Pamiro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e korekto, ĉar punkto estas dekuma signo por la ŝablono, ne apartigilo por miloj! vidu la komenton en la ŝablona dokumentado |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj |
||
| Linio 18: | Linio 18: | ||
[[Dosiero:Pamir.svg|thumb|250px|right|<center>mapo de la montaro Pamiro]] |
[[Dosiero:Pamir.svg|thumb|250px|right|<center>mapo de la montaro Pamiro]] |
||
[[Dosiero:Pamir panorama.jpg|thumb|250px|right|<center>montoj en la montaro Pamiro]] |
[[Dosiero:Pamir panorama.jpg|thumb|250px|right|<center>montoj en la montaro Pamiro]] |
||
'''Pamiro''' estas [[alta montaro]] en [[Centra Azio]]. La nomo laŭ indikoj de la germanlingva enciklopedio ''Der Große Brockhaus'' venu el la [[Tjurka lingvaro]] kun signifo "malvarma stepa paŝtejo", laŭ la anglalingva ''The Columbia Encyclopedia'' tamen malsamopinie el la [[persa lingvo]] kun signifo "monda tegmento". |
'''Pamiro''' estas [[alta montaro]] en [[Centra Azio]]. La nomo laŭ indikoj de la germanlingva enciklopedio ''Der Große Brockhaus'' venu el la [[Tjurka lingvaro]] kun signifo "malvarma stepa paŝtejo", laŭ la anglalingva ''The Columbia Encyclopedia'' tamen malsamopinie el la [[persa lingvo]] kun signifo "monda tegmento". |
||
== Geografio == |
== Geografio == |
||
La montaro, kiu laŭ la nuna lingvouzo kune kun la [[Himalajo]] kaj la [[Tibeta Altebenaĵo]] nomatas la "[[Monda Tegmento]]", havas areon de proksimume 120.000 km², el kiuj 1.200 km² estas [[glaĉero]]j. La pleja nordo de la geologie falda montaro apartenas al la ŝtato [[Kirgizio]], la oriento al [[Ĉinio]], la sudo al [[Afganio]] kaj la resto al [[Taĝikio]]. La montaro Pamiro ligas plurajn el la grandaj montaroĉenoj de Azio: [[Tianŝan]] en la nordo, [[Karakorum]] en la sudo, [[Kunlun Ŝan]] (la supra parto de la rivero [[Jarkend]] estas la limo) en la sudoriento kaj [[Hindukuŝo]] en la sudokcidento. En la oriento la Pamira teritorio tuŝas la [[Tibeta Altebenaĵo|Tibetan Altebenaĵon]]. |
La montaro, kiu laŭ la nuna lingvouzo kune kun la [[Himalajo]] kaj la [[Tibeta Altebenaĵo]] nomatas la "[[Monda Tegmento]]", havas areon de proksimume 120.000 km², el kiuj 1.200 km² estas [[glaĉero]]j. La pleja nordo de la geologie falda montaro apartenas al la ŝtato [[Kirgizio]], la oriento al [[Ĉinio]], la sudo al [[Afganio]] kaj la resto al [[Taĝikio]]. La montaro Pamiro ligas plurajn el la grandaj montaroĉenoj de Azio: [[Tianŝan]] en la nordo, [[Karakorum]] en la sudo, [[Kunlun Ŝan]] (la supra parto de la rivero [[Jarkend]] estas la limo) en la sudoriento kaj [[Hindukuŝo]] en la sudokcidento. En la oriento la Pamira teritorio tuŝas la [[Tibeta Altebenaĵo|Tibetan Altebenaĵon]]. |
||
La averaĝa alteco de la montaro estas inter 3.600 ĝis 4.400 m, kio plejparte estas super la limo de arba kreskado, kiu ĉi-tie troviĝas ĉe 3.700 metroj super la [[marnivelo]]. En la montaro Pamiro fontas inter alie la samnoma rivero ''Pamiro'', kiu poste enfluas la riveron ''Pjandaŝ''. La plej granda lago en la montaro estas la lago [[Kara-Kul]] en Taĝikio. |
La averaĝa alteco de la montaro estas inter 3.600 ĝis 4.400 m, kio plejparte estas super la limo de arba kreskado, kiu ĉi-tie troviĝas ĉe 3.700 metroj super la [[marnivelo]]. En la montaro Pamiro fontas inter alie la samnoma rivero ''Pamiro'', kiu poste enfluas la riveron ''Pjandaŝ''. La plej granda lago en la montaro estas la lago [[Kara-Kul]] en Taĝikio. |
||
Relative ofte okazas [[tertremo]]j, per unu el ili dum la jaro [[1911]] ekestis la lago Sares. La klimato estas malvarma, venta kaj seka. La enloĝantoj plejparte bredas [[jako]]jn kaj [[ŝafo]]jn. |
Relative ofte okazas [[tertremo]]j, per unu el ili dum la jaro [[1911]] ekestis la lago Sares. La klimato estas malvarma, venta kaj seka. La enloĝantoj plejparte bredas [[jako]]jn kaj [[ŝafo]]jn. |
||
| Linio 30: | Linio 30: | ||
Inter la montoj de la montaro Pamiro estas inter alie: |
Inter la montoj de la montaro Pamiro estas inter alie: |
||
