Municipo Mārupe
| municipo Mārupe | |||
| latve Mārupes novads | |||
| municipo | |||
 Loĝkonstruaĵoj en Jaunmārupe.
| |||
|
|||
| Lando |  Latvio
| ||
|---|---|---|---|
| Historiaj regionoj | Vidzeme, Zemgalio | ||
| Ŝoseo | E22/A10 Rigo-Ventspils | ||
| - Ŝoseo | P132 Rigo-Jaunmārupe | ||
| - Ŝoseo | A5 Riga pretervojo | ||
| - Ŝoseo | A9 Rigo-Liepāja | ||
| Rivero | Lielupe | ||
| Ĉefurbo | Mārupe | ||
| Areo | 347 km² (34 700 ha) | ||
| Loĝantaro | 32 824 (2021[1]) | ||
| Denseco | 94,59 loĝ./km² | ||
| Estiĝo | 2021 | ||
| Horzono | EET (UTC+2) | ||
| - somera tempo | EEST (UTC+3) | ||
| ISO 3166-2:LV | LV-062 | ||
 | |||
 | |||
| Retpaĝo: marupe.lv | |||
La distrikto > municipo Mārupe (latve Mārupes novads) estas distrikto en centra Latvio. Distrikto estis kreita post la administra-teritoria reformo de Latvio en 2021. Tiam komunumoj Mārupe kaj Babīte estis kunfanditaj. Ĝiaj najbaraj distriktoj estas oriente ŝtata urbo Rigo, sude distrikto Jelgava kaj distrikto Olaine, okcidente distrikto Tukums kaj norde ŝtata urbo Jūrmala. La centro de la distrikto situas en Mārupe.
Historio[redakti | redakti fonton]
La norda parto de la distrikto 5-6 mil jaroj antaŭ estis sub la marnivelo. De post iom plileviĝis kaj Babīte iĝis laguno, setlejoj de fiŝkaptistoj kaj ĉasistoj komencis formiĝi sur la marbordo. La plej malnova malferma setlejo de Romju-Kalniņu devenas de la 3-a jarmilo a.K.[2] En la 12-a jarcento, la regiono estis loĝita fare de livonoj kaj zemgalaj. Ekde la 13-a jarcento, la aktuala Mārupe distrikto estis parto de Riga kampara distrikto. Post la Livonia milito, la plej granda parto de la regiono venis sub polan regon en Pārdaugava Duklando, kaj post 1629 ĝi estis akirita fare de Svedio. Malgranda parto sur la maldekstra bordo de rivero Lielupe estis inkludita en Duklando Kuronio kaj Zemgalio. La Svedia parto estis aneksita al la Rusia Imperio en 1721, kaj la duklanda parto en 1795. En 1918 la distrikto estis inkludita en la Respubliko de Latvio.
Geografio[redakti | redakti fonton]
La norda kaj orienta parto de la distrikto apartenas al la Rīgava ebenaĵo de la Marborda malaltebenaĵo (latve Piejūras zemiene), sed la suda kaj okcidenta parto - al la Tīreļi ebenaĵo de la Centra Latva malaltebenaĵo (latve Viduslatvijas zemiene). Geologie, kiel en la plej granda parto de Latvio, la supra devonia sedimentoj dominas. La grundoj estas ĉefe sabla lomo, podzola lomo kaj torfejoj. Sude troviĝas partoj de marĉoj Cenu kaj Medema, en sudokcidento marĉo Ložmetējkalna. Pinoj dominas en la arbaroj.[3]
Averaĝa temperaturo: -6°C en januaro, +17°C en julio. Precipitaĵo 650-700 mm jare.[3]
Riveroj[redakti | redakti fonton]
La distrikto situas ĉefe en la baseno de Lielupe, la ĉefaj akvofluoj estas Lielupe kaj ĝiaj ligoj kun lago Babītes - Gāte kaj kanalo Varkaļu. En la oriento estas la supraj atingoj de Mārupīte - alfluanto de Daŭgavo. Multaj drenadfosaĵoj, ĉirkaŭ Babīte lago kaj Lielupe - polderoj.
Lagoj[redakti | redakti fonton]
La plej granda lagoj - Babītes lago (25,6 km²), Božu akvorezervujo (0,5 km²), Skaista lago (0,2 km²), Beberbeķu mueleja lageto (0,1 km²).
Loĝantaro[redakti | redakti fonton]
Distrikto Mārupe havas 32 824 loĝantojn (2021) kaj la denseco estas 94,6 loĝantoj por kvadratkilometro.
| N# | Setlejo | Statuso | Paroĥo | Loĝantaro (2021) |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Mārupe | Vilaĝo* | Mārupes | 16 826 |
| 2. | Piņķi | Vilaĝo | Babītes | 3695 |
| 3. | Jaunmārupe | Vilaĝo | Mārupes | 3212 |
| 4. | Tīraine | Vilaĝo | Mārupes | 1568 |
| 5. | Spilve | Vilaĝo | Babītes | 1359 |
| 6. | Mežāres | Vilaĝo | Babītes | 1315 |
| 7. | Babīte | Vilaĝo | Babītes | 1273 |
| 8. | Skulte | Vilaĝo | Mārupes | 1128 |
| 9. | Spuņciems | Vilaĝo | Salas | 585 |
| 10. | Vētras | Vilaĝo | Mārupes | 538 |
* Ekde 01.07.2022, vilaĝo Mārupe ricevos la statuson de urbo.
Administraj unuoj (ekde 2022.07.01)[redakti | redakti fonton]
Urboj (pilsēta)[redakti | redakti fonton]
Mārupes pilsēta.
Paroĥoj (pagasts)[redakti | redakti fonton]
Babītes pagasts, Mārupes pagasts kaj Salas pagasts.
Galerio[redakti | redakti fonton]
-
Rekonstruita fortikaĵo de Unua Mondmilito. -
Babītes lago. -
Skaista lago. -
Pastabulo en Cenu marĉo. -
Piņķi lutera preĝejo. -
Varkaļu kanala kluzobaraĵo. -
Monumento de Piņki batalo. -
Božu akvorezervujo.
.jpg)
.jpg)
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ stat.gov.lv
- ↑ Mārupe. Historio Arkivigite je 2022-01-09 per la retarkivo Wayback Machine (latve)
- ↑ 3,0 3,1 Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020