Saltu al enhavo

Taja lingvaro

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Parataja lingvaro)
Taja lingvaro
ภาษาไต p̣hās̛̄ātay
lingva familio • lingva subfamilio
Kam–Tai
Parolata en Suda Ĉinio (Gŭangŝjio, Gŭiĝoŭo, Junano kaj Gŭangdongo), Sud-Orienta Azio
Denaskaj parolantoj ĉ. 70 milionoj
Lingvistika klasifiko
Kradaja
Taja lingvaro

Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-2 tai
Angla nomo Tai
Franca nomo langues taï
vdr
La tajaj lingvoj estas:
  •  Norda taja / Norda ĝŭanga
  •  Centra taja / Centra ĝŭanga
  •  Sudokcidenta taja / taja
  • La taja lingvaro (ภาษาไต p̣hās̛̄ātay) estas branĉo de la kradaja lingvaro. Parolantoj nombras ĉirkaŭ 70 milionoj. La plej multnombraj popoloj de la familio estas tajoj, laŭoj, ĝŭangoj kaj ŝanoj.

    Tai, Taja, kaj Dai estas ofte uzata de parolantoj de multaj tajaj lingvoj. Laŭaj lingvistoj, tamen, emas opinii ke la siama-taja apartenas al la laŭa lingvo. Kelkaj lingvistoj ŝatas nomi la norman tajan "siama lingvo". Same, aliaj povus nomi la taj-kadajan lingvaron "daja lingvo".

    La lingvaro foje nomatas "ĝŭanga lingvaro" en Ĉinio kaj "Nung" en Vjetnamio.

    Etnogeografia distribuo

    [redakti | redakti fonton]

    Laŭ Ethnologue

    [redakti | redakti fonton]

    Jen la listo de subgrupaj lingvoj laŭ Ethnologue:[1]

    • Kuan (lingvo de Laoso)
    • Rien (lingvo de Laoso)
    • Tai Do (lingvo de Vjetnamio)
    • Tai Pao (lingvo de Laoso)
    • Tay Lhang (lingvo de Laoso)
    • Centra taja lingvaro (Central Tai languages)
      • 6 diversaj ĝŭangaj (Ĉinio) kaj 4 aliaj lingvoj (Vjetnamio)
    • Nord-taja lingvaro (Northern Tai languages)
      • 10 diversaj ĝŭangaj kaj la bujia (Ĉinio), la Saek kaj Tai Mène (Laoso), kaj la Yoy (Tajlando)
    • Sudokcidenta-taja lingvaro (Southwestern Tai languages)
      • 33 lingvoj (Barato, Birmo, Laoso, Ĉinio kaj Vjetnamio)
    skribaĵo "bonkora elefanta rajdisto" en alfabetoj de diversaj tajaj lingvoj.

    Li (1977)

    [redakti | redakti fonton]

    La propono de Li (1977) (norma kategorio).

    Tai 

    Nord-taja lingvaro



    Centra-taja lingvaro



    Sudokcidenta-taja lingvaro



    La propono de Gedney (1989).

    Tai 

    Nord-taja lingvaro




    Centra-taja lingvaro



    Sudokcidenta-taja lingvaro




    La propono de Haudricourt (1957).

    Tai 


    Nord-taja lingvaro



    Centra-taja lingvaro




    Sudokcidenta-taja lingvaro



    Etnogeografia distribuo estas jena (mln):

    LingvogrupoSUEŭropoAzioAfrikoAmerikoOceanioMondo
    Golaŭoj - - 0.06 - - - 0.06
    Dung-ŝujoj - - 1.80 - - - 1.80
    Lioj - - 0.86 - - - 0.86
    Siamaj tajoj - - 66.74 - 0.05- 66.79
    Totalo--69.46-0.05-69.51

    SU - Teritorio de iama Sovetunio sen baltaj landoj.[mankas fonto]

    Ĝŭangoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Ĝŭangoj.
    Laŭoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Laŭoj.
    • Popolo, ĉefloĝantoj de Laoso (2,95 mln). Loĝas ankaŭ en nordo kaj nordoriento de Tajlando (15 mln) kaj en aliaj landoj kiuj estis en Hindoĉinio. Totala kvanto: 18 mln (1992).
    • Lingvo: laŭa.
    • Kredantoj: budhistoj.
    Siamaj tajoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Tajoj.
    • Popolo de taja grupo, ĉefloĝantoj de Tajlando (29,5 mln). Totala kvanto: 29,7 mln (1992).
    • Lingvo: La siama.
    • Kredantoj: budhistoj.
    Ŝanoj
    • Popolo de taja grupo en sudoriento de Birmo (2,85 mln), en Tajlando kaj Laoso. Totala kvanto: 2,93 mln (1987).
    • Kredantoj: precipe budhistoj.

    Referencoj

    [redakti | redakti fonton]