Ordeno de la Ora Ŝaffelo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 7: Linio 7:


== Grandaj Superuloj de la Ordeno ==
== Grandaj Superuloj de la Ordeno ==
[[Dosiero:Emperor charles v.png|thumb|right|200px|Imperiestro Karlo la 5-a montranta la insignon de la Ora Lanfloko]]
* [[Filipo la 3-a (Burgonjo)|Filipo la 3-a]], Duko de Burgonjo ([[10-a de januaro]] de [[1430]]–[[1467]]).
* [[Filipo la 3-a (Burgonjo)|Filipo la 3-a]], Duko de Burgonjo ([[10-a de januaro]] de [[1430]]–[[1467]]).
* [[Karlo la Brava]], Duko de Burgonjo (1467–[[1477]]).
* [[Karlo la Brava]], Duko de Burgonjo (1467–[[1477]]).
Linio 24: Linio 25:
[[Dosiero:Carlos II; Koning van Spanje.jpg|thumb|200px|[[Karlo la 2-a (Hispanio)|Karlo la 2-a]] kiel Granda Superulo de la Ordeno de la Ora Lanfloko fare de [[Juan Carreño de Miranda]].]]
[[Dosiero:Carlos II; Koning van Spanje.jpg|thumb|200px|[[Karlo la 2-a (Hispanio)|Karlo la 2-a]] kiel Granda Superulo de la Ordeno de la Ora Lanfloko fare de [[Juan Carreño de Miranda]].]]


* [[Ludoviko la 1-a (Hispanio)|Luis I]], Reĝo de Hispanio ([[1724]]).
* [[Ludoviko la 1-a (Hispanio)|Ludoviko la 1-a]], Reĝo de Hispanio ([[1724]]).
* [[Fernando la 6-a (Hispanio)|Fernando la 6-a (Hispanio)]], Reĝo de Hispanio ([[1746]]–[[1759]]).
* [[Fernando la 6-a (Hispanio)|Fernando la 6-a (Hispanio)]], Reĝo de Hispanio ([[1746]]–[[1759]]).
* [[Karlo la 3-a (Hispanio)|Karlo la 3-a]], Reĝo de Hispanio (1759–[[1788]]).
* [[Karlo la 3-a (Hispanio)|Karlo la 3-a]], Reĝo de Hispanio (1759–[[1788]]).
* [[Karlo la 4-a (Hispanio)|Karlo la 4-a]], Reĝo de Hispanio (1788–[[1808]]).
* [[Karlo la 4-a (Hispanio)|Karlo la 4-a]], Reĝo de Hispanio (1788–[[1808]]).

:Estis ia polemiko pri la Ordeno dum la [[Milito de Hispana Sendependiĝo|Milito de Sendependiĝo]]. La fakto ke la reĝo [[Joseph Bonaparte|Jozefo la 1-a]] konsideriĝis Superulo de la Ordeno kaj eĉ donis ĝin al [[Napoleono Bonaparte|Napoleono]] kolerigis la ekzilitan reĝon de [[Francio]] [[Ludoviko la 18-a (Francio)|Ludoviko la 18-a]], kiu redonis la insignon proteste. Post sia reveno, la nova reĝo [[Fernando la 7-a (Hispanio)|Fernando la 7-a]] nuligis ĉiujn distingojn faritajn de Jozefo Bonaparte.
:En [[1812]], la hispana Regenteco donis la Oran Lanflokon al [[Arthur Wellesley|la duko de Wellington]], kion konfirmis la reĝo Fernando la 7-a je sia enpovigo en 1813, post konsulto kun la papo [[Pio la 7-a]]. Tiele la duko de Wellington estis la unua protestanto kiu ricevis tiun distingon. Poste ankaŭ kristanoj ortodoksaj ricevis tiun konsideron.

* [[Fernando la 7-a (Hispanio)|Fernando la 7-a]], Reĝo de Hispanio (1808–[[1833]]).
* [[Isabel la 2-a (Hispanio)|Isabel la 2-a]], Reĝino de Hispanio (1833–[[1868]]).
::Ankaŭ dum la [[Karlistaj Militoj]], la partianoj de [[Carlos María Isidro de Borbón]] pridubis la legitimecon de [[Isabel la 2-a (Hispanio)|Isabel la 2-a]] kiel granda superulo de la Ordeno kaj ŝian rajton doni la Oran Lanflokon.

* [[Alfonso la 12-a (Hispanio)|Alfonso la 12-a]], Reĝo de Hispanio ([[1874]]–[[1885]]).
* [[Alfonso la 13-a (Hispanio)|Alfonso la 13-a]], Reĝo de Hispanio ([[1886]]–[[1941]]).
* [[Johano de Burbono kaj Batenbergo]], pretendanto al la trono de Hispanio kaj grafo de Barcelono ([[1941]]–[[1977]]).
* [[Johano Karlo la 1-a (Hispanio)|Johano Karlo la 1-a (Hispanio)]], Reĝo de Hispanio (ekde [[1977]]).



