Municipo Ventspils
| municipo Ventspils | |||
| latve Ventspils novads | |||
| municipo | |||
 Irbene radioteleskopo
| |||
|
|||
| Lando |  Latvio
| ||
|---|---|---|---|
| Historia regiono | Kuronio | ||
| Ŝoseo | E22/A10 Rigo-Ventspils | ||
| - Ŝoseo | P120 Talsi-Kuldīga | ||
| - Ŝoseo | P128 Talsi-Jūrmala | ||
| - Ŝoseo | P131 Tukums-Kolka | ||
| Urbo | Piltene | ||
| Riveroj | 4
| ||
| Ĉefurbo | Ventspils | ||
| Areo | 2 459 km² (245 900 ha) | ||
| Loĝantaro | 10 777 (2021[1]) | ||
| Denseco | 4,38 loĝ./km² | ||
| Estiĝo | 2021 | ||
| Horzono | EET (UTC+2) | ||
| - somera tempo | EEST (UTC+3) | ||
| ISO 3166-2:LV | LV-106 | ||
 | |||
 | |||
 Vikimedia Komunejo: Ventspils Municipality
| |||
| Retpaĝo: ventspilsnovads.lv | |||
La distrikto > municipo Ventspils (latve Ventspils novads) estas distrikto en nordokcidenta Latvio. La distrikto estis kreita en 2009 en la lastaj limoj de iama distrikto Ventspils (latve Ventspils rajons, 1949-2009). La centro de la distrikto situas en ŝtata urbo Ventspils, kiu mem ne estas parto de la distrikto.
Ĝiaj najbaraj distriktoj estas oriente distrikto Talsi, sude distrikto Kuldīga, sudokcidente distrikto Dienvidkurzeme kaj okcidente ŝtata urbo Ventspils kaj Balta Maro.
Historio[redakti | redakti fonton]
La loĝantito de la distrikto estas konata ekde ŝtonepoko en la 3-a jarmilo a.K. (Sārnate marĉo). En la 9.-10.-aj jarcentoj, la teritorio de la distrikto estis loĝita ĉefe de finno-ugroj - livonoj kaj vendoj, en la suda parto miksita kun la baltaj tribaj kuronoj. Ekde la 13-a jarcento, la kuronoj penetris pli profunde en la regionon, kaj la livonoj vivis plejparte en la nordo de la distrikto kaj laŭ la rivero Venta. La lando Ventava formiĝis en la okcidenta parto, la lando Vanema situis al la orienta parto. Sekve de la invado de la krucmilitistoj en la 13-a jarcento, la parto de moderna distrikto Ventspils ĉirkaŭ Usma, Ventspils kaj sude de ĝi iĝis posedaĵo de la Livonia Ordeno, kaj la resto post kelkaj posedŝanĝoj - de la diocezo de Kurzeme. Post la kolapso de Livonio, la antaŭa parto de la ordeno estis parto de Duklando Kuronio kaj Zemgalio, sed parto de la diocezo venis al aŭtonoma distrikto Piltene. En 1795 la regiono inkludita en la Rusia Imperio, en 1797 - en la Rusia provinco Kuronio (Kurlando). Dum la Unua Mondmilito la teritorio estis okupita de Germanio ekde la mezo de 1915. En 1918 la distrikto estis inkludita en la Respubliko de Latvio.
Geografio[redakti | redakti fonton]
La distrikto situas en la norda parto de la Kursa malaltebenaĵo kaj Marborda malaltebenaĵo.[2] Arbaroj ĉirkaŭ 65% de la teritorio, du trionoj de ĉiuj arboj en arbaroj estas pinoj. Mineraloj - gruzo (Pope, Ķorsīši, Užava), dolĉakva kalkoŝtono, argilo (Stilmes, Ugāle), torfo.[3]
Averaĝa temperaturo estas -3 - -4 °C en januaro kaj +16 - +16,5 °C en julio. Da precipitaĵo falas 600–800 mm jare.[2]
La distrikto situas en la basenoj de Venta kaj pluraj marbordaj riveroj. Gravaj riveroj: Abava, Užava, Irbe kun alfluantoj Stende kaj Rinda.
La plej grandaj lagoj estas Usmas (41,4 km²), Puzes (5,2 km²) kaj Būšnieku (3,3 km²).[3]
Loĝantaro[redakti | redakti fonton]
Laŭ la stato de la jaro 2023 en la urbo vivis 10 512 personoj sur areo de 2 458,62 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 4 loĝantoj/km².
| N# | Setlejo | Statuso | Paroĥo | Loĝantaro (2021)[4][5] |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Ugāle | Vilaĝo | Ugāles | 1589 |
| 2. | Piltene | Urbo | — | 900 |
| 3. | Pope | Vilaĝo | Popes | 566 |
| 4. | Blāzma | Vilaĝo | Puzes | 353 |
| 5. | Ventava | Vilaĝo | Vārves | 335 |
| 6. | Ance | Vilaĝo | Ances | 309 |
| 7. | Vārve | Vilaĝo | Vārves | 298 |
| 8. | Zūras | Vilaĝo | Vārves | 289 |
| 9. | Zlēkas | Vilaĝo | Zlēku | 284 |
| 10. | Užava | Vilaĝo | Užavas | 280 |
Etna konsisto estas (2016) 90% latvoj, 5% rusoj, 5% aliaj naciecoj.
Administraj unuoj[redakti | redakti fonton]
Urboj (pilsēta)[redakti | redakti fonton]
Piltenes pilsēta.
Paroĥoj (pagasts)[redakti | redakti fonton]
Ances pagasts, Jūrkalnes pagasts, Piltenes pagasts, Popes pagasts, Puzes pagasts, Tārgales pagasts, Ugāles pagasts, Usmas pagasts, Užavas pagasts, Vārves pagasts, Ziru pagasts, Zlēku pagasts.
Galerio[redakti | redakti fonton]
-
Balta maro apud Miķeļtornis. -
Staldzene marbordo. -
Domo de servisto en Pope grandbieno. -
Pasiekste ventomuelejo. -
Užava lumturo.
.jpg)
.jpg)
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ stat.gov.lv
- ↑ 2,0 2,1 Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020
- ↑ 3,0 3,1 Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, v. 3, p. 661.
- ↑ PMLP.gov.lv Latvijas iedzīvotāju skaits pašvaldībās (latve)
- ↑ LĢIA.gov.lv Vietvārdu datubāze 29.01.2021 (latve)