* [[Kongur]] (''Kungur Tagh''), 7719 metroj da alteco, [[Ĉinio]] |
* [[Kongur]] (''Kungur Tagh''), 7719 metroj da alteco, [[Ĉinio]] |
||
* [[Kungur Tjube Tagh]], 7595 metroj da alteco, Ĉinio (kroma montopinto de la monto Kongur) |
* [[Kungur Tjube Tagh]], 7595 metroj da alteco, Ĉinio (kroma montopinto de la monto Kongur) |
||
* [[Muztagata]], 7546 metroj da alteco, Ĉinio |
* [[Muztagata]], 7546 metroj da alteco, Ĉinio |
||
* [[Montopinto Ismail Samani|Pik ''(montopinto)'' Ismoil Somoni]] (antaŭe ''Pik Komunismo'', ''Pik Stalino''), 7495 metroj da alteco, [[Taĝikio]] (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj") |
* [[Montopinto Ismail Samani|Pik ''(montopinto)'' Ismoil Somoni]] (antaŭe ''Pik Komunismo'', ''Pik Stalino''), 7495 metroj da alteco, [[Taĝikio]] (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj") |
||
* [[Pik Lenina]] (antaŭe ''Pik Kaufmann''), 7134 metroj da alteco, Taĝikio/[[Kirgizio]] (Trans-Alai-montoĉeno) |
* [[Pik Lenina]] (antaŭe ''Pik Kaufmann''), 7134 metroj da alteco, Taĝikio/[[Kirgizio]] (Trans-Alai-montoĉeno) |
||
* [[Pik Korĵenevskaja]], 7105 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj") |
* [[Pik Korĵenevskaja]], 7105 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj") |
||
* [[Pik Revolucio]], 6974 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Jazgulem) |
* [[Pik Revolucio]], 6974 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Jazgulem) |
||
* [[Pik Moskvo]], 6785 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno [[Petro la 1-a (Rusio)|Petro la 1-a]]) |
* [[Pik Moskvo]], 6785 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno [[Petro la 1-a (Rusio)|Petro la 1-a]]) |
||
* [[Pik Karlo Markso]], 6726 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja) |
* [[Pik Karlo Markso]], 6726 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja) |
||
* [[Pik Garmo]], 6595 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj") |
* [[Pik Garmo]], 6595 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj") |
||
* [[Pik Engels]], 6510 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja) |
* [[Pik Engels]], 6510 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja) |
||
* [[Monto de la Sovetuniaj Oficiroj]], 6233 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Muskol) |
* [[Monto de la Sovetuniaj Oficiroj]], 6233 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Muskol) |
||
| Linio 45: | Linio 45: | ||
* [[Pik Patĉor]], 6083 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ruŝan) |
* [[Pik Patĉor]], 6083 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ruŝan) |
||
* [[Pik Skalisti]], 5707 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝugnan) |
* [[Pik Skalisti]], 5707 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝugnan) |
||
* [[Pik Kisildangi]], 5704 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Suda Aliĉur) |
* [[Pik Kisildangi]], 5704 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Suda Aliĉur) |
||
'''Noto''': La montopintoj de la Kongur- kaj Muztagata-grupo en iuj fontoj kalkuliĝas al la najbara montaro [[Kunlun]], kaj laŭ tiu kalkulo la Pik Ismoil Somoni estus la plej alta montopinto de la Pamiro. |
'''Noto''': La montopintoj de la Kongur- kaj Muztagata-grupo en iuj fontoj kalkuliĝas al la najbara montaro [[Kunlun]], kaj laŭ tiu kalkulo la Pik Ismoil Somoni estus la plej alta montopinto de la Pamiro. |
||
| Linio 53: | Linio 53: | ||
== Eksteraj ligiloj == |
== Eksteraj ligiloj == |
||
{{ |
{{EL}} [http://www.pamirs-tourism.org/ taĝikia turisma paĝaro pri la montaro Pamiro] |
||
{{ |
{{EL}} [http://www.pamirs.org/ "Pamiro - la monda tegmento" (paĝoj anglaj)] |
||
{{ |
{{EL}} [http://web.archive.org/web/20010428003944/http://www.geocities.com/pamirmountains/ "En la koro de la Pamiro" (paĝoj same anglaj)] |
||
[[Kategorio:Montaroj]] |
[[Kategorio:Montaroj]] |
||
Kiel registrite je 20:55, 3 nov. 2015
| Pamiro | ||
|---|---|---|
 Qullai Ismoili Somonī.