==Notoj==
==Notoj==

Kiel registrite je 11:02, 28 maj. 2012

Kolringo kun la Ora Lanfloko, Vieno

La Ordeno de la Ora Lanfloko estas kavalira ordeno fondita en 1429 de la Duko de Burgonjo kaj Grafo de Flandrio, nome Filipo la 3-a, por celebri sian edziĝon[1] kun la portugala princino Isabel de Avis, filino de la reĝo de Portugalio Johano la 1-a, en la urbo Bruĝo. Ĝi estis kreata laŭ la modelo de la Ordeno de la Ĝartero de Anglio, kies membro Filipo estis elektita en 1422, sed dediĉata al Sankta Andreo (Filipo estis malakceptinta tiun elekton por ne ofendi la reĝon de Francio).

Same kiel ĉe ties angla modelo, la ordeno estis dekomence limigita al malgranda nombro de kavaliroj, unue 24 sed poste pliigita al 30 en 1433 kaj al 51 en 1516. La membroj de la ordeno ne povis esti «herezuloj» kaj pro tio ĝi iĝis simbolo nur katolika dum la Reformacio. La insigno konsistas el kolringo de interplektitaj ĉeneroj el juveloj kun blua emajlo kaj ruĝaj radioj fina per pendita Ora Lanfloko aŭ Ora ŝaffelo ĉio el emajla oro. Estas du versioj pri la signifo de la ŝaffelo, el kiuj unu aludas al la mito de Jazono kaj la Ora ŝaffelo, dum la alia vidas originon en la biblia rakonto de Gedeono kaj la ŝafo proponita al Dio kiel oferbuĉo kaj danko pro la venko atingita kontraŭ madianitoj. La fajraj ĉeneroj aludas al la moto, kiun la propra duko ĉiam kunportis sur siaj armiloj: «Ante ferit quam flamma micet» («Vundu antaŭ oni vidu la flamon»).

La granda superuleco korespondis al la reĝo de Hispanio per buleo de la papoj Gregorio la 13-a, de 1574, kaj de Klemento la 8-a, de 1600. Tio ĉar post la edziniĝo de la heredontino de la krono de Burgonjo, Maria kun la arkiduko Maksimiliano la 1-a (Sankta Romia Imperio), la ordeno iĝis ligata al la Habsburgoj, kaj poste al la hispanaj Habsburgoj.

Grandaj Superuloj de la Ordeno

Imperiestro Karlo la 5-a montranta la insignon de la Ora Lanfloko

Post la morto de Karlo la 2-a, la du pretendantoj al la trono, nome Filipo de Anjou (estonta Filipo la 5-a) kaj la arkiduko Karlo (estonta imperiestro Karolo la 6-a (Sankta Romia Imperio)), montriĝis kiel grandaj superuloj de la Ordeno.

En 1725, traktato inter ambaŭ estroj agnoskis por Karolo la 6-a la konsideron de granda superulo dumvive. Post lia morto, la imperiestroj de la Sankta Ĝermana Romia Imperio edkomence kaj poste tiuj de Aŭstrio konsideriĝis kiel grandaj superuloj de la aŭstria branĉo de la Ordeno, sen atenti pri la protestoj de la hispanaj reĝoj, kiuj ĉiam plendis pro tiu senlegitimeco.

La Ora Lanfloko en Hispanio

Karlo la 2-a kiel Granda Superulo de la Ordeno de la Ora Lanfloko fare de Juan Carreño de Miranda.
Estis ia polemiko pri la Ordeno dum la Milito de Sendependiĝo. La fakto ke la reĝo Jozefo la 1-a konsideriĝis Superulo de la Ordeno kaj eĉ donis ĝin al Napoleono kolerigis la ekzilitan reĝon de Francio Ludoviko la 18-a, kiu redonis la insignon proteste. Post sia reveno, la nova reĝo Fernando la 7-a nuligis ĉiujn distingojn faritajn de Jozefo Bonaparte.
En 1812, la hispana Regenteco donis la Oran Lanflokon al la duko de Wellington, kion konfirmis la reĝo Fernando la 7-a je sia enpovigo en 1813, post konsulto kun la papo Pio la 7-a. Tiele la duko de Wellington estis la unua protestanto kiu ricevis tiun distingon. Poste ankaŭ kristanoj ortodoksaj ricevis tiun konsideron.
Ankaŭ dum la Karlistaj Militoj, la partianoj de Carlos María Isidro de Borbón pridubis la legitimecon de Isabel la 2-a kiel granda superulo de la Ordeno kaj ŝian rajton doni la Oran Lanflokon.


Notoj

  1. De P. Mellado, Francisco. Enciclopedia moderna. Diccionario universal de literatura, ciencias, artes..., volumo 33, paĝoj 284 kaj 285.