Can Xue
| Can Xue | ||
|---|---|---|
| ||
| Persona informo | ||
| Naskonomo | 邓小华 | |
| Naskiĝo | 30-an de majo 1953 (71-jaraĝa) en Ĉangŝa | |
| Lingvoj | ĉina vd | |
| Ŝtataneco | Popola Respubliko Ĉinio  vd
| |
| Alma mater | Internacia Verkada Programo vd
| |
| Familio | ||
| Gefratoj | Deng Xiaomang (en)  vd
| |
| Profesio | ||
| Alia nomo | 残雪 vd | |
| Okupo | verkisto tajloro literaturkritikisto vd
| |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Can Xue (ĥine: 残雪; naskiĝinta la 30-an de majo 1953 en Changsha kiel Deng Xiaohua/ 邓小华), estas pseŭdonimo de ĥina verkistino. Ŝi taksatas unu el la plej gravaj vivantaj eksperimentaj aŭtorinoj de la mondo.[1] Verŝajne estas ŝi la ununura virino kiu povis renomiĝi inter la avangardo ĥina (kune kun ekz. Mo Yan, Yu Hua kaj Su Tong).[2]
Vivo kaj agado
[redakti | redakti fonton]Post pasigo ankaŭ de la junulaj jaroj je Changsha, ŝi ekloĝis en 2001 en Pekino. Ŝiaj gepatroj suferis persekuton dum Kultura Revolucio (kaj eĉ jam antaŭe). Ili devis punlaboristi kamparane. Pro tio Can Xue nur ĝuis fundamentan edukadon sed aŭtodidakte ŝi plukleriĝis, precipe legante verkojn eŭropajn kaj rusajn.[3] En la 1970-a jaroj ŝi laboris ĉe medicina stacio en fabriko en Changsha. Edziniĝis ŝi en 1978 naskonte filon en 1979. La saman jaron estis repreno de la ŝtata fifamo kontraŭ la gepatroj. En 1981 ŝi instruis la anglan lingvon je mezlernejo kaj en 1982 ŝi malfermis kun la edzo tajlorejon.
La sekvajn jarojn komenciĝis verkado. En 1987 estis la unuaj publikigoj: novelkolekto en Tajvano kaj ununur anovelo en la gazeto Bell Mountain. Poste ŝi preferis eldonigon en Ŝanghajo kaj Japanujo. Per Dialogues in Paradise surmerkatiĝis en 1989 unuafoje traduko de verko ŝia en la Okcidenta Mondo. Sekvis aliaj publikigoj internaciaj. En 1992 invitis ŝin la universitato de Iowa en la kadro de programo de internacia verkado en Usonon. Krom nuraj beletraĵoj ŝi en la 1990-aj jaroj ankaŭ ekigis kreon de literaturhistoriaĵojn. Unu ŝia fokuso estis sur verkistoj Franz Kafka kaj Jorge Luis Borges. Dum la 2000-a jaroj aprie komentoj de ŝi pri klasikuloj okcidentaj, kiel Johann Wolfgang von Goethe, Friedrich Schiller kaj Dante Alighieri.
Ĉe la libro Ombra Popolo (2024) ŝi priskribas surealisman mondon kiel la limoj inter uloj kaj bestoj kunfandiĝass kaj estadaj demandoj en vilaĝaĉa loĝado de homoj kaj bestoj ankaŭ.[4] Temas pri izolado, malriĝiĝo kaj absurdeco de la ĉiutaga vivo. Intrigkompono fajna malpli gravas ol volata obskureco kaj ĝeniga atmosfero-kreo kun mirakloj kaj groteskoj.
Honoroj
[redakti | redakti fonton]- 2015: Best Translated Book Award' por The Last Lover[5]
- 2021: kandidatigo kun I Live in the Slums por "International Booker Prize"
- 2022: kandidatigo kun Amo en la nova jarmilo por Internationaler Literaturpreis – Haus der Kulturen der Welt"[6]
Tradukoj anglen
[redakti | redakti fonton]- Dialogues in Paradise, tradukis Ronald R. Janssen kaj Jian Zhang (1989)
- Old Floating Cloud: Two Novellas (1991)
- The Embroidered Shoes (1997)
- Blue Light in the Sky and Other Stories, tradukis Karen Gernant kaj Chen Zeping (2006)
- Five Spice Street, romano (2009)
- Vertical Motion (2011)
- The Last Lover, tradukis Annelise Finegan Wasmoen (2014)
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ "Can Xue Home"
- ↑ "Stubbornly Illuminating “the Dirty Snow that Refuses to Melt”: A Conversation with Can Xue" - ĉe: Ohio State University, 2002
- ↑ "Can Xue Biography - ĉe Massachusetts Institute of Technology, 2015
- ↑ Julia Hubernagel: "Neues Buch von Can Xue: Zikaden im Schnee" - ĉe: TAZ, 18.8.2024
- ↑ "BTBA 2015 Winners: Can Xue and Rocío Cerón!"
- ↑ "Internationaler Literaturpreis: Die Shortlist" - ĉe: DW, 24.5.2022