Parlamento: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 10: | Linio 10: | ||
La parlamento rolas diversmaniere laŭ la ŝtata [[politika reĝimo|reĝimo]]. |
La parlamento rolas diversmaniere laŭ la ŝtata [[politika reĝimo|reĝimo]]. |
||
==Historio== |
|||
La [[Kortesoj de Leono]]<ref>Registras la vorton Kortesoj por "Cortes" la vortaro de [https://www.esperanto.es/hef/index.php/diccionario-esperanto Fernando de Diego]</ref> de [[1188]] estis parlamenta kunsido okazinta dum la printempo de tiu jaro, komence de la regado de [[Alfonso la 9-a|Alfonso la 9-a de Leono]], en la klostro de la [[Baziliko San Isidoro en Leono|Baziliko San Isidoro]] de [[Leono (Hispanio)|Leono]]. En 2013 la Unesko agnoskis ilin en la Programo Memoro de la Mondo kiel «la dokumenta atestilo plej antikva de la eŭropa parlamenta sistemo».<ref>[http://www.diariodeleon.es/noticias/cultura/la-unesco-reconoce-a-leon-como-cuna-del-parlamentarismo-europeo_804851.html La Unesco reconoce a León como cuna del parlamentarismo europeo]</ref><ref>[http://www.unesco.org/new/es/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-8/the-decreta-of-leon-of-1188-the-oldest-documentary-manifestation-of-the-european-parliamentary-system/ Los “Decreta” de León de 1188 – El testimonio documental más antiguo del sistema parlamentario europeo]</ref> |
|||
== Parlamentoj == |
== Parlamentoj == |
||
| Linio 37: | Linio 40: | ||
* ''[[Landtag]]'' |
* ''[[Landtag]]'' |
||
* [[Listo de supernaciaj parlamentoj]] |
* [[Listo de supernaciaj parlamentoj]] |
||
==Notoj== |
|||
{{Referencoj}} |
|||
{{projektoj|n=Kategorio:Parlamentoj|q=Parlamento}} |
{{projektoj|n=Kategorio:Parlamentoj|q=Parlamento}} |
||
Kiel registrite je 11:38, 25 jul. 2022
Parlamento estas la reprezentantaro de la civitanoj, federitaj ŝtatoj aŭ lokaj teritorioj, kiu, en konstituciaj landoj, faras leĝojn kaj voĉdonas buĝeton. Cetere, ĝin oni kutime alnomas Leĝofara Povo kontraste al la Ekzekutiva Povo (registaro).
Parlamento povas estas unu-, du- aŭ plur-ĉambra. La parlamento de federacia ŝtato estas ĝenerale duĉambra, t.e. unu ĉambro por reprezenti la civitanojn, la alia por reprezenti la federitajn ŝtatojn.
- Landoj kun parlamento unuĉambra: la antaŭa Jugoslavio de marŝalo Tito...
- Landoj kun parlamento duĉambra: Britio, Nederlando, Francio, Usono, Svisio...
- Landoj kun parlamento plurĉambra: la iama Napoleona Francio (kvarĉambra)...
Ĝenerale, almenaŭ unu el la ĉambroj konsistas el homoj rekte aŭ nerekte elektitaj de la voĉrajta civitanaro. La eventualaj aliaj ĉambroj povas konsisti el dumvivaj, iam nomumitaj membroj, de homoj elektitaj de lokaj elektitoj...
La parlamento rolas diversmaniere laŭ la ŝtata reĝimo.
Historio
La Kortesoj de Leono[1] de 1188 estis parlamenta kunsido okazinta dum la printempo de tiu jaro, komence de la regado de Alfonso la 9-a de Leono, en la klostro de la Baziliko San Isidoro de Leono. En 2013 la Unesko agnoskis ilin en la Programo Memoro de la Mondo kiel «la dokumenta atestilo plej antikva de la eŭropa parlamenta sistemo».[2][3]
Parlamentoj
- Eŭropa Parlamento - la unuĉambra parlamento de la Eŭropa Unio
- Parlamento de la Unuiĝinta Reĝlando - la duĉambra parlamento de Britio
- Parlamento de Irlando
- Parlamento de Belgio
- Parlamento de Francio
- Parlamento de Germanio
- Parlamento de Germana Imperio (historia)
- Parlamento de Hispanio
- Parlamento de Hungario
- Parlamento de Italio
- Parlamento de Japanio
- Parlamento de Nederlando
- Parlamento de Barato
- Skota Parlamento
- Parlamento de Alĝerio
- Parlamento de Irako
- Rusimperia Dumao
Historiaj parlamentoj
Vidu ankaŭ
Notoj
- ↑ Registras la vorton Kortesoj por "Cortes" la vortaro de Fernando de Diego
- ↑ La Unesco reconoce a León como cuna del parlamentarismo europeo
- ↑ Los “Decreta” de León de 1188 – El testimonio documental más antiguo del sistema parlamentario europeo