Mher Mkrtĉjan

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Mher Mkrtĉjan
Persona informo
Ֆրունզիկ Մկրտչյան
Naskonomo Ֆրունզիկ Մուշեղի Մկրտչյան
Naskiĝo 4-an de julio 1930 (1930-07-04)
en Gjumri
Morto 29-an de decembro 1993 (1993-12-29) (63-jaraĝa)
en Erevano
Mortis pro naturaj kialoj vd
Mortis per kancero vd
Tombo Q42794390 vd
Etno armenoj vd
Lingvoj armena vd
Ŝtataneco SovetunioArmenio vd
Alma mater Ŝtata Instituto pri Teatro kaj Kino vd
Subskribo Mher Mkrtĉjan
Memorigilo Mher Mkrtĉjan
Familio
Gefratoj Albert Mkrtchyan vd
Edz(in)o Donara Mkrtchyan • Tamar Hovhannisyan vd
Profesio
Okupo aktoroteatra reĝisoro vd
Aktiva dum 1955–1993 vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr
Frunzik Mkrtĉan sur poŝtmarko

Mher MkrtĉjanFrunzik (armene Ֆրունզիկ Մուշեղովիչ Մկրտչյան, ruse Фрунзик Мушегович Мкртчян; 4-an de julio 1930, Leninakan — 29-an de decembro 1993, Erevano) estis komedia aktoro de sovetia teatro kaj kino.[1][2].

Vivo[redakti | redakti fonton]

Infanaĝo[redakti | redakti fonton]

Mher "Frunzik" Mkrtĉjan naskiĝis en Leninakan (nuntempa Gjumri), filo de Muŝegh Mkrtĉjan kaj patrino Sanam Mkrtĉjan, kiuj ambaŭ estis orfaj pluvivantoj de la Armena genocido. Muŝegh Mkrtĉjan fuĝis al Gjumri el la provinco Muŝ dum Sanam evitis la genocidon en Van. Liaj gepatroj renkontiĝis dum ili laboris en loka teksaĵfabriko Leninakan kreita en la 1930-aj jaroj, kun Muŝegh poste laboranta kiel masonisto kaj Sanam kiel telerlavisto[3].

Post geedziĝo, Muŝegh kaj Sanam havis sian unuan infanon, Mher Mkrtĉjan, kiu estis la plej aĝa el kvar infanoj; unu frato en 1941, Albert Mkrtĉjan (kiu poste iĝis kinoreĝisoro) kaj du fratinoj, Klara naskita en 1934 kaj Ruzanna naskita en 1943. La moknomo de Mher, Frunzik, li ricevis honore al sovetia generalo Miĥail Frunze. Kreskante, Mher interesiĝis pri la artoj, kaj frekventis la lokan artan kaj muzikan lernejon. Kiel infano, li prezentis neformalajn spektaklojn por homoj loĝantaj en la najbareco. La patro de Frunzik laŭdis sian aktoran talenton, sed premis sian filon por daŭrigi pentraĵan karieron[4].

Post la periodo de la dua mondmilito en la vivo de Mkrtĉjan, malriĉeco kaj malsato estis komunaj. Tial, lia patro ŝtelis kotonon de la teksa fabriko por vendi en la nigra merkato por kroma enspezo por nutri siajn infanojn. Muŝegh estis arestita kaj ricevis 10 jarojn da malfacila laboro por tranĉi arbojn en Niĵnij Tagil, Sverdlovska provinco, Rusio. Tiel, Frunzik kaj liaj gefratoj kreskis kun sia patrino, Sanam, al kiu atribuas doni al la aktoro sian humursenton. En la aĝo de 17 jaroj, li komencis studi kaj partopreni ĉe la Teatro-Grupo Leninakan Askanaz Mravjan, lia unua formala sperto aganta en teatro[5].

