István Radó
| István Radó | |
|---|---|
| Persona informo | |
| Naskonomo | Radó István |
| Naskiĝo | la 10-an de julio 1891 en  Kisvárda (Hungario)
|
| Morto | la 12-an de aŭgusto 1972 en Budapeŝto (Hungario)
|
| Mortokialo | pulma kancero |
| Tombo | Tombejo Farkasrét |
| Ŝtataneco | Hungario |
| Alma mater | Universitato Eötvös Loránd |
| Okupo | |
| Okupo | film journalist • production manager • filmproduktoro • dramaturgo |
István RADÓ [iŝtvAn radO], laŭ hungarlingve kutima nomordo Radó István estis hungara ĵurnalisto (pioniro pri filmaj kritikoj en Hungario), dramaturgo. Lia pseŭdonimo estis Jekisziel Zise.
István Radó [1] naskiĝis la 10-an de julio 1891 en Kisvárda, li mortis la 12-an de aŭgusto 1972 en Budapeŝto.
Biografio[redakti | redakti fonton]
István Radó devenis el juda familio. Li akiris juran diplomon en Reĝa Universitato de Budapeŝto, sed jam dum la studentaj jaroj li ĵurnaladis. Post la diplomo li daŭris la ĵurnaladon en diversaj gazetoj, en 1911 li estis unu el la fondintoj de filma revuo. En 1916 li edziĝis, baldaŭ li havis 2 filojn. Dum la Hungara Sovetrespubliko li partoprenis en ŝtatiĝo de la hungara filma industrio, tial post falo de la respubliko li estis deportita (ne longe). En 1920 li denove kontribuis pri filmoj, iom poste li havis postenon en la hungara filmklubo. Tiutempe li redaktis aŭ eldonis plurajn eldonaĵojn pri filmoj, aparte menciindas la unua filma leksikono kaj juda leksikono. Inter 1927-1940 li estis dramaturgo de hungara filio de Metro-Goldwyn-Mayer, sed kelkajn jarojn li havis ankaŭ filman entreprenon. En 1941 li estis deportita. Post la 2-a mondmilito li tuj aranĝis sindikaton por filmistoj. Spite tiujn agojn en 1948 li estis forigita el la filma vivo.
Elektitaj laboroj[redakti | redakti fonton]
- Mesélés (1912) - novelaro
- Hindenburg (1916) - biografio
- A 25 éves mozi - A magyar kinematográfia negyedszázados története (1920) kunredaktoro
- Egy filmdramaturg emlékiratai (1970) - memuaro, manuskripto
- Nem élhetek muzsikaszó nélkül (1935) - komponisto de la filmo
- Úrilány szobát keres (1937) - kunproduktoro de la filmo
- Álomsárkány (1938-39) - produktoro
- pluraj filmaj artikoloj kaj eldonaĵoj
