑ Swastikas daubed on Russian Chabad center in cradle of Lubavitch Hasidic movement (August 21, 2018).
↑ Green, David B., "This Day in Jewish History, 1920 Lubavitcher Rabbi Who Met with Freud Dies", March 21, 2013.
↑ Dara Horn, June 13, 2014 "Rebbe of Rebbe's" (el Retarkivo {{{1}}}) The Wall Street Journal
↑ Marcin Wodziński, Historical Atlas of Hasidism, Princeton University Press, 2018. pp. 192–196.

Eksteraj ligiloj

Bibliotekoj

[1] Hasidism. jewishvirtuallibrary.org.

[ch100-2] Uganda is 100th outpost for Chabad-Lubavitch (2017-11-20).

[3] About Chabad-Lubavitch on. Chabad.org. Alirita 2010-05-12.

[jta1808-4] Swastikas daubed on Russian Chabad center in cradle of Lubavitch Hasidic movement (August 21, 2018).

[haaretz1920-5] Green, David B., "This Day in Jewish History, 1920 Lubavitcher Rabbi Who Met with Freud Dies", March 21, 2013.

[6] Dara Horn, June 13, 2014 "Rebbe of Rebbe's" (el Retarkivo {{{1}}}) The Wall Street Journal

[marcinw-7] Marcin Wodziński, Historical Atlas of Hasidism, Princeton University Press, 2018. pp. 192–196.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]