Paŭso: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 10:46, 12 nov. 2008

Paŭso (aŭ tradukprunto aŭ prunta traduko aŭ kalkeo) estas esprimo kreita en unu lingvo per traduko de esprimo el alia lingvo, tiel ke oni tradukis la unuopajn partojn. Kiel ekzemplo, la anglalingva kunmetita vorto skyscraper ("ĉielskrapilo"), kies signifo estas "altega konstruaĵo", estas paŭsita en multajn lingvojn, inkluzive de la franca (gratte-ciel) kaj Esperanto (nubskrapulo). La esprimo prunta traduko ankaŭ estas paŭso de la germana vorto Lehnübersetzung (Lehn- prunt-, Übersetzung traduko).

Paŭsado estas unu speco de vortkreado en la komuna lingvo aŭ en terminologio.

Por pruvi, ke vorto aŭ vortumo estas vera paŭso, ne sufiĉas montri paralelajn esprimojn en du lingvoj, ĉar simila esprimo povas aperi en la lingvoj sendepende. Tio estas malpli probabla, kiam la pruntedona esprimo gramatike malsimilas la prunteprenan lingvon aŭ la paŭso enhavas malevidentan aŭ senlogikan metaforon.

Ekzemploj el Esperanto

Eldoni, paŭso de similstrukturaj vortoj en la germana herausgeben, pola wydawać kaj la rusa издать (izdatj), издавать (izdavatj)
Elturni sin, paŭso de la rusa вывернуться (vivernutjsja)
Eltrovi, paŭso de la angla find out
Gruntbovo, paŭso de la latina scienca nomo Bos grunniens

Interreto, paŭso de la angla nomo Internet

Okulvitro, esprimata paralele en kelkaj lingvoj
Terpomo, paŭso de la franca nomo pomme de terre
Papera tigro (falsa minacanto) fontas el la ĉina 紙老虎 (zhǐ lǎohǔ, papero + tigro).

Vidu ankaŭ

Leksikologio

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-'''Paŭso''' estas esprimo kreita en unu lingvo per traduko de esprimo el alia lingvo, tiel ke oni tradukis la unuopajn partojn. Kiel ekzemplo, la [[angla lingvo|anglalingva]] kunmetita vorto ''skyscraper'' ("ĉielskrapilo"), kies signifo estas "altega konstruaĵo", estas paŭsita en multajn lingvojn, inkluzive de la franca (''gratte-ciel'') kaj [[Esperanto]] ([[nubskrapulo|ĉielskrapanto]]). La esprimo ''prunta traduko'' ankaŭ estas paŭso de la germana vorto ''Lehnübersetzung'' (''Lehn-'' prunt-, ''Übersetzung'' traduko).
+'''Paŭso''' (aŭ '''tradukprunto''' aŭ '''prunta traduko''' aŭ '''kalkeo''') estas esprimo kreita en unu lingvo per traduko de esprimo el alia lingvo, tiel ke oni tradukis la unuopajn partojn. Kiel ekzemplo, la [[angla lingvo|anglalingva]] kunmetita vorto ''skyscraper'' ("ĉielskrapilo"), kies signifo estas "altega konstruaĵo", estas paŭsita en multajn lingvojn, inkluzive de la franca (''gratte-ciel'') kaj [[Esperanto]] ([[nubskrapulo]]). La esprimo ''prunta traduko'' ankaŭ estas paŭso de la germana vorto ''Lehnübersetzung'' (''Lehn-'' prunt-, ''Übersetzung'' traduko).
 Paŭsado estas unu speco de [[vortkreado]] en la komuna lingvo aŭ en [[terminologio]].
@@ Linio 5: / Linio 5: @@
 Por pruvi, ke vorto aŭ vortumo estas vera paŭso, ne sufiĉas montri paralelajn esprimojn en du lingvoj, ĉar simila esprimo povas aperi en la lingvoj sendepende. Tio estas malpli probabla, kiam la pruntedona esprimo gramatike malsimilas la prunteprenan lingvon aŭ la paŭso enhavas malevidentan aŭ senlogikan metaforon.
-==Aliaj ekzemploj Esperante==
+==Ekzemploj el Esperanto==
-*''Araneo-Viro'', paŭso de la angla persona nomo ''[[Spider-Man]]''
-*''[[Ĉe akvorando]]'', paŭso de la ĉina titolo ''水浒传'' (Shuǐ hǔ zhuàn) (elp. ''Ŝui hŭ ĝuan'')
 *''[[Eldono|Eldoni]]'', paŭso de similstrukturaj vortoj en la [[germana lingvo|germana]] ''herausgeben'', [[pola lingvo|pola]] ''wydawać'' kaj la [[rusa lingvo|rusa]] ''издать'' (izdatj), ''издавать'' (izdavatj)
 *''Elturni sin'', paŭso de la rusa ''вывернуться'' (vivernutjsja)
 *''Eltrovi'', paŭso de la [[angla lingvo|angla]] ''find out''
 *''[[Gruntbovo]]'', paŭso de la [[latina lingvo|latina]] scienca nomo ''Bos grunniens''
-*''Infera Knabineto'', paŭso de [[japana lingvo|japana]] titolo ''地獄少女'' (じごくしょうじょ) (Jigoku Shōjo)
 *''[[Interreto]]'', paŭso de la angla nomo ''Internet''
-*''Makzeloj'', pauso de la angla titolo ''[[Jaws]]''
 *''[[Okulvitro]]'', esprimata paralele en kelkaj lingvoj
-*''[[Terpomo]]'', paŭso de la [[franca lingvo|franca]] nomo ''pomme de terre'' kaj vortoj de kelkaj germanaj dialektoj
+*''[[Terpomo]]'', paŭso de la [[franca lingvo|franca]] nomo ''pomme de terre''
-*''Papera tigro'' (malvera minacanto), paŭso de la ĉina ''紙老虎'' (zhǐ lǎohǔ) (elp. ''ĝi laohŭ'')
+*''Papera tigro'' (falsa minacanto) fontas el la ĉina 紙老虎 (zhǐ lǎohǔ, papero + tigro).
-*''Stelaj Militoj'', paŭso de la angla titolo ''Star Wars''
-*''Vespertviro'', paŭso de la angla persona nomo ''[[Batman]]''
 ==Vidu ankaŭ==