Frua plenaĝeco kaj komenco de aktorada kariero[redakti | redakti fonton]

En 1953, Mkrtĉjan forlasis Gjumri por daŭrigi sian edukon en Erevano ĉe la Erevana Ŝtata Instituto de Teatro kaj Artoj. Sekvante tiun sperton, Frunzik iĝis parto de la Sundukjan Akademia Teatra Trupo en 1956, post gvatado fare de direktoro de la teatrotrupo Vardan Aĝemjan en 1955. En tiu sama jaro, Mkrtĉjan havis sian unuan filmdebuton kun rolo en la filmo En la serĉado de adresato estis ankaŭ dum ĉi tiu periodo, en la aĝo de 28, Mher Mkrtĉjan renkontis kaj enamiĝis al lia estonta edzino, la 18-jara Donara Pilosjan, ankaŭ aktorino. Post tiu sperto, li ricevis rolojn en armenaj kaj rusaj filmoj, kiuj fariĝis ikonecaj, kiel Kial bruas la rivero en 1959 kaj Kidnapo, kaŭkaza stilo kaj Ajbolit-66 en 1966. Ĉi tiuj filmoj donis al li reputacion kiel komedia aktoro, kvankam li estis konata kiel pli serioza aktoro de jaroj da aktorado en teatro[4].

Filma kariero[redakti | redakti fonton]

Ekde la malfruaj 1960-aj jaroj kaj poste, Frunzik Mkrtĉjan ĉefrolis en filmoj, kiuj poste iĝis klasikaĵoj de armena kaj sovetia kino, kiel Jerankjuni ("Triangulo") (1967), Menq enq mer sarere ("Ni estas niaj montoj") (1969), Mimino ( "akcipitro" ) (1977), Hajrik ("Paĉjo") (1973), Nahapet ("Patriarko") (1977), Ktor me Jerkink ("Peco de ĉielo") (1980), Hin oreri jerge ("La Kanto de la Malnovaj Tagoj") (1982), Mer mankutjan tangon[6] ("La Tango de Nia Infanaĝo") (1985). Estas videblaj paralelaĵoj inter la vivo de Frunzik kaj la roloj, kiujn li ludis en filmoj, precipe kun La tango de nia infanaĝo. La filmo, verkita kaj reĝisorita de lia frato Albert, okazas en Leninakan, lia naskiĝurbo. Krom tio, la intrigo de la filmo implikas patro-filan konflikton pri la baldaŭ elektado esti aktoro, kiu tre similas la propran personan konflikton de Mkrtĉjan kun lia familio. Ĉe la fino de la filmo, la patro estas arestita kaj sendita al laborpunejo, simile al la sorto de la propra patro de Mkrtĉjan.

Persona vivo[redakti | redakti fonton]

Frunzik estis komence romantike implikita kun samklasano lia, Knar, sed estis malaprobita fare de ŝia familio kaj tiel la paro neniam geedziĝis. La unua edzino de Mkrtĉjan estis Donara Pilosjan, kaj kune ili havis filinon, Nune, kaj filon, Vahagn. La paro ludis en kelkaj filmoj kune, precipe Kidnapo, kaŭkaza stilo kaj Ĥatabala. La geedziĝo estis komence feliĉa, sed Donara estis diagnozita kun skizofrenio kaj poste sendita al frenezulejo por kuracado. Mkrtĉjan iĝis sola okupiĝis pri la du junaj infanoj. Frunzik ege deprimiĝis pro la malsano de la edzino kaj la posta heredo de lia filo Vahagn de la mensa malsano de sia patrino. Kaj Donara kaj Vahagn fine iris al Francio por kuracado. Mher Mkrtĉjan denove geedziĝis en 1988 kun Tamar Hovannisjan. Je ĉi tiu punkto de lia vivo, li suferis alkoholan misuzon, kiun multaj atribuas al la malfacilaĵoj de lia persona vivo.

