Okcidentnila viruso: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
pli da informo |
mapo |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
La '''Okcidentnila viruso''' ({{en}}: ''West Nile virus'', WNV; {{ar}}: فيروس غرب النيل) estas unu el la kontraŭgenaj [[Serotipo|serotipoj]] de [[viruso]] |
La '''Okcidentnila viruso''' ({{en}}: ''West Nile virus'', WNV; {{ar}}: فيروس غرب النيل) estas unu el la kontraŭgenaj [[Serotipo|serotipoj]] de [[viruso]]j el la familio ''[[Flaviviredoj]]'', kiuj estas kaŭzo de [[Japana encefalito]] (JE). Ĝi troviĝas kaj en [[tropiko|tropikaj]] kaj en [[moderklimata]]j regionoj kaj ĉefe infektas [[birdo]]jn, sed ankaŭ [[homo]]jn, [[ĉevalo]]jn, [[hundo]]jn, [[kato]]jn, [[vesperto]]jn, [[tamiaso]]jn, [[mefito]]jn, [[sciuro]]jn, hejmajn [[kuniklo]]jn, [[krokodilo]]jn<ref name="Steinman 2003">{{citaĵo el gazeto | aŭtoro=Steinman, A.; Banet-Noach, C.; Tal, S.; Levi, O.; Simanov, L.; Perk, S.; Malkinson, M.; Shpigel, N. | titolo=West Nile Virus Infection in Crocodiles. | gazeto= Emerging Infectious Diseases 9 (7) | paĝoj=887–889 | jaro=2003 | identigilo=pmid 12899140}}</ref> kaj [[aligatoro]]jn.<ref name="Klenk 2004">{{Citaĵo el gazeto | aŭtoro=Klenk, K.; Snow, J.; Morgan, K.; Bowen, R.; Stephens, M.; Foster, F.; Gordy, P.; Beckett, S.; Komar, N.; Gubler, D.; Bunning, M. | jaro=2004 | titol0=Alligators as West Nile Virus Amplifiers | gazeto=Emerging Infectious Diseases 10 (12) | paĝoj=2150–2155 | identigilo=doi:10.3201/eid1012.040264. PMC 3323409, pmid 15663852}}</ref> La ĉefa vojo de homa [[infekto]] estas tra piko de infektita [[kulo]]. Proksimume 80 % el la infektoj en homoj de okcidentnila viruso estas sen simptomoj<ref>{{cite web |url=http://www.CDC.gov/ncidod/Dvbid/westnile/WNV_factsheet.htm |title=West Nile Virus: What You Need to Know CDC Fact Sheet |publisher=www.CDC.gov |accessdate=2012.04.09 }}</ref>. |
||
[[Dosiero:West_Nile_virus_EM_PHIL_2290_lores.jpg|eta|La viruso]] |
[[Dosiero:West_Nile_virus_EM_PHIL_2290_lores.jpg|eta|La viruso]] |
||
| Linio 24: | Linio 24: | ||
En 1999 estis la unuaj infektiĝoj en la Amerikoj, en [[Novjorkio]]. Oni supozas, ke infektita kulo eskapis el israela aviadilo en Novjorko. Tial oni nun aplikas [[insekticido]]jn en la aviadilaj kargujoj. |
En 1999 estis la unuaj infektiĝoj en la Amerikoj, en [[Novjorkio]]. Oni supozas, ke infektita kulo eskapis el israela aviadilo en Novjorko. Tial oni nun aplikas [[insekticido]]jn en la aviadilaj kargujoj. |
||
[[Dosiero:Global_distribution_of_West_Nile_virus-CDC.gif|eta|Landoj kun infektoj en 2006]] |
|||
== Geografia distribuado == |
== Geografia distribuado == |
||
Ĝis nun la viruso ekzistas en Afriko, kelkaj aziaj landoj, sud-orienta, suda kaj centra Eŭropo, Norda Ameriko kaj Aŭstralio. |
Ĝis nun la viruso ekzistas en Afriko, kelkaj aziaj landoj, sud-orienta, suda kaj centra Eŭropo, Norda Ameriko, Urugvajo kaj Aŭstralio. |
||
== Kontraŭbatalo == |
== Kontraŭbatalo == |
||
| Linio 34: | Linio 35: | ||
Kuracilo ĝis nun ne ekzistas, sed oni laboras pri [[antikorpo]], kiu sukcesas kontraŭbatali la viruson en musoj<ref>{{citaĵo el gazeto | aŭtoro=Thompson BS1, Moesker B, Smit JM, Wilschut J, Diamond MS, Fremont DH | titolo=A therapeutic antibody against west nile virus neutralizes infection by blocking fusion within endosomes | gazeto=PLoS Pathogens | jaro=2009 | monato=majo | url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2679195/ }}</ref>. |
Kuracilo ĝis nun ne ekzistas, sed oni laboras pri [[antikorpo]], kiu sukcesas kontraŭbatali la viruson en musoj<ref>{{citaĵo el gazeto | aŭtoro=Thompson BS1, Moesker B, Smit JM, Wilschut J, Diamond MS, Fremont DH | titolo=A therapeutic antibody against west nile virus neutralizes infection by blocking fusion within endosomes | gazeto=PLoS Pathogens | jaro=2009 | monato=majo | url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2679195/ }}</ref>. |
||
{{projektoj|commonscat=West Nile virus}} |
|||
==Notoj== |
==Notoj== |
||
<references/> |
<references/> |
||
Kiel registrite je 12:05, 28 sep. 2014
La Okcidentnila viruso (angle: West Nile virus, WNV; arabe: فيروس غرب النيل) estas unu el la kontraŭgenaj serotipoj de virusoj el la familio Flaviviredoj, kiuj estas kaŭzo de Japana encefalito (JE). Ĝi troviĝas kaj en tropikaj kaj en moderklimataj regionoj kaj ĉefe infektas birdojn, sed ankaŭ homojn, ĉevalojn, hundojn, katojn, vespertojn, tamiasojn, mefitojn, sciurojn, hejmajn kuniklojn, krokodilojn[1] kaj aligatorojn.[2] La ĉefa vojo de homa infekto estas tra piko de infektita kulo. Proksimume 80 % el la infektoj en homoj de okcidentnila viruso estas sen simptomoj[3].
