Etburĝo
Eta burĝaro (france Petite bourgeoisie) estas franca koncepto kiu rilatas al socia klaso kiu situis inter burĝoj kaj proletoj kaj kiu konsistas el duonsendependaj kamparanoj kaj malgrandaj komercistoj, kies politika-ekonomia statuso en tempoj de stabileco estas determinita laŭ la alta burĝa klaso.
La koncepto estas politika-ekonomia, kaj rilatas al historia materiismo. Ĝi originas de la subklaso de la meza klaso en la 18-a kaj fruaj 19-a jarcentoj. Meze de la jarcento, la germana ekonomikisto Karl Marx kaj aliaj uzis la esprimon por priskribi la sociekonomikan tavolon en la burĝaro kiu konsistas el malgrandaj butikposedantoj kaj sendependaj metiistoj [1] [2] [3].
Difino[redakti | redakti fonton]
La etburĝaro estas ekonomie diferenca de la laborista klaso (proletaro) kaj la senlaboruloj, kiuj dependas de la vendo de sia laborforto por vivtenado. Ĝi ankaŭ diferencas de la supera burĝaro de la kapitalisma klaso, kiu posedas la produktadrimedojn kaj povas tiel aĉeti la laborforton de la malsuperaj klasoj. Kvankam membroj de la etburĝaro povas aĉeti la laboron de aliaj, ili kutime laboras kune kun siaj propraj dungitoj.
En marksisma terminologio, la esprimo estas ampleksita fare de la "transira klaso". La etburĝaro estas la transiro de laborista klaso al burĝa klaso. En ĉi tiu fazo, laŭ marksisma teorio, la interesoj de la proletarokaj la burĝaro kunmiksiĝis, la etburĝaro ne posedas laborforton, sed ĝi ankaŭ ne funkcias por iu ajn. Tiuj, kiuj apartenas al la etburĝaro, estas tiuj, kiuj posedas kaj mastrumas sian propran butikon, administras malgrandan komercon aŭ estas, ekzemple, borsistoj ktp. Okupoj kiuj estas tradicie rigarditaj kiel tipaj por malgrandaj urbanoj inkluzivas, inter aliaj, butikistoj, solposedantoj, malgrandaj privatentreprenoj kaj komercistoj
La etburĝaro ne estas difinita per si mem en la skribaĵoj de Markso, sed nur per la vortoj "malgrandaj kapitalistoj" en la Komunista Manifesto.
En faŝismo[redakti | redakti fonton]
Historie, Marx antaŭdiris ke la etburĝaro malgajnus dum ekonomia evoluo. Pro tio, supozis R. J. B. Bosworth, aŭstralia historiisto, ke ĝi fariĝus kolono de faŝismo, kiu politike reprezentis la reagon al ilia neevitebla perdo de potenco al la elita burĝaro [4].
Wilhelm Reich, psikiatro, ankaŭ emfazis la subtenon de la etburĝaro en la pliiĝo de faŝismo en Germanio. Li argumentis ke la meza klaso estis originejo por tiu politika reago pro sia dependeco de la patriarka familio (laŭ Reich, malgrandaj entreprenoj ofte estas tipe bazitaj sur familioj gviditaj fare de la patro), kaj ke seksa subpremo subestas tiun aliron [5].
Tiujn asertojn refutis la historiisto Richard Pipes, kiu pruvis, ke en la kazo de la Nazia Partio, ĝis la fino de la 1920-aj jaroj al ĝi ĉefe aliĝis laboristoj, kiuj konsistigis la plej grandan grupon en la partio ĝis 1934 [6].
En arto[redakti | redakti fonton]
Søren Kierkegaard, dana filozofo, skribis ke "la etburĝo estas senspirita... senimaga, kiel li ĉiam estas, li vivas ene de certa trajektorio de bagatelaj spertoj pri kiel okazas aferoj, kio eblas, kio kutime okazas. Ne gravas ĉu li estas drinkejisto aŭ ĉefministro, jen kiel la etburĝoj perdis sin mem kaj Dion." [7] Laŭ li, la etburĝaro pruvis spiritan malplenon, kiu venas el emfazado de la materia kaj ne de la interna. Tamen, la vortoj de Kierkegaard dependas malpli de klasanalizo kaj pli de mondkoncepto kiu estis ĝenerala inter lia medio [8].
Kvankam estis multaj priskriboj de la etburĝaro en literaturo kaj bildstrioj, kiuj baziĝis sur ĝia bildo en la praktiko, la realo de la etburĝaro estis pli kompleksa [9]. Tamen, la verkistoj traktis la moralecon de la etburĝaro kaj certigis prezenti tiun ĉi klason kiel nedezirinda. Poste, Bertolt Brecht, kiu okupiĝis pri naziismo kaj marksismo, studis la konscion de la etburĝaro, kiu estis multfoje prezentita en liaj verkoj (unu el ili eĉ estis nomita "La Sep Mortaj Pekoj de la Etburĝaro") [10].
