Jenő Janovics

Jenő Janovics
Persona informo
Naskiĝo	8-an de decembro 1872 (1872-12-08) en Uĵhorodo
Morto	16-an de novembro 1945 (1945-11-16) (72-jara) en Kluĵo
Tombo	Tombejo Házsongárd
Lingvoj	germana lingvo • greka lingvo • franca lingvo • hungara lingvo
Ŝtataneco	Hungario • Reĝlando de Rumanio
Alma mater	Universitato de Dramo kaj Filmo • Universitato Francisko-Jozefo
Familio
Edz(in)o	Lili Poór
Profesio
Profesio	filmreĝisoro • teatrestro • aktoro • scenaristo • filmaktoro • reĝisoro

JANOVICS Jenő (janoviĉ) estis hungara aktoro, reĝisoro, teatrestro, fakverkisto, scenarlibristo, pioniro de hungara filmprodukto naskita en Ungvár la 8-an de decembro 1872 kaj mortinta en Kluĵo la 16-an de novembro 1945. Li estis la edzo de aktorino Lili Poór.

Biografio

Jenő Janovics studis samtempe en teknikuniversitato kaj en aktorakademio. Li aktoris en pluraj urboj en Hungarujo kaj Transilvanujo. En 1896 li kontraktis al Kolozsvári Nemzeti Színház, doktoriĝis. Ekde 1902 por tri jaroj li estis direktoro de teatro de Szeged, inter 1905–1930 li gvidis la teatron de Koloĵvaro, poste inter 1930–1932 li estis ĉefreĝisoro. En 1936 li organizis kun siaj pluraj malnovaj kunulaktoroj la Ludojn Liberaerajn en Szeged. En junio 1945 li transprenis denove la direktoradon de la hungara teatro de Kluĵo.

Verkaro

Ĉefaj teatraj reĝisoraĵoj

• Lucian Blaga: Zamolxe
• Eŭripido: Medeia
• Gergely Csiky: Buborékok
• József Katona: Bánk bán
• Menyhért Lengyel: Tájfun
• Imre Madách: Az ember tragédiája
• William Shakespeare: Hamlet
• August Strindberg: Mámor

Filmoj

• A két árva, 1920 – reĝisoro
• Andor, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• Ártatlan vagyok, 1916 – reĝisoro
• Asszonyi eskü, 1918 – reĝisoro
• Baccarat, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• Bánk bán, 1914 – reĝisoro, scenarlibristo
• Ciklámen, 1917 – reĝisoro, scenarlibristo
• Csaplárosné, 1917 – reĝisoro
• A dollárkirálynő leánya, 1913 – reĝisoro, scenarlibristo
• A dolovai nábob leánya, 1916 – reĝisoro, scenarlibristo, aktoro
• Éjféli találkozás, 1915 – scenarlibristo
• Falusi madonna, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• A feleség, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• A gyónás szentsége, 1916 – reĝisoro, scenarlibristo, aktoro
• A Gyurkovics leányok, 1918, scenarlibristo
• Havasi Magdolna, 1915 – scenarlibristo
• Hotel Imperial, 1918 – reĝisoro
• A kormányzó, 1915 – aktoro
• A kölcsönkért csecsemők, 1914 – scenarlibristo
• Leányfurfang, 1915 – reĝisoro
• Lila test, sárga sapka, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• Liliomfi, 1915 – reĝisoro, scenarlibristo
• A medikus, 1918 – reĝisoro
• A megbélyegzett, 1918 – reĝisoro
• Méltóságos rabasszony, 1916 – reĝisoro, scenarlibristo
• Mesék az írógépről, 1916 –aktoro
• A névtelen asszony, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• Palika, 1918 – reĝisoro
• A peleskei nótárius, 1916 – reĝisoro, scenarlibristo
• Petőfi dalciklus, 1916 – reĝisoro, scenarlibristo
• Sarah grófnő, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• Sárga csikó, 1913 – scenarlibristo
• Sergius Panin, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• A szerelem haláltusája, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• A szerzetes, 1918 – reĝisoro, scenarlibristo
• A tanítónő, 1917 – reĝisoro
• Tisztítótűz, 1918 – scenarlibristo
• A tolonc, 1914 – scenarlibristo
• Az utolsó éjszaka, 1917 – reĝisoro, scenarlibristo
• A vadorzó, 1918 – reĝisoro
• A vasgyáros, 1917 – reĝisoro, scenarlibristo
• A vén bakancsos és fia, a huszár, 1917 – scenarlibristo
• Vergődő szívek, 1916 – reĝisoro, scenarlibristo

Libroj

• Csiky Gergely élete és művei I-II. (1900-1902)
• A magyar dráma irányai (1908)
• A magyar dráma fejlődése (1913)
• A Farkas utcai színház (1914)
• A Bánk bán nyomában (1942)
• A Hunyadi téri színház (1942)

Aktoroj apartenantaj al trupo de Janovics (elekto)

• Vilmos Árkossy
• Erzsébet Bencze
• Ákos Bihari
• Győző Csatár
• György Dancsó
• Mór Fenyéri
• Lili Hegyi V.
• Aranka Hettyey
• Irén Kiss
• Kató Kovács
• Béla Mészáros
• Katalin Mihály
• Lajos Olasz
• Lajos Parlagi
• Ödön Réthely
• Lajos Révész
• Ödön Sümegi
• Sándor Tompa

Bibliografio

• Imre S.: Dr. J. J. és a színház (Kolozsvár, 1922),
• Dr. J. J. harmincéves színészi és huszonkét éves igazgatói jubileuma (Nagyvárad, 1924);
• Jordáky L.: J. J. és Poór Lili (Bukarest, 1971); Jordáky L.: Az erdélyi némafilmgyártás története (1980).

Fontoj

• Romániai magyar irodalmi lexikon