Kolegio Triunuo - Vikipedio

Ne konfuzu kun Universitato de Dublino kaj ankaŭ ne kun la Triunua kolegio de Kembriĝo

Kolegio Triunuo

collegiate university ^(en)
neprofitcela organizaĵo

moto

Perpetuis futuris temporibus duraturam
(Ĝi daŭros en senfinajn estontajn tempojn)

Informoj

fondodato

3-a de marto 1592

fondinto(j)

Elizabeto la 1-a ^vd

speco

publika urba

Situo

Geografia situo

53° 20′ 40″ N, 6° 15′ 28″ U (mapo)53.3444-6.2577Koordinatoj: 53° 20′ 40″ N, 6° 15′ 28″ U (mapo)

lando

Irlando

urbo

Dublino

Nombroj

nombro de studentoj

18 174 ^vd (stato: 2016)

retejo

Oficiala retpaĝaro [+]

Listoj

membro de

^vd

filioj

UK Web Archive ^(en)

^vd

Partoj
Partoj	Biblioteko Trinity College (Dublino) ^vd

Kolegio Triunuo

v • d • r

Kolegio Triunuo aŭ Universitato de Dublino (angle: Trinity College; irlande: Coláiste na Tríonóide) estas la plej malnova akademia institucio en Irlando ^[1]^[2]. La institucio estis establita en Dublino fare de Elizabeto la 1-a en 1592 kaj situas en la koro de Dublino, kontraŭ la malnova Parlamentejo de Irlando. Trinity College enhavas kombinaĵon de novaj kaj malnovaj konstruaĵoj, plurajn ampleksajn kortojn, kaj du herbkampojn ^[3].

La akademia institucio enhavas kolegion kaj universitaton, kie la kolegio estas fakte la nura institucio de la universitato, tiel fakte la du institucioj estas unu. La nura diferenco inter la du institucioj estas ke dum la kolegio respondecas pri la instruplanoj, kaj la akademia kunlaborantaro, la akademio respondecas pri atestado de la gradoj de la kolegiodiplomitoj. La universitato apartenas al la Koimbra Grupo, internacia asocio de 41 universitatoj en Eŭropo, kaj ankaŭ membras en la Ligo de Eŭropaj Esploraj Universitatoj.

En 2019, Mary McAleese estis nomumita por funkcii kiel la prezidanto de la universitato. Ŝi anstataŭis Mary Robinson, kiu havis tiun ĉi postenon ekde 1998. Ambaŭ estis la unuaj virinoj se temas pri gvidi la universitaton ekde ĝia fondo en 1592, kaj antaŭ tio estis la unuaj se temas pri funkcii kiel prezidanto de Irlando.

Fakultatoj

[redakti | redakti fonton]

Aktuale en 2021, la kolegio estas organizita en tri fakultatoj kiuj estas dividitaj en 24 lernejojn ^[4]:

fakultato de Artoj, Homaj kaj Sociaj Sciencoj
fakultato de Inĝenierio, Matematiko kaj Sciencoj
fakultato de Sansciencoj

Historio

[redakti | redakti fonton]

Trinity estis establita per reĝa dekreto de reĝino Elizabeto la 1-a en 1592. La Dublinaj urbaŭtoritatoj donis al la universitato la terojn de la "Ĉiuj Sanktuloj" monaĥejo, kiu tiam situis sudoriente de la urbomuro. Tra la jaroj, ĉar Dublino disetendiĝis en la sudokcidento, la kolegio iĝis la centro de la grandurbo.

En ĝiaj fruaj jaroj, Trinity malfermis siajn pordojn nur al la membroj de la protestanta komunumo. En 1793, la unuaj katolikaj studentoj estis rekrutitaj en la kolegio. En 1873, ĉiuj religiaj alirekzamenoj estis aboliciitaj ^[5]. En 1904, la unua studento estis rekrutita ĉe Trinity, kaj en 1934, virino estis akceptita kiel profesoro, por la unua fojo en la historio de la universitato ^[6].

La universitata biblioteko enhavas multajn antikvajn librojn, la plej fama el kiuj estas la "Libro de Kells", kies skribo estas atribuita al Sankta Kolumba (kvankam oni supozas, ke ĝi estis verkita de postaj monaĥoj, kaj dediĉita al Columba). La libro estas ĉefverko de religia skribo, kaj ĝi inkludas imponan kaligrafion kaj grandiozajn pentraĵojn. Tiu biblioteko ankaŭ funkcias kiel deponejo por libroj publikigitaj en Irlando kaj Britio.

Notindaj eks-studentoj

[redakti | redakti fonton]

La universitato edukis multaj de plejpartoj de sukcesaj poetoj de Irlando, dramistoj kaj aŭtoroj, inkluzivanta Oscar Wilde, Jonathan Rapida, Bram Stoker, Percy French, Sheridan Le Fanu, William Trevor, John Millington Synge, Oliver Goldsmith, Thomas Moore kaj William Congreve; Nobel Laŭreatoj Samuel Beckett, Ernest Walton, Mairead Maguire kaj William Cecil Campbell; eksaj Prezidantoj de Irlando Douglas Hyde, Éamon de Valera, Mary Robinson kaj Mary McAleese; filozofoj Georgo Berkeley kaj Edmund Burke; politikistoj David Norris, Edward Carson, Robert Emmet, Wolfe Tone kaj John Redmond, tiel kiel matematikistoj Georgo Salmon, Robert Mallet, Bartholomew Lloyd kaj William Rowan Hamilton. Rimarkindaj fakultataj membroj ĉe la universitato inkluzivis Humphrey Lloyd, J. B. Bury kaj E. T. Whittaker.

Galerio

[redakti | redakti fonton]

Paĝo de la Libro de Kells, unu el la grandaj artaj atingoj de la irlandaj monaĥoj en la Mezepoko
La Libro de Kells estas la plej fama de la volumoj en la Triunuo Altlerneja Biblioteko. Montrita ĉi tie estas la Madonna kaj Infano de Kells (folio 7v).
"La longa ĉambro" en la malnova Biblioteko de Trinity College
La scienca galerio, malfermita en 2008.
Skulptaĵo Sphere Within Sphere de Arnaldo Pomodoro staras ekster la Berkeley Biblioteko ^[7].