Saltu al enhavo

3-Ejkozanono

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Etila heptadekila ketono
Kemia formulo
C20H40O
3-Ejkozanono
Bastona kemia strukturo de la
Etila heptadekila ketono
3-Ejkozanono
Tridimensia kemia strukturo de la Etila heptadekila ketono
Alternativa(j) nomo(j)
  • Etila heptadekila ketono
  • 3-Okso-ejkozano
CAS-numero-kodo 2955-56-8
ChemSpider kodo 17068
PubChem-kodo 18067
Fizikaj proprecoj
Aspekto blanka aŭ flava, brulema solidaĵo
Molmaso 296,537 g mol−1
Denseco 0,861 g/cm−3
Fandpunkto 63,7°C [1]
Bolpunkto 350,9°C [2][3]
Refrakta indico  1,4536[4]
Ekflama temperaturo 65,3°C [5][6]
Solvebleco Akvo:nesolvebla
Solvebla en kloroforomo, etila acetato kaj heksano.
Mortiga dozo (LD50) 5000 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo Piktogramo
02 – Treege brulema 06 – Venena substanco
GHS Signalvorto Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj H290, H302, H314, H315
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P234, P260, P261, P264, P264+265, P271, P280, P284, P301+330+331, P302+361+354, P304+340, P305+354+338, P316, P317, P320, P321, P363, P390, P403+233, P405, P406, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

3-Ejkozanonoetila heptadekila ketono estas organika kombinaĵo rezultanta el interagado de la propanalo kaj kloroheptadekanolo. Ĝi estas blanka aŭ flava, brulema solidaĵo, nesolvebla en akvo. 3-Ejkozanono posedas 20 karbonatomojn, 40 hidrogenatomojn kaj 1 oksigenatomon. 3-Ejkozanono uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj aromataĵoj. 3-Ejkozanono estas organika komponaĵo de la familio de grasacido, kiu estas studita pro ĝiaj eblaj aplikoj en diversaj kampoj. Ĝi estas nature okazanta kunmetaĵo trovita en multaj plantoj kaj bestoj, kaj ankaŭ estas produktita sinteze en laboratorioj. 3-Ejkozanono estas studata pro ĝiaj eblaj aplikoj en medicino, bioteknologio kaj agrikulturo.

3-Ejkozanono sintezeblas per diversaj metodoj. La plej ofta metodo estas nomita "hidrogenigo", kiu implicas aldoni hidrogenajn atomojn al la karbon-karbonaj duoblaj ligiloj de la grasacido. Tiu procezo estas kutime aranĝita en la ĉeesto de katalizilo kiel ekzemple paladio, nikelo aŭ plateno. Aliaj metodoj de sintezo inkludas "esterigon", "transesterigon", kaj "hidrolizon".

3-Ejkozanono estas studata pro ĝiaj eblaj aplikoj en medicino, bioteknologio kaj agrikulturo. En medicino, 3-Ejkozanono estas studita pro siaj kontraŭinflamaj, kontraŭoksidigaj kaj kontraŭkancero-proprecoj. Ĝi ankaŭ estas studita pro sia potencialo plibonigi kardiovaskulan sanon kaj redukti la riskon de kormalsano. En bioteknologio, 3-Ejkozanono estas studita pro ĝia potencialo pliigi la efikecon de enzim-katalizitaj reagoj. En agrikulturo, 3-Ejkozanono estas studata pro sia potencialo pliigi kultivaĵo-rendimentojn kaj plibonigi grundfekundecon.

Rilate al la mekanismo de ago, tamen, ĝi kredas ke 3-Ejkozanono agas kiel antioksidigilo per eliminado de liberaj radikaloj kaj malhelpante la produktadon de reakciemaj oksigenaj specioj. Ĝi ankaŭ povas funkcii kiel kontraŭinflama agento malhelpante la liberigon de porinflamaj citokinoj. Plie, 3-Ejkozanono povas funkcii kiel kontraŭkancera agento kontrolante la esprimon de certaj genoj implicitaj en kancero-evoluo.

3-Ejkozanono estas studata pro ĝiaj eblaj efikoj al biokemiaj kaj fiziologiaj procezoj. Studoj montras, ke 3-Ejkozanono povas havi pozitivan efikon sur la kardiovaskula sistemo reduktante kolesterolajn nivelojn kaj pliigante la produktadon de nitrata oksido. Ĝi ankaŭ povas havi pozitivan efikon al la imunsistemo kontrolante la produktadon de citokinoj kaj kontrolante la produktadon de kontraŭinflamaj citokinoj. Aldone, 3-Ejkozanono povas havi pozitivan efikon sur la nerva sistemo kontrolante la nivelojn de la neŭrotransmisiilojn.

Sintezo 1

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado de la 3-Ejkozanono per traktado de propanoila klorido kaj heptadekano:

propanoila klorido +heptadekano 3-Ejkozanono +klorida acido

Sintezo 2

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado de la 3-Ejkozanono per oksidado de la 3-ejkozanolo:

3-nonadekanolo 3-Ejkozanono

Sintezo 3

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado de la 3-Ejkozanono per traktado de propanalo kaj kloroheptadekano:

propanalo +heptadekila klorido 3-Ejkozanono +klorida acido

Sintezo 4

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado de la 3-Ejkozanono per traktado de kloroetano kaj oktadekanalo:

kloroetano +oktadekanalo 3-Ejkozanono +klorida acido

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]