Jean Baptiste Joseph Fourier: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 29: | Linio 29: | ||
== Biografio == |
== Biografio == |
||
Post lernado ĉe la [[Benediktanoj]] en la milita lernejo de Auxerre. Li |
Post lernado ĉe la [[Benediktanoj]], li aliĝis en la milita lernejo de Auxerre. Li preferis la sciencojn antaŭ ol la [[Monaĥo|monaĥeco]] kaj aniĝis al la [[École Normale Supérieure]]. Tie li havis kiel profesorojn [[Joseph-Louis de Lagrange]], [[Gaspard Monge]] kaj [[Pierre-Simon Laplace]], al kiu li sukcedis en la katedro en [[Franca Politeknika Lernejo|Politeknika Lernejo]]. |
||
Li |
Li partoprenis en la [[Franca revolucio de 1789]]. Dum la [[Franca revolucio de 1789#la teroro|Teroro]] li eskapis el la [[gilotino]] danke al la falo de [[Robespiero]]. En [[1798]] li iris en la [[Militiro al Egiptio]]. Li iĝis diplomato kaj sekretario en la [[Egipta Instituto]]. Reveninte en Francujon en [[1801]], [[Napoléon Bonaparte]] nomumis lin prefekto de [[Isère]]. Li estis elpostenigita dum la [[franca Restaŭracio|Restaŭracio]]. |
||
En [[1817]] li |
En [[1817]] li estis elektita al la [[Akademio de Sciencoj de Francio]], de kiu li iĝis ĉiama sekretario por la sekcio pri matematika scienco je la morto de [[Jean-Baptiste Joseph Delambre]] en [[1822]]. En [[1826]] li estis elektita ano de la |
||
[[Franca Akademio]]. |
[[Franca Akademio]]. |
||
== Esploroj == |
== Esploroj == |
||
En [[Grenoblo]], li faris eksperimentojn pri la [[varmotransiro]] kaj |
En [[Grenoblo]], li faris eksperimentojn pri la [[varmotransiro]] kaj modeligis la [[temperaturo|temperaturan]] evoluon per [[trigonometrio|trigonometriaj]] serioj, kreante la fundamenton de la [[termodinamiko]]. Tiuj esploroj estis la ĝermoj de la teorioj pri la [[serio de Fourier]] kaj la [[konverto de Fourier]]. |
||
La simpligo, kiun tiuj iloj alportas, estos kritikata de [[Pierre-Simon Laplace]] kaj [[Joseph-Louis de Lagrange]]. |
La simpligo, kiun tiuj iloj alportas, estos kritikata de [[Pierre-Simon Laplace]] kaj [[Joseph-Louis de Lagrange]]. |
||
== Omaĝoj == |
== Omaĝoj == |
||
* Li |
* Li estis entombigita en [[Tombejo Père-Lachaise]]. |
||
* La [[liceo]] de [[ |
* La [[liceo]] de [[Auxerre]] kaj la Universitato de [[Grenoblo]]-1 portas lian nomon ''Joseph Fourier''. |
||
* Li estas unu el la francaj famuloj, kies nomoj estas skribitaj sur la [[Eiffel-turo]]. |
* Li estas unu el la francaj famuloj, kies nomoj estas skribitaj sur la [[Eiffel-turo]]. |
||
* La [[kratero]] ''Fourier'' estas [[Luno|luna]] kratero, lokata sur sud-okcidenta parto de la videbla flanko de la [[Luno]]. |
* La [[kratero]] ''Fourier'' estas [[Luno|luna]] kratero, lokata sur sud-okcidenta parto de la videbla flanko de la [[Luno]]. |
||
Kiel registrite je 12:48, 21 feb. 2016
Ĉi tiu artikolo temas pri Joseph Fourier. Por aliaj signifoj vidu la artikolon Fourier.
Jean Baptiste Joseph Fourier (naskiĝis la 21-an de majo 1768 en Auxerre - mortis la 16-an de majo 1830 en Parizo) estis franca matematikisto kaj fizikisto plej multe konata pro siaj esploroj pri varmotransiro kaj la malkompono de periodaj funkcioj en konverĝa serio de sinusoidaj funkcioj, nomata serio de Fourier.
Li estas unu el la unuaj sciencistoj, kiuj pripensis pri la forceja efiko [1] kvankam li trotaksis la varmon de astroj krom Suno.
Biografio
Post lernado ĉe la Benediktanoj, li aliĝis en la milita lernejo de Auxerre. Li preferis la sciencojn antaŭ ol la monaĥeco kaj aniĝis al la École Normale Supérieure. Tie li havis kiel profesorojn Joseph-Louis de Lagrange, Gaspard Monge kaj Pierre-Simon Laplace, al kiu li sukcedis en la katedro en Politeknika Lernejo.
Li partoprenis en la Franca revolucio de 1789. Dum la Teroro li eskapis el la gilotino danke al la falo de Robespiero. En 1798 li iris en la Militiro al Egiptio. Li iĝis diplomato kaj sekretario en la Egipta Instituto. Reveninte en Francujon en 1801, Napoléon Bonaparte nomumis lin prefekto de Isère. Li estis elpostenigita dum la Restaŭracio.
En 1817 li estis elektita al la Akademio de Sciencoj de Francio, de kiu li iĝis ĉiama sekretario por la sekcio pri matematika scienco je la morto de Jean-Baptiste Joseph Delambre en 1822. En 1826 li estis elektita ano de la Franca Akademio.
Esploroj
En Grenoblo, li faris eksperimentojn pri la varmotransiro kaj modeligis la temperaturan evoluon per trigonometriaj serioj, kreante la fundamenton de la termodinamiko. Tiuj esploroj estis la ĝermoj de la teorioj pri la serio de Fourier kaj la konverto de Fourier.
La simpligo, kiun tiuj iloj alportas, estos kritikata de Pierre-Simon Laplace kaj Joseph-Louis de Lagrange.
Omaĝoj
- Li estis entombigita en Tombejo Père-Lachaise.
- La liceo de Auxerre kaj la Universitato de Grenoblo-1 portas lian nomon Joseph Fourier.
- Li estas unu el la francaj famuloj, kies nomoj estas skribitaj sur la Eiffel-turo.
- La kratero Fourier estas luna kratero, lokata sur sud-okcidenta parto de la videbla flanko de la Luno.
Vidu ankaŭ
Notoj kaj referencoj
- ↑ *Fourier, Joseph. (1827) Mémoire sur la température du globe terrestre et des espaces planétaires (Memuaro pri la temperaturo de la terglobo kaj de la planedaj ĉirkaŭspacoj) 7. Akademio de Sciencoj de Francio, p. Volumeno 7, j 569–604. (france)