| ||
| ||
| montara sistemo | ||
| La plej alta punkto | Kongur (7 649 m) | |
| Longeco | 500 km | |
| Areo | 120 000 km² | |
| Supra tutaĵo | Alpa-himalaja sistemo | |
| Najbaraj tutaĵoj | Hindukuŝo Tianŝan Karakorumo | |
| Subaj tutaĵoj | Okcidenta Pamiro Orienta Pamiro Vaĥana Pamiro Ĉina Pamiro | |
| Kontinento | Azio | |
| Situo |  Kirgizio  Taĝikio  Afganio  Ĉinio
| |
| Akvejo | Amudarjo Tarim | |
Pamiro estas alta montaro en Centra Azio. La nomo laŭ indikoj de la germanlingva enciklopedio Der Große Brockhaus venu el la Tjurka lingvaro kun signifo "malvarma stepa paŝtejo", laŭ la anglalingva The Columbia Encyclopedia tamen malsamopinie el la persa lingvo kun signifo "monda tegmento".
Geografio
La montaro, kiu laŭ la nuna lingvouzo kune kun la Himalajo kaj la Tibeta Altebenaĵo nomatas la "Monda Tegmento", havas areon de proksimume 120.000 km², el kiuj 1.200 km² estas glaĉeroj. La pleja nordo de la geologie falda montaro apartenas al la ŝtato Kirgizio, la oriento al Ĉinio, la sudo al Afganio kaj la resto al Taĝikio. La montaro Pamiro ligas plurajn el la grandaj montaroĉenoj de Azio: Tianŝan en la nordo, Karakorum en la sudo, Kunlun Ŝan (la supra parto de la rivero Jarkend estas la limo) en la sudoriento kaj Hindukuŝo en la sudokcidento. En la oriento la Pamira teritorio tuŝas la Tibetan Altebenaĵon.
La averaĝa alteco de la montaro estas inter 3.600 ĝis 4.400 m, kio plejparte estas super la limo de arba kreskado, kiu ĉi-tie troviĝas ĉe 3.700 metroj super la marnivelo. En la montaro Pamiro fontas inter alie la samnoma rivero Pamiro, kiu poste enfluas la riveron Pjandaŝ. La plej granda lago en la montaro estas la lago Kara-Kul en Taĝikio.
Relative ofte okazas tertremoj, per unu el ili dum la jaro 1911 ekestis la lago Sares. La klimato estas malvarma, venta kaj seka. La enloĝantoj plejparte bredas jakojn kaj ŝafojn.
Montoj
Inter la montoj de la montaro Pamiro estas inter alie:
- Kongur (Kungur Tagh), 7719 metroj da alteco, Ĉinio
- Kungur Tjube Tagh, 7595 metroj da alteco, Ĉinio (kroma montopinto de la monto Kongur)
- Muztagata, 7546 metroj da alteco, Ĉinio
- Pik (montopinto) Ismoil Somoni (antaŭe Pik Komunismo, Pik Stalino), 7495 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj")
- Pik Lenina (antaŭe Pik Kaufmann), 7134 metroj da alteco, Taĝikio/Kirgizio (Trans-Alai-montoĉeno)
- Pik Korĵenevskaja, 7105 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj")
- Pik Revolucio, 6974 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Jazgulem)
- Pik Moskvo, 6785 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Petro la 1-a)
- Pik Karlo Markso, 6726 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja)
- Pik Garmo, 6595 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj")
- Pik Engels, 6510 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja)
- Monto de la Sovetuniaj Oficiroj, 6233 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Muskol)
- Pik Majakovskij, 6095 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja)
- Pik Patĉor, 6083 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ruŝan)
- Pik Skalisti, 5707 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝugnan)
- Pik Kisildangi, 5704 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Suda Aliĉur)
Noto: La montopintoj de la Kongur- kaj Muztagata-grupo en iuj fontoj kalkuliĝas al la najbara montaro Kunlun, kaj laŭ tiu kalkulo la Pik Ismoil Somoni estus la plej alta montopinto de la Pamiro.
Bibliografio
- Anonimo 1957 : Du konkeroj de ĉinaj montgrimpantoj, Geografia Revuo, 2(2), 18-19
Eksteraj ligiloj
Ŝablono:EL taĝikia turisma paĝaro pri la montaro Pamiro Ŝablono:EL "Pamiro - la monda tegmento" (paĝoj anglaj) Ŝablono:EL "En la koro de la Pamiro" (paĝoj same anglaj)