Thomas Reid
| Thomas Reid | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Thomas Reid | |||||
| Naskiĝo | 26-an de aprilo 1710 en Strachan | ||||
| Morto | 7-an de oktobro 1796 (86-jaraĝa) en Glasgovo | ||||
| Religio | protestantismo vd | ||||
| Lingvoj | angla vd | ||||
| Ŝtataneco | Reĝlando de Granda Britio  vd
| ||||
| Alma mater | Universitato de Aberdeen vd
| ||||
| Familio | |||||
| Patro | Lewis Reid (en)  vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | filozofo verkisto matematikisto bibliotekisto universitata instruisto vd
| ||||
| Laborkampo | Metafiziko kaj etiko vd
| ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | An Inquiry into the Human Mind: on the Principles of Common Sense ❦ Essays on the Intellectual Powers of Man ❦ Essays on the Active Powers of the Human Mind vd | ||||
| |||||
| |||||
Filozofo 
| |||||
| Skolo/tradicio | Skota Skolo de Komuna Senco | ||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Thomas REID [riːd] (naskiĝis la 26-an de aprilo[jul.]/ 7-an de majo 1710[greg.], mortis la 7-an de oktobro 1796) estis religie trejnita skota filozofo. Li estis fondinto de la Skota Skolo de Komuna Senco kaj ludis gravan rolon en la Skota Klerismo. En 1783 li estis kunfondinto de la Reĝa Societo de Edinburgo. Samtempulo de David Hume, Reid estis ankaŭ "la plej frua kaj plej feroca kritikanto de Hume".[1]
Li studis en la Universitato de Aberdeen kaj iĝis religiulo de la Eklezio de Skotlando. Poste li estis profesoro de Morala Filozofio en la Universitato de Glasgovo, kien li estis alvokita kiel anstataŭanto de Adam Smith.
Reid kredis, ke la komuna saĝo (speciale en la filozofia senco de "sensus communis" -komuna senco-) estas, aŭ almenaŭ estu, je la fundamento de ĉiu filozofia esploro.[2] Li diskonsentis el Hume, kiu asertis, ke oni neniam povas koni tion je kiu la ekstera mondo konsistas ĉar onia kono estas limigita al la ideoj en la menso, kaj el George Berkeley, kiu asertis, ke la ekstera mondo estas nur ideoj en la menso. Kontraste, Reid postulis, ke la fundamento sur kiu onia "sensus communis" estas konstruita pravigas onian kredon, ke estas ekstera mondo.
Verkoj
[redakti | redakti fonton]- 1764. An Inquiry into the Human Mind on the Principles of Common Sense (tradukita al moderna angla). (Faksimilo de la elsono de 1823)
- 1785. Essays on the Intellectual Powers of Man. (Faksimilo)
- 1788. Essays on the Active Powers of the Human Mind. Faksimilo)
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Barker, Stephen kaj Tom Beauchamp, eld., Thomas Reid: Critical Interpretations, University City Science Center, 1976.
- Terence Cuneo, René van Woudenberg (eld.), The Cambridge Companion to Thomas Reid, Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
- Daniels, Norman. Thomas Reid's Inquiry:The Geometry of Visibles and the Case for Realism. Stanford, CA: Stanford University Press.
- Davis, William C., Thomas Reid's Ethics: Moral Epistemology on Legal Foundations. Continuum International, 2006. (ISBN 0-8264-8809-9)
- Ducheyne, Steffen. "Reid's Adaptation and Radicalization of Newton's Natural Philosophy". History of European Ideas 32 (2006) 173–189.
- Roger D. Gallie, Thomas Reid and the Way of Ideas, Dordrecht: Kluwer, 1989.
- Haldane, John. "Reid, Scholasticism, and Current Philosophy of Mind" en M. Delgano kaj E. Matthews, eld., The Philosophy of Thomas Reid. Dordrecht: Kluwer, 1989.
- Lehrer, Keith. Thomas Reid. London: Routledge, 1989.
- Rowe, William. Thomas Reid on Freedom and Morality. Ithaca, NY: Cornell University Press, 1991.
- Wolterstorff, N. Thomas Reid and the Story of Epistemology. Cambridge: Cambridge University Press, 2001.
Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Vidu Craig G. Bartholomew kaj Michael W. Goheen, Christian Philosophy p. 138 (Baker Academic, 2013).
- ↑ Thomas Reid. Metaphysics Research Lab, Stanford University. 2016.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- The Papers of Thomas Reid en la Universitato de Aberdeen.
- The Edinburgh Edition of Thomas Reid – critical edition of Reid's philosophical treatises and previously unpublished materials
- Reid's Inquiry into the Human Mind, Essays on the Active Powers..., and Essays on the Intellectual powers..., slightly modified for easier reading.
- Thomas Reid at Google Books
- Common Sense Philosophy, BBC Radio 4 discussion with A.C. Grayling, Melissa Lane & Alexander Broadie (In Our Time, 21a de Junio 2007)