Suicidletero
Sinmortiga letero (aŭ pli latine Suicidletero aŭ simple noto) estas letero kun mesaĝo postlasita de persono kiu faras sinmortigon aŭ provas fari sinmortigon. La letero povas esti en diversaj formoj, kiel skriba noto, sona aŭ videoregistraĵo. La enhavo de la letero povas esprimi diversajn mesaĝojn de la skribinto, kiel ekzemple sinkulpigo aŭ la kulpigo de la tuja ĉirkaŭaĵo por malfacilaĵoj kaj malsukcesoj travivitaj de la skribinto en sia vivo, deziroj kaj instrukcioj de la skribinto post lia morto, kaj pli; Ofte la enhavo esprimas potencajn emociojn de la skribinto [1].
Oni taksas, ke 15-30% de sinmortigoj estas akompanataj de sinmortiga noto; Estas multaj diferencoj en ĉi tiu procento inter malsamaj kulturoj [2] [3] [4]. Studoj trovis ke skribi leteron kaze de sinmortigo estas pli ofta inter virinoj kaj junularo; La leteroj de junuloj tendencis esti pli longaj, riĉaj je emocioj kaj ofte inkluzivis peton de pardono [5].
Sinmortigleteroj estas objekto de intereso por mortenketistoj kaj akademiaj esploristoj, parte ĉar ili povas disponigi rigardeton en la internan mondon de la skribinto, liajn sentojn kaj motivojn antaŭ farado de sinmortigo [4]. Tamen, ĉar diferencoj estis trovitaj inter la karakterizaĵoj de sinmortigintoj kiuj postlasis suicidleteron, kaj tiuj kiuj ne faris, estas argumentite ke neniuj konkludoj povas esti trovitaj de tiuj leteroj koncerne la internan mondon de ĉiuj sinmortigoj [6]. Ĉiuokaze el jura vidpunkto tre ofte la apero de suicidletero estas ĉefa pruvo, ke temas pri suicido kaj ne pri murdo.
La verkistoj Hunter S. Thompson kaj Virginia Woolf estas konataj, interalie, ke ili forlasis tian leteron antaŭ ol ili prenis siajn vivojn.
Kialoj[redakti | redakti fonton]
Povas esti pluraj kialoj, kial iu lasas sinmortigan leteron. Jen kelkaj ekzemploj.
- Forigi aŭ pliigi la kulpon de la postlasitaj. Ĝi dependas de kia rilato la persono havis kun ili.
- Ekspliko de la kialo de la sinmortigo.
- Kunhavigi sentojn kaj pensojn, kiujn la persono antaŭe ne kuraĝis kunhavigi.
- Por diri al parencoj kiom feliĉaj ili estas kun ili.
- Instrukcioj por entombigo, redistribuo de propraĵoj ankaŭ similaj.
- Konfeso de krima ago. ekz. murdo
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Incidence of note-leaving remains constant despite increasing suicide rates. Psychiatry and Clinical Neurosciences. 2005
- ↑ Gelder, M., Mayou, R., & Geddes, J. (2005). Psychiatry. Oxford University Press
- ↑ O'Donnell I, Farmer R, Suicide notes. Catalan J. Br. J. Psychiatry, 1993; 163: 45–48.
- ↑ 4,0 4,1 Kuwavara et al., Differences in characteristics between suicide victims who left notes or not, Journal of affective disorders, 2006, 94(3), 145-149
- ↑ Ho TP, Yip PS, Chiu CW, Halliday P. Suicide notes: What do they tell us? Acta Psychiatr. Scand. 1998; 98: 467–473.
- ↑ Heim N, Lester D. Do suicides who write notes differ from those who do not? A study of suicides in West Berlin. Acta Psychiatr. Scand. 1990; 82: 372–373
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- kolekto de suicidaj notoj kaj leteroj
- famaj suicidaj notoj—mortantaj vortoj de famaj homoj
- La Prezento de la Memo en Suicidaj Notoj de David Lester kaj Bijou Yang