Simptomoj
Simptomoj de infektiĝo povas montriĝi post inkubacia tempo inter 2 kaj 15 tagoj. Ili povas esti diversaj, ekzemple:
- Proksimume 20 % el la malsanuloj suferas je okcidentnila febro (ONF), simptome simila al gripo.
- Okcidentnila meningito (ONM) manifestiĝas per febro, kapdoloro kaj rigidiĝo de la nuko.
- Okcidentnila meningo-encefalito atakas kaj la cerbon kaj la meningojn.
- Okcidentnila poliomjelito kaŭzas paralizajn simptomojn. Ĝi trafas malpli ol 1 de la malsanuloj.
Transdono
Kiel menciite la viruso transdoniĝas precipe per kulo-pikoj. Kuloj povas transdoni ĝin inter diversaj specoj de varmsangaj bestoj, ekzemple birdoj kaj homoj, sed ankaŭ kelkaj reptilioj.
Teorie eblas infekto per transfuzo de sango inter homoj, sed neniu kazo tia estas konata.
Historio
Kvankam ekzistas hipotezo, ke Aleksandro la Granda mortis pro okcidentnila febro, la unua dokumentita okazo estis en 1937 en la Okcident-Nila Subregiono de Ugando. De ĝi la viruso kaj la simptomaroj ricevis sian nomon.
En 1957 estis homaj infektiĝoj en Israelo; en 1960 oni trovis la viruson en ĉevaloj en Egiptio kaj Francio. Ekde 1996 ĝi disvastiĝas en sud-orienta Eŭropo.
En 1999 estis la unuaj infektiĝoj en la Amerikoj, en Novjorkio. Oni supozas, ke infektita kulo eskapis el israela aviadilo en Novjorko. Tial oni nun aplikas insekticidojn en la aviadilaj kargujoj.
Geografia distribuado
Ĝis nun la viruso ekzistas en Afriko, kelkaj aziaj landoj, sud-orienta, suda kaj centra Eŭropo, Norda Ameriko, Urugvajo kaj Aŭstralio.
Kontraŭbatalo
Por kontraŭi la disvastigon de la viruso oni batalas kontraŭ la kuloj, kiuj portas ĝin. Krome en landoj, kiu ĝis nun estas seninfektaj, oni dum la inkubacia tempo ne akceptas sangodonacojn de homoj, kiuj vojaĝis en infektitaj regionoj.
Kuracilo ĝis nun ne ekzistas, sed oni laboras pri antikorpo, kiu sukcesas kontraŭbatali la viruson en musoj[4].
Notoj
- ↑ Steinman, A.; Banet-Noach, C.; Tal, S.; Levi, O.; Simanov, L.; Perk, S.; Malkinson, M.; Shpigel, N. (2003). “West Nile Virus Infection in Crocodiles.”, Emerging Infectious Diseases 9 (7), p. 887–889. pmid 12899140.
- ↑ Klenk, K.; Snow, J.; Morgan, K.; Bowen, R.; Stephens, M.; Foster, F.; Gordy, P.; Beckett, S.; Komar, N.; Gubler, D.; Bunning, M. (2004). “{{{Titolo}}}”, Emerging Infectious Diseases 10 (12), p. 2150–2155. doi:10.3201/eid1012.040264. PMC 3323409, pmid 15663852.
- ↑ West Nile Virus: What You Need to Know CDC Fact Sheet. www.CDC.gov. Alirita 2012.04.09.
- ↑ Thompson BS1, Moesker B, Smit JM, Wilschut J, Diamond MS, Fremont DH (majo 2009). “A therapeutic antibody against west nile virus neutralizes infection by blocking fusion within endosomes”, PLoS Pathogens.