Amazonio
| Amazonio | ||||
|---|---|---|---|---|
| akvokolekta areo | ||||
 | ||||
| akvokolekta areo [+] | ||||
| Lando | Suda Ameriko | |||
| - koordinatoj | 2° 18′ 0″ S, 54° 53′ 0″ U (mapo)-2.3-54.883333333333Koordinatoj: 2° 18′ 0″ S, 54° 53′ 0″ U (mapo) | |||
| Akvokolektejo | 6 300 000 km² (630 000 000 ha) [+] | |||
| Areo | 6 300 000 km² (630 000 000 ha) [+] | |||
|
||||
|
||||
 |
||||
| Amazonio | ||||
 Vikimedia Komunejo: Amazon basin [+] |
||||
Amazonio (Amazônia portugallingve, Amazonía hispanlingve) estas Esperanta nomo por multaj lokoj de la baseno de sudamerika rivero Amazono, al pluvarbaro kaj al baseno mem. Sekve, oni ne konfuzu multajn urbojn, vilaĝojn, ŝtatojn ktp. kun simila nomo en la regiono, kiu estas parto de 4 malsamaj landoj. En la regiono estas la plej granda arbaro el mondo, situanta en la norda parto de Brazilo, sed ankaŭ parte en Venezuelo, Kolombio, Ekvadoro, Bolivio kaj Peruo.
Geografio
[redakti | redakti fonton]Amazonio komenciĝas ĉe la atlantika marbordo de Brazilo, en Parao kaj Maranjo, kaj atingas la Andojn. La arbaro esta tiel larĝa kiel Atlantiko inter Afriko kaj Sudameriko.
Tiu rivero sendas al la maro la kvinonon de la rivera akvo el la tuta mondo, tio estas 160 milionoj da litroj ĉiun sekundon. La baseno ampleksas 6 milionojn da km², en 6 landoj.
Administraj unuoj
[redakti | redakti fonton]Amazonio estas la nomo de diversaj administraj unuoj:
- Amazonio, ŝtato en Brazilo. Rimarko: Sylla Chaves (2008, p. 36) proponas la vorton "Amazono" por la rivero kaj por la ŝtato, kaj vorton "Amazonio" por la ekologia regiono.
- Amazonio, departemento en Kolombio
- Amazonio, ŝtato en Venezuelo
- Amazonio, regiono en Peruo
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Sekelj, Tibor 1956 : Esplorvojaĝo tra Amazonio, Geografia Revuo, 1(1), 3-7.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Amazona arbaro
- Humidaj arbaroj de sudokcidenta Amazonio
- Traktato de Amazonia Kunlaboro
- Organizaĵo de la Traktato de Amazonia Kunlaboro
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- mapo genta de indianoj de Amazonio france
- Amazonio ( WWF ) angle
- CHAVES, Sylla. "Oportuna poŝvortaro esperanta-portugala. [Sen indiko de loko]: Oportuno, 2008.