Saltu al enhavo

Komunumo de Besançon

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Bezansono — la distrikto de Battant en 1860-aj jaroj.

La Komunumo de Besançon (en franca Commune de Besançon) estis mallongdaŭra revolucia movado koncipita kaj disvolvita en 1871, celanta la proklamon de loka aŭtonoma potenco surbaze de Liona kaj Parizaj spertoj[1]. Ĝi originas de sociologiaj renversiĝoj kiuj metamorfozis la urbon[2],[1], kaj kun la apero de sindikatoj inkluzive de sekcio de la Unua Internacio lige kun la estonta Ĵurasa Federacio[3],[4],[5],[6],[1]. La Francia-Prusia Milito, la falo de la Dua Imperio, kaj la apero de la Tria Respubliko, ekigas eventojn[7],[1]. Dum multaj famuloj atestas pri ribela kunteksto[8] kaj armita subteno de Svislando organiziĝas[9],[10],[1], la korespondado lasita de James Guillaume kaj Miĥail Bakunin[11],[12] atestas planitan liberigon inter la fino de majo kaj la komenco de junio 1871[1]. Tamen kun la komenco de "Semaine sanglante" la 21an de majo kaj la serĉado de interna kampanjo ĝis la 7a de junio, ĉiu provo estis serioze endanĝerigita[1]. Malgraŭ la espero de rekomenco, la semajnoj kaj monatoj post la ideo de ribelo estas definitive forlasitaj plifortigite de la formorto de la grupoj kaj agadoj nomitaj anarkiistoj de 1875[1].

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Michel Cordillot, La naissance du mouvement ouvrier à Besançon - la Première internationale 1869-1872, Besançon, Cahier d'Études comtoises, 1990, 83 paĝoj (ISBN 2251604197).
  2. Bernard H. Moss, Aux origines du mouvement ouvrier français : le socialisme des ouvriers de métier, 1830-1914, Presses Universitaires de Franche-Comté, 1985, 236 paĝoj.
  3. Oscar Testut, Association internationale des travailleurs, Vingtrinier, 1870, 327 paĝoj.
  4. Alcan-Lévy, Les Mystères de l'Internationale, etc, British Library, 1871, 120 paĝoj.
  5. Société des études pratiques d'économie sociale, Unions de la paix sociale, Société international de science sociale, Études sociales - volume 10, 1885, 580 paĝoj.
  6. Séverin Robert plu le Maitron.
  7. Jean Desfrane, Histoire d'une ville, Besançon : le temps retrouvé, Cêtre, 1990, 187 paĝoj.
  8. Alexandre Estignard, La République et la guerre à Besançon. Par un patriote comtois, Imprimerie et Lithographie de J. Jacquin, 1872.
  9. Arthur Lehning, Michel Bakounine. Théorie et pratique du fédéralisme anti-étatique en 1870-1871.
  10. Fernand Rude, De la guerre à la Commune, Éditions Anthropos, 1972, 611 paĝoj.
  11. Comité historique du centre-est, Centre national de la recherche scientifique, Université de Clermont-Ferrand I, Université des sciences sociales de Grenoble, Université de Lyon II, Université Jean Moulin, Université de Saint-Étienne, Centre universitaire de Savoie, Cahiers d'histoire - volumes 24 à 25, 1979.
  12. Arthur Lehning, Œuvres complètes de Bakounine: Michel Bakounine sur la guerre france-allemande et la révolution sociale en France 1870-1871, Éditions Champ Libre, 1979.