Morto[redakti | redakti fonton]

Familianoj diras, ke dum liaj lastaj tagoj, Frunzik Mkrtĉjan estis deprimita pro la malsano de lia filo kaj la morto de proksima amiko kaj aktoro Azat Ŝerenci. Lia filino Nune deklaris, ke ŝia patro antaŭdiris, ke li baldaŭ mortos, kaj ekparolis kun ŝi pri kiel li vidis la reagon al sia morto esti perceptita. La 29an de decembro 1993 Frunzik Mkrtĉjan mortis en Erevano, Armenio. Kiam li mortis en 1993, miloj da homoj ĉeestis la entombigon de la amata aktoro en la Panteono Komitas, situanta en la centro de Erevano[3].

Premioj[redakti | redakti fonton]

Mher Mkrtĉjan ricevis multajn premiojn dum sia vivo pro liaj ĉefaj kontribuoj al filmarto. Li ricevis la premion Popola Artisto de la Armena SSR en 1971 kaj Armena SSR Ŝtata Premio en 1978. Sekvante tion, Mkrtĉjan gajnis la premion Popola Artisto de Sovetunio en 1984, honoro donita al nur 12 artistoj en la tuta Sovetunio en tiu jaro.

Filmografio[redakti | redakti fonton]

  1. 1955 — В поисках адресата
  2. 1956 — Из-за чести
  3. 1959 — О чем шумит река
  4. 1960 — Парни музкоманды
  5. 1965Тридцать три
  6. 1966Кавказская пленница, или Новые приключения Шурикадядя Нины Джабраил
  7. 1966Айболит 66пират
  8. 1966 — Формула радуги
  9. 1966 — Двадцать шесть бакинских комиссаров
  10. 1967 — Треугольник
  11. 1967 — Из времён голода
  12. 1968 — Белый рояль
  13. 1968 — Взрыв после полуночи
  14. 1969Не горюй!заключенный
  15. 1970Адам и Хева
  16. 1971Мы и наши горы
  17. 1971Вчера, сегодня и всегда
  18. 1971 — Хатабала
  19. 1972Мужчины
  20. 1972Айрик (Папа)
  21. 1977Багдасар разводится с женой
  22. 1977Наапет
  23. 1977Солдат и слон - Арменак
  24. 1977MiminoRuben Ĥaĉikjan
  25. 1978Суета сует
  26. 1979Добрая половина жизни
  27. 1979Приключения Али-бабы и сорока разбойниковМустафа
  28. 1980 — Пощёчина — Григор-ага
  29. 1980 — Крупный выигрыш — Гарник
  30. 1981Тифлис — Париж и обратно
  31. 1983 — Пожар
  32. 1983 — Одиноким предоставляется общежитие — жених Нины
  33. 1984 — Легенда о любви
  34. 1985 — Танго нашего детства
  35. 1987Как дома, как дела?

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. IMBD https://www.imdb.com/event/ev0000529/1984/1/?ref_=ev_eh
  2. Akopian, Aram. (2001) Armenians and the World: Yesterday and Today. Yerevan: Noyan Tapan, p. 105. ISBN 9789993051299. “Concluding this chapter, I would like to say a few words about the greatest Armenian actor of the second half of the 20th century Frunzik Mkrtchian...”.
  3. 3,0 3,1 Հովհաննես Պապիկյան, Շուշանիկ Սահակյան։ Լույս ... Մհեր Մկրտչյան 80. Yerevan 2010. (ISBN 978-9939537894)
  4. 4,0 4,1 Ռուբեն Գասպարյան :Տխուր եւ ուրախ Մարդը. Gyumri 2005. IBSN 32044098022569
  5. Հովհաննես Պապիկյան, Շուշանիկ Սահակյան։ Լույս ... Մհեր Մկրտչյան 80. Yerevan 2010. (ISBN 978-9939537894).
  6. http://www.peoples.ru/art/cinema/actor/mkrchyan/