Pededze
| Pededze | |
| latve Pededze, estone Pedetsi jõgi | |
| rivero | |
| Landoj |  Latvio, Estonio
|
|---|---|
| Regionoj | Vidzeme, Latgalio (limo), Ugandi |
| Alfluantoj | |
| - maldekstraj alfluantoj | Bolupe, Sita |
| - dekstraj alfluantoj | Paparze |
| Fonto | Lago Kirikumäe |
| - koordinatoj | 57° 40′ 48″ N 27° 14′ 48″ O / 57.68000 °N, 27.24667 °O (mapo) |
| Enfluejo | Aiviekste |
| - koordinatoj | 56° 56′ 14″ N 26° 53′ 57″ O / 56.93722 °N, 26.89917 °O (mapo) |
| Longo | 159 km (99 mi) |
| - Longo en Estonio | 28 km (17 mi) |
| - Longo en Latvio | 131 km (81 mi) |
| Akvokolektejo | 1 690 km² (169 000 ha) |
| Trafluo | Aiviekste |
| - mezproksima | 12,2 m³/s |
| - maksimuma | 131 m³/s |
| - minimuma | 2 m³/s |
 Vikimedia Komunejo: Pededze
| |
_ieteka_Aiviekst%C4%93.jpg)
Pededze (latve Pededze, estone Pedetsi) estas rivero en Estonio kaj Latvio, kiu longas 159 kilometrojn kaj enfluas la riveron Aiviekste. Ĉiujara drenaĵo 0,44 km³. La rivero estas uzata por distra boatado dum la tuta sezono, komencante de Litene en la meza rivero, sed dum alta akvonivelo - komencante de ŝoseo Rigo-Pskovo en la teritorio de Estonio.[1]
Vojo[redakti | redakti fonton]
Pededze komenciĝas en Haanja altebenaĵo en Estonia distrikto Võru, 8 kilometroj fluas laŭ la estona-rusa landlimo,[2] poste en la sud-okcident-suda direkto tra distriktoj Alūksne, Gulbene kaj Madona en Latvio, en mallonga sekcio estas landlima rivero inter distriktoj Gulbene kaj Balvi.[3]
Pededze fluas ĉefe tra la malaltebenaĵo de orienta Latvio (latve Austrumlatvijas zemiene). La baseno sur la rivera dekstra bordo okupas parton de Alūksne altebenaĵo. Estas multaj arbaroj en la baseno, precipe laŭ Pededze mem. En la kontraŭfluaj malaltakvaj periodoj kelkloke tre malprofunda kaj mallarĝa, la bedo estas roka,[4] ĉe la bordoj multaj foliarboj (alnoj, aveloj),[5] en la meza kurso kelkloke troviĝas kverkaj arboj. La relativa deklivo de Pededze sub Litene estas nur 0,2 m/km. Estas multaj meandroj kaj malnovaj riveroj en ĉi tiu ~50 km longa sekcio. En la pli malaltaj partoj estas grandaj marĉoj kaj pluraj naturrezervejoj.
Geologie, kiel en la plej granda parto de Latvio, dominas la supraj devoniaj sedimentoj. Ĉirkaŭ duono de la baseno estas kovrita de arbaroj, ekzistas multaj marĉoj en la malsupra parto de la rivero.[6]
Averaĝa temperaturo: -7 - -7,5°C en januaro, +16 - +17°C en julio. Precipitaĵo 650-700 mm jare.[3]
Dimensioj[redakti | redakti fonton]
- kompleta longeco: 159 km
- longeco sur teritorio de Latvio: 131 km
- diferenco de alteco: 108 m (0,7 m/km)
- la fonto en Estonio - limo de Latvio (28 km): 43 m (1,5 m/km)
- limo de Latvio - Daukste (115 km): 64 m (0,6 m/km)
- Daukste - Aiviekste (16 km): 0,8 m (0,05 m/km)[7]
Trafluo[redakti | redakti fonton]
Pli grandaj vilaĝoj: Mālupe, Jaunanna, Litene.
Alfluantoj[redakti | redakti fonton]
- Maldekstra: Virgulica, Sita, Bolupe
- Dekstra: Akaviņa, Alūksne, Ievedne, Paparze, Krustalīce
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Laivas. Pededze Arkivigite je 2022-01-17 per la retarkivo Wayback Machine (latve)
- ↑ Välisministerium. Описание прохождения государственной границы между Эстонской Республикой и Российской Федерацией на сухопутном участке. vm.ee. — Priskribo de la ŝtatlimo inter la Respubliko de Estonio kaj la Rusa Federacio surtere. (ruse)
- ↑ 3,0 3,1 Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020
- ↑ Latvijas Padomju Enciklopēdija - Latva Soveta Enciklopedio, p. 7-608.
- ↑ Eduards Tomāss. Pededze, Lubans, Aiviekste. Valtera un Rapas a/s, Rīga, 1937.
- ↑ Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, p. 2-758.
- ↑ Laivošana. Pededze (latve)