En lia libro "Two Cheers for Anarchism: Six Easy Pieces on Autonomy, Dignity, and Meaningful Work and Play", verkinto James Scott dediĉis ĉapitron al priskribado de la karakterizaĵoj de la etburĝaro [11]. Unue, li montris al la malestimo kiun marksistoj tenis por tiu klaso, pro la ambigueco koncerne la politikajn tendencojn de ĝiaj membroj. Li plue rimarkis, ke ĉi tiu pozicio de malestimo estas ofta inter socialistoj kaj kapitalistoj egale, pro la malfacileco de montrado de ĉi tiu statuso. La malfacilaĵo devenas de la naturo de la agado de ĉi tiu klaso, kiu konsistas el diversaj kampoj. Li atentigis, ke la etburĝaro ekzistis dum la plej granda parto de la homa historio, kaj deklaris, ke tiuj, kiuj ne estas parto de tiu ĉi klaso, klopodis iagrade fariĝi posedantoj de eta posedaĵo, pro la aŭtonomio, kiun tio donas al ili. Ankaŭ, la deziro konservi kaj restarigi perditajn terenojn estis la motivo de la plej multaj proegalecaj amasmovadoj. Li argumentis ke la etburĝaro havas necesan rolon se temas pri novigado kaj inventoj, kiel ekzemple malgrandaj noventreprenoj estantaj akiritaj fare de pli grandaj firmaoj. Krome, li rimarkis, ke malgrandaj butikposedantoj disponigas diversajn sociajn servojn senpage, kiel ekzemple:
"Neformala socia laboro, publika sekureco, la estetika plezuro de interesa strato, granda vario de sociaj spertoj kaj personigitaj servoj, konataj retoj, neformalaj novaĵoj kaj klaĉoj, konstrubriketo de socia solidareco kaj publika agado, kaj (kaze de malgrandaj kamparanoj) bona administrado de la tereno".
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Marx, Karl. “1: Bourgeois and Proletarians”, La Komunista Manifesto.
- ↑ “Petite bourgeoisie”, Encyclopaedia of Marxism.
- ↑ Petite bourgeoisie. Arkivita el la originalo je 25 May 2021. Alirita 25 May 2021.
- ↑ Bosworth, R. J. B.. (2006) Mussolini's Italy: Life Under the Dictatorship, 1915-1945. Penguin Books. ISBN 1-59420-078-5.
- ↑ Reich, Wilhelm. (1930–1933) The Mass Psychology of Fascism.
- ↑ Pipes, Richard. Russia under the Bolshevik Regime 1919–1924. Harvell Press. ISBN 978-1860463389.
- ↑ Kierkegaard, Søren. (1989) The Sickness Unto Death: A Christian Psychological Exposition of Edification and Awakening by Anti-Climacus The Sickness Unto Death. Penguin Books. ISBN 978-0140445336.
- ↑ Crossick, Geoffrey. (1995) The Petite Bourgeoisie in Europe, 1780–1914: Enterprise, Family and Independence. Routledge. ISBN 9781138154339.
- ↑ Crossick, Geoffrey. (1995) The Petite Bourgeoisie in Europe, 1780–1914: Enterprise, Family and Independence. Routledge. ISBN 9781138154339.
- ↑ "'The Little House in Louisiana': The Role of the Petite Bourgeoisie in Brecht's Concept of Nazism", Brecht Unbound, Associated University Presses.
- ↑ Scott, James C.. (2012) Two Cheers for Anarchism: Six Easy Pieces on Autonomy, Dignity, and Meaningful Work and Play. Princeton & Oxford: Princeton University Press, p. 110–126. ISBN 978-0-691-15529-6.
Por plia legado[redakti | redakti fonton]
- Andrews, G. J. and Phillips D R (2005) Petit Bourgeois healthcare? The big small-business of private complementary medical practice Complementary Therapies in Clinical Practice 11, 87-104.
- F. Bechhofer and B. Elliott, Persistence and change the petit bourgeoisie in the industrial society, Eur J Soc xv 11 (1976), pp. 74–79.
- B. Elliott and G. McCrone, What else does someone with capital do?, New Soc 31 (1979), pp. 512–513.
- F. Bechhofer and B. Elliott, The petite Bourgeoisie comparative studies of an uneasy stratum, Macmillan, London (1981).
- R. Scase and R. Goffee, The real world of the small business owner, Croom Helm, London (1981).
- D.R. Phillips and J. Vincent, Petit Bourgeois Care private residential care for the elderly, Policy Politics 14 (1986) (2), pp. 189–208.
- Geoffrey Crossick and Heinz-Gerhard Haupt, The Petite Bourgeoisie in Europe 1780-1914. Routledge. 1998.
- "Petite bourgeoisie" at the Encyclopedia of Marxism.
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Profesia–manaĝera klaso
- Kulako
- etnobleco
- Produktismo
- Laborista aristokrataro
- Xiaozi