Virinoj en Armenio
.jpg)
Virinoj en Armenio ricevas oficiale garantiitan seksegalecon ekde la establado de la Respubliko Armenio en 1991. Tio rajtigis virinojn aktive partopreni ĉiujn sferojn de armena vivo. Armenaj virinoj ekhavis eminentecon en distro, politiko kaj aliaj kampoj.
Laboro kaj komerco
[redakti | redakti fonton]Laŭ la Grant Thornton International komercenketo, (2011) 29% de pintnivelaj manaĝeraj pozicioj en Armenio estis okupitaj fare de virinoj en 2010. Tamen, tiu nombro malkreskis al 23% en 2011. Bazite sur raporto fare de la Unuiĝintaj Nacioj, ekzistis 24 inaj urbestroj kaj komunumestroj en Armenio en 2011; pli malproksimaj 50 virinoj tenis malsupra-nivelajn administrajn poziciojn.
Hejma vivo
[redakti | redakti fonton]Laŭ la Monda Organizaĵo pri Sano, inter 10% kaj 60% de armenaj virinoj suferspertis hejmperforton kaj perforton en 2002; la necerteco de la datenoj ŝuldiĝis al la subraportado de hejma perforto en Armenio. Underreporting laŭdire okazas pro la traktado de hejma perforto kiel privata familiotemo.[1] Ekzistas neniuj etablitaj leĝoj kontraŭ hejma agreso kaj seks-bazita antaŭjuĝo en Armenio. Krome, disiĝante de edzo, eĉ malkvietajn unu, kialojn "socian malhonoron", kun la familioj de virinoj kiuj arkivas por eksgeedziĝo aŭ raporta hejma perforto estanta konsideritaj kiel hontigitaj. Aliaj kontribui faktorojn inkludas la mankon de armenaj virinoj de, aŭ pli malalta nivelo de, eduko koncerne iliajn rajtojn kaj kiel por protekti sin kontraŭ fitraktado.
Politika statuso
[redakti | redakti fonton]En majo 2007, tra la leĝdona dekreto konata kiel "la seksa kvotleĝo", pli armenaj virinoj estis instigitaj por veni engaĝitaj en politiko. Tiun jaron, nur sep virinoj okupis parlamentajn poziciojn. Inter tiuj inaj politikistoj estis Hranush Hakobyan, la plej long-servanta virino en la Provinca juĝejo de Armenio.[2] La relativa manko de virinoj en la registaro de Armenio kondukis al armenaj virinoj estantaj pripensita "inter la plej subreprezentitaj" kaj "inter la plej malsupraj en la mondo" fare de eksterlandaj observantoj.[2] Krome, la loko de armenaj virinoj en politiko ofte estas situanta en la privatsfero. Ofte ilia eniro en la publika sfero estas nur aprezita kiam ili reflektas la bildon de la virineca idealo bazita sur sociaj atendoj, kiuj daŭre metas barieron sur la politikan, socian, kaj ekonomian alireblecon por virinoj.
Sano kaj socia bonfarto
[redakti | redakti fonton]En 2010 kaj 2011, dum la Monato de Women kaj kiel parto de la "por You, ulinoj" bonfara programo, la Surb Astvatcamayr Medicina Centro en la armena ĉefurbo de Erevano ofertis liberajn ginekologiajn kaj kirurgiajn servojn al la virinoj de Armenio por plena monato. Virinoj de trans la lando alvenis serĉante terapion.[3]
Seksa selektema aborto
[redakti | redakti fonton]Sekso kiun selektema aborto estas anoncita kiel esti problemo en la lando, pro patriarkaj sociaj normoj kiuj pripensas havi filon favoratan al havado de filino.[4][5][6][7][8] Tamen, pro forta elmigrado sub la formo de "cerboperdo", kie junaj armenaj viroj iras eksterlanden en serĉo de laboro, ekzistas pli junaj virinoj ol viroj en la lando, precipe inter tiuj en siaj 20'oj: virinŝminko 55.8% de la populacio en aĝo de 15-29.
Literaturo
[redakti | redakti fonton]
Ĉefa artikolo: Armena literaturo
La plej malnova literatura esprimo de armenaj virinoj disponeblaj al ni hodiaŭ skribe estas la poezio de du virinoj el la 8-a jarcento, Ĥosroviduĥt de Goghtn kaj Sahakduĥt de Sjunik.[9] Sekvante la armenan literaturan renesancon de la 19-a jarcento, kaj la disvastiĝon de instruaj ŝancoj por virinoj, kelkaj aliaj verkistoj aperis, inter ili la 19-ajarcenta feminisma verkistino Srbuhi Dussap, konsiderata la unua ina armena romanverkisto.[10] Ŝi, kiel ŝia samtempulo, Zabel Sibil Asadur, estas ĝenerale rilatigita al Konstantinopolo kaj la okcidenta armena literatura tradicio. Zabel Jesajan, ankaŭ naskita en Konstantinopolo, transpontis la interspacon kun orienta armena literaturo per ekloĝado en sovetia Armenio en 1933. La literatura renesanco kaj ĝia akompananta voĉo de protesto ankaŭ havis siajn reprezentantojn en la Oriento kun poeto Ŝuŝanik Kurghinjan de Tbiliso (1876-1927). Silva Kaputikjan kaj Maro Markarjan estas verŝajne la plej konataj virinaj poetoj de la Respubliko de Armenio de la 20-a jarcento, kaj daŭrigis la tradicion de politika parolado tra poezio.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Domestic Violence Against Women in Armenia. United Human Rights Council (UHRC). 26 May 2010.
- ↑ 2,0 2,1 Itano, Nicole. Quota Law Puts More Women in Armenia's Election. WeNews. 10 May 2007.
- ↑ Women in Armenia to Receive Free Medical Treatment for One Month. Epress.am. March 11, 2011.
- ↑ "Fears grow over Caucasus selective abortions of girls - BBC News". bbc.com. 19 December 2011.
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-12-08. Alirita 2019-05-14 .
- ↑ Gendercide in the Caucasus The Economist (September 13, 2013)
- ↑ Michael, M; King, L; Guo, L; McKee, M; Richardson, E; Stuckler, D (2013), The mystery of missing female children in the Caucasus: an analysis of sex ratios by birth order, International perspectives on sexual and reproductive health, 39 (2), pp. 97-102, ISSN 1944-0391
- ↑ John Bongaarts (2013), The Implementation of Preferences for Male Offspring, Population and Development Review, Volume 39, Issue 2, pages 185–208, June 2013
- ↑ Der-Hovanessian, Diana. The Other Voice: Armenian Women's Poetry Through the Ages. Boston: AIWA Press, Armenian International Women's Association. ISBN 0964878747.
- ↑ Արդի հայ գրականութիւն (Moderna Armenia Literaturo). Bejruto. pp. 134-138.