Grabeno: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 11: | Linio 11: | ||
==Duon-grabeno== |
==Duon-grabeno== |
||
[[Dosiero:Newark Basin Cross Section.jpg|eta|220px|left|Nevark-Baseno, frua [[Mezozoiko|mezozoika]] duon-grabeno.]] |
[[Dosiero:Newark Basin Cross Section.jpg|eta|220px|left|Nevark-Baseno, frua [[Mezozoiko|mezozoika]] duon-grabeno.]] |
||
En multaj riftoj la grabenoj estas nesimetriaj, kun ĉefa faŭlto laŭlonge nur unu el la limoj, kaj tiuj estas sciataj kiel duon-grabenoj. La poluseco ( [[direkto]] de la glisado ) de la ĉefaj limigantaj faŭltoj tipe alternas laŭlonge de la longo de la rifto. La nesimetrio de duon-grabeno forte influas la kuntektonan surfondiĝon. Kompare malmulte da [[sedimento]] eniras en la duon-grabenon tra la ĉefa limiganta faŭlto, kauze de la efikoj de piedmura leviĝo sur la drenado-sistemoj. La escepto estas de iu ĉefa kompensado en la limiganta faŭlto, kie transdon-deklivo povas provizi per grava enirpunkto. |
En multaj riftoj la grabenoj estas nesimetriaj, kun ĉefa faŭlto laŭlonge nur unu el la limoj, kaj tiuj estas sciataj kiel duon-grabenoj. La poluseco ( [[direkto]] de la glisado ) de la ĉefaj limigantaj faŭltoj tipe alternas laŭlonge de la longo de la rifto. La nesimetrio de duon-grabeno forte influas la kuntektonan surfondiĝon. Kompare malmulte da [[sedimento]] eniras en la duon-grabenon tra la ĉefa limiganta faŭlto, kauze de la efikoj de piedmura leviĝo sur la drenado-sistemoj. La escepto estas de iu ĉefa kompensado en la limiganta faŭlto, kie transdon-deklivo povas provizi per grava enirpunkto. Plimulto de la sedimento eniros en la duon-grabenon sube de la senfaŭlta pendant-mura flanko ( ekzemple Bajkalo-Lago<ref>Nelson,C.H., Karabanov,E.B., Colman,S. and Escutia,C. 1999, Tectonic and sediment supply control of deep rift lake turbidite systems: Lake Baikal, Rusujo. ''Geology'', 27, 163–166</ref> ). |
||
==Famaj grabenoj== |
==Famaj grabenoj== |
||
[[Dosiero:As10-31-4646.jpg|eta|220px|''Rima Ariadaeus'' sur la [[Luno]] estas konsiderita kiel grabenon. La manko de [[erozio]] sur la luno evidentigas la strukturon kun du paralelaj faŭltoj kaj la malevigitan blokon inter ili speciale klare.]] |
|||
* [[Bajkalo]], [[Siberio]], [[Rusujo]] |
* [[Bajkalo]], [[Siberio]], [[Rusujo]] |
||
* La ''Basin and Range Province'' ( baseno kaj montara provinco ) de sudokcidenta [[Nordameriko]] estas ekzemplo de multoblaj horsto/grabeno-strukturoj, inkluzive de [[Valo de Morto]], kun [[Granda Sala Lago|Grand-sala Valo]] estante la plej orienta kaj [[Valo Owens]] estante la plej okcidenta. |
* La ''Basin and Range Province'' ( baseno kaj montara provinco ) de sudokcidenta [[Nordameriko]] estas ekzemplo de multoblaj horsto/grabeno-strukturoj, inkluzive de [[Valo de Morto]], kun [[Granda Sala Lago|Grand-sala Valo]] estante la plej orienta kaj [[Valo Owens]] estante la plej okcidenta. |
Kiel registrite je 20:54, 26 apr. 2012
En geologio, grabeno [1] estas depresio limigita de du paralelaj faŭltoj. Graben estas germana por foso aŭ tranĉeo. Germane, Graben estas uzita kaj singulare kaj plurale [2].
Priskribo
Grabeno estas rezulto de malleviĝo de tereno produktante valon kun klara kruta deklivo je ĉiu flanko. Grabenoj ofte okazas flanko-ĉe-flanko kun horstoj. Horstaj kaj grabenaj strukturoj estas indikoj de streĉorezistaj fortoj kaj terkrusta streĉo. Grabeno estas produktita ekde paralelaj normalaj faŭltoj, kie la pendanta muro estas subenglitita kaj la piedmuro suprenglitita. La faŭltoj tipe subeniras al centro de la grabeno ekde ambaŭ flankoj. Horstoj estas paralelaj blokoj kiuj restas inter grabenoj; la limigantaj faŭltoj de horsto tipe subeniras ekde la centra linio de horsto. Unuopa aŭ multipla grabeno povas rezultigi riftan valon.
Unu el la plej profundaj grabenoj kun 1 000 metroj da subenglitado estas tiu de Unzen-Monto, vulkana masivo en suda Japanujo.
Duon-grabeno
En multaj riftoj la grabenoj estas nesimetriaj, kun ĉefa faŭlto laŭlonge nur unu el la limoj, kaj tiuj estas sciataj kiel duon-grabenoj. La poluseco ( direkto de la glisado ) de la ĉefaj limigantaj faŭltoj tipe alternas laŭlonge de la longo de la rifto. La nesimetrio de duon-grabeno forte influas la kuntektonan surfondiĝon. Kompare malmulte da sedimento eniras en la duon-grabenon tra la ĉefa limiganta faŭlto, kauze de la efikoj de piedmura leviĝo sur la drenado-sistemoj. La escepto estas de iu ĉefa kompensado en la limiganta faŭlto, kie transdon-deklivo povas provizi per grava enirpunkto. Plimulto de la sedimento eniros en la duon-grabenon sube de la senfaŭlta pendant-mura flanko ( ekzemple Bajkalo-Lago[3] ).
Famaj grabenoj
- Bajkalo, Siberio, Rusujo
- La Basin and Range Province ( baseno kaj montara provinco ) de sudokcidenta Nordameriko estas ekzemplo de multoblaj horsto/grabeno-strukturoj, inkluzive de Valo de Morto, kun Grand-sala Valo estante la plej orienta kaj Valo Owens estante la plej okcidenta.
- Centraj Malaltaĵoj ( aŭ Midland-Valo ), Skotujo
- Granda Rifto
- Guanabara-Golfo en Rio-de-Ĵanejro , Brazilujo
- Lago Tahoe, Kalifornio kaj Nevado, Usono
- Narmado-Valo en centra Barato
- la Rifto de Rio Grande del Norte Valo en Kolorado/Nov-Meksiko/Teksaso, Usono
Referencoj
Bibliografio
- McKnight, Tom L; Hess, Darrel. (2000) “The Internal Processes: Graben”, Physical Geography: A Landscape Appreciation. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, p. 417. ISBN 0-13-020263-0.
- ↑ Plena Ilustrita Vortaro 2002 p.402
- ↑ Schlumberger Oilfield Glossary
- ↑ Nelson,C.H., Karabanov,E.B., Colman,S. and Escutia,C. 1999, Tectonic and sediment supply control of deep rift lake turbidite systems: Lake Baikal, Rusujo. Geology, 27